سیامک خاجی، روزنامه‌نگار: رقابت‌های مقدماتی جام‌جهانی 2022 قطر در منطقه اروپا به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود و این هفته دیدارهای مرحله گروهی با مشخص شدن سرگروه‌ها و همچنین تیمهای راه‌یافته به مرحله پلی‌آف به پایان خواهد رسید. در این دوره تیم‌ها در 10 گروه قرار گرفتند که تیمهای نخست هر گروه مستقیما جواز حضور در جام‌جهانی را به دست می‌آورند و تا پیش از دیدارهای شب گذشته تنها دو تیم آلمان و دانمارک توانسته بودند صعود خود را قطعی کنند. تیمهای دوم به همراه 2 تیمی که در رقابت‌های لیگ ملت‌های اروپا بهترین نتایج را در مرحله گروهی کسب کرده بودند، راهی رقابت‌های پلی‌آفی می‌شوند که برخلاف دوره‌های قبل تنها جدل دو تیم نخواهد بود. به این ترتیب هر 4 تیم در یک مسیر قرار می‌گیرند که دو بازی رفت‌وبرگشت به‌صورت نیمه‌نهایی و یک فینال نیز که تک‌‌بازی خواهد بود، تکلیف تنها تیم صعودکننده از میان این 4 تیم را مشخص خواهد کرد. درنهایت سه تیم برتر این دیدارها به‌همراه 10 تیم برتر مرحله گروهی، 13 نماینده اروپا در جام‌جهانی قطر را تشکیل خواهند داد.
فرصت آخر برای زلاتان
رقابت‌های این دوره با هیجان زیادی دنبال می‌شود و در بیشتر گروه‌ها رقابت نزدیکی برای صعود در جریان است. این مسابقات امروز نیز با برگزاری چندین مسابقه پیگیری می‌شود و جالب اینکه سه مسابقه امروز حکم فینال گروه برای مشخص شدن تیمهای اول و دوم را خواهد داشت. در گروه B و در شهر سویای اسپانیا ملی‌پوشان این کشور میزبان سوئد خواهند بود تا آخرین دیدار دو تیم در مرحله گروهی تکلیف این گروه را مشخص کند. شاگردان لوئیس انریکه اگر در این دیدار بازنده نباشند می‌توانند به‌عنوان صدرنشین صعود خود به جام‌جهانی را قطعی کرده و در فرصت باقی‌مانده تا این مسابقات با خیالی آسوده برای حضوری قدرتمندتر در این تورنمنت مهم برنامه‌ریزی کنند. لاروخا پنجشنبه هفته گذشته در مصاف با یونان با تک‌گل سارابیا که از روی نقطه پنالتی به ثمر رسید، موفق شد میزبانش را شکست دهد و البته صدرنشینی و موقعیت خوب کنونی در جدول را مدیون گرجستان است که در همین روز موفق شد شگفتی این گروه را رقم زده و با دو گل سوئد را شکست دهد. به این ترتیب اسپانیا حالا با 16 امتیاز و یک پوئن بیشتر از سوئد در صدر جدول قرار دارد و حتی با مساوی در بازی امروز هم می‌تواند صدرنشینی‌اش را تثبیت کند.
برنامه اسپانیا در این مسابقات به‌گونه‌ای بود که در ماه گذشته میلادی که دو دور مسابقه در این گروه برگزار شد، هیچ دیداری انجام نداد؛ چراکه درگیر مراحل پایانی رقابت‌های لیگ ملت‌های اروپا بود. آنها در نیمه‌نهایی آن مسابقات توانستند ایتالیا را با نتیجه 2 بر یک شکست دهند، اما در فینال با همین نتیجه به فرانسه باختند تا نتوانند در دومین دوره این مسابقات به قهرمانی برسند. انریکه که در دیدار رفت برابر یونان نیز به تساوی رسیده بود، این‌بار در آتن هم کار دشواری برابر این تیم سختکوش داشت و درنهایت نیز با یک برد اقتصادی صدرنشین گروه شد.
در دیدار امروز اسپانیا در خانه شرایط به‌مراتب بهتری دارد و سوئد هم برای اینکه بتواند راهی مرحله بعد شود، مجبور است تا برابر میزبان تهاجمی بازی کند؛ اما با توجه به اینکه بازی رفت دو تیم با برتری 2 بر یک سوئدی‌ها به پایان رسیده است، انریکه نمی‌تواند چندان از موفقیت تیمش در سویا مطمئن باشد.
تنها موفقیت اسپانیایی‌ها در جام‌جهانی به سال 2010 برمی‌گردد که با تیم رویایی خود فاتح این مسابقات شدند. پس از آن اسپانیا در این تورنمنت دیگر نتوانست موفقیت چندانی کسب کند و پس از حذف در مرحله گروهی سال 2014 و عملکردی ضعیف در آن دوره، 4 سال بعد هم تنها به مرحله یک‌هشتم نهایی راه یافت و در آن دوره هم خیلی زود حذف شد. شاگردان انریکه که در ماه‌های اخیر عملکرد بهتری نسبت به گذشته داشتند در یورو 2020 که در تابستان امسال برگزار شد تا نیمه‌نهایی هم صعود کردند و شاید اگر کمی خوش‌شانس بودند می‌توانستند ایتالیا را نیز از پیش‌رو برداشته و راهی مسابقه نهایی شوند. بااین‌حال با شکست در آن مسابقه از دور مسابقات کنار رفتند و نتوانستند موفقیت‌های سال‌های 2008 و 2012 را تکرار کنند.
در سوی دیگر میدان نیز سوئدی‌ها که مرحله مقدماتی را بسیار خوب آغاز کرده بودند و امید زیادی داشتند تا بالاتر از اسپانیا به‌عنوان تیم نخست راهی جام‌جهانی شوند در زمین گرجستان کاملا شوکه شدند. شاگردان یانه اندرسون ناباورانه با دو گل باختند تا سرنوشت این تیم در روز آخر به برد برابر اسپانیا گره بخورد. این تیم با وجود بازگشت زلاتان ابراهیموویچ پس از مدتی خداحافظی از دیدارهای ملی نتوانست برابر حریف متوسطی همچون گرجستان موفق باشد و حالا باید در خاک اسپانیا برای کسب سه امتیاز تلاش کند. آنها با 5 برد و دو شکست (که هیچ‌کدام هم برابر اسپانیای مدعی نبوده است) در این گروه رتبه دومی خود را قطعی کردند و با هر نتیجه‌ای به جز برد حداقل در پلی‌آف حضور خواهند داشت. سوئدی‌ها در دوره قبلی رقابت‌های جام‌جهانی نمایشی دیدنی داشتند و توانستند تا یک‌چهارم نهایی این مسابقات نیز صعود کنند که درنهایت در این مرحله مغلوب انگلیس شدند و از دور مسابقات کنار رفتند. در یورو 2020 نیز شاگردان اندرسون به دور حذفی رسیدند اما در دیداری نزدیک و تماشایی در وقت اضافه مغلوب اوکراین شدند و از رسیدن به جمع 8 تیم برتر بازماندند.
اسپانیا برای دیدار امروز نفراتی چون آنسو فاتی، اریک گارسیا و یرمی پینو را به‌دلیل مصدومیت در اختیار ندارد اما گاوی که در بازی قبلی برابر یونان دچار آسیب‌دیدگی شده بود، ظاهرا مشکلی برای حضور برابر سوئد ندارد.
موقعیت بهتر یاران رونالدو
در گروه A این مسابقات نیز دو تیم 17 امتیازی پرتغال و صربستان در لیسبون رودرروی هم قرار می‌گیرند تا تکلیف تیمهای اول و دوم این گروه نیز در دیداری فینال‌گونه مشخص شود. صرب‌ها در دور نخست دیدارهای این مرحله استراحت داشتند اما پرتغال در دیداری پرحاشیه در دوبلین برابر جمهوری ایرلند به تساوی بدون گل رسید اما به لطف همین یک امتیاز و به‌دلیل تفاضل گل بهتر نسبت به صربستان صدرنشین این گروه شد. با توجه به اینکه در این رقابتها تفاضل گل و سپس گل زده ملاک رتبه‌بندی تیم‌ها در جدول است به این ترتیب صربستان هم همانند سوئد در این بازی خارج از خانه تنها باید به فکر بردن باشد تا بتواند صدر جدول را از یاران کریس رونالدو پس بگیرد.
شاگردان فرناندو سانتوس در دیدار پنجشنبه‌شب خود کار بسیار سختی را برابر ایرلند داشتند و البته خوش‌شانس هم بودند که با وجود اخراج په‌په، مدافع باتجربه خود و 10نفره شدن بازی را نباختند و با یک امتیاز از دوبلین خارج شدند. حالا آنها دست بالاتر را در دیدار امروز دارند و با شرایط بهتری برابر صربستان صف‌‌آرایی خواهند کرد. رونالدو که در سال 2016 توانست تیمش را به قهرمانی اروپا برساند، دوست ندارد فرصت صعود مستقیم به جام‌جهانی را به‌راحتی از دست بدهد و بارها نشان داده که در چنین دیدارهای حساسی انگیزه‌ای مضاعف برای کمک به تیمش دارد.
شرایط دو تیم در جدول تا حد زیادی شبیه است و تنها مزیت پرتغالی‌ها استحکام خط دفاعی آنهاست که باعث شده در 7 مسابقه قبلی تنها 4 گل دریافت کنند. هر دو تیم در مسابقات قبلی خود 5 برد و 2 تساوی داشته‌اند و 16بار نیز دروازه حریفان را باز کرده‌اند. پرتغال البته از سپتامبر سال 2016 در این مسابقات بدون شکست مانده و از آن زمان تاکنون در هیچ دیدار مقدماتی جام‌جهانی باخت را تجربه نکرده است. از طرف دیگر آنها در 6 بازی اخیر خود در تمامی رقابتها هم بدون شکست مانده‌اند و در شرایطی خوب خود را مهیای پذیرایی از صربستان می‌کنند. پرتغال هر چقدر که در رقابت‌های یورو توانسته روند موفقی داشته باشد، در جام‌جهانی چندان توفیقی کسب نکرده است. آنها علاوه‌بر قهرمانی در سال 2016، در سال 2004 به فینال و در سال‌های 2000 و 2012 به نیمه‌نهایی جام ملت‌های اروپا رسیدند اما بهترین عملکرد این تیم در جام‌های جهانی به سال 2006 برمی‌گردد که توانستند عنوان چهارمی را کسب کنند. پس از آن در مرحله گروهی سال 2014 حذف شدند و در سال‌های 2010 و 2018 نیز تنها تا یک‌هشتم نهایی پیش رفتند و در این مرحله مغلوب رقبا شدند.
صربستان اما پس از مدتی ناکامی در رقابت‌های ملی دوباره خود را به‌عنوان یکی از مدعیان در انتخابی جام‌جهانی مطرح کرده و امیدوار است این‌بار با هدایت دراگان استویکوویچ حضور در یک تورنمنت مهم را تجربه کند. آنها که در آخرین دیدار خود در این گروه 3 بر یک آذربایجان را شکست دادند روز پنجشنبه در دیداری تدارکاتی با 4 گل قطر را مغلوب کردند تا با روحیه‌ای مناسب برای رویارویی با پرتغال آماده شوند. دو تیم در دیدار رفت در بلگراد درحالی به تساوی 2-2 رسیدند که صربستان ابتدا با دو گل عقب افتاد اما توانست درنهایت بازی را به مساوی بکشاند و البته هرکدام نیز یک تساوی را برابر ایرلند تجربه کرده‌اند. صرب‌ها در جام‌جهانی 2014 نتوانستند از دور انتخابی صعود کنند اما 4 سال بعد در روسیه حضور داشتند و در همان دور گروهی با کسب تنها یک برد حذف شدند. ناکامی آنها در رسیدن به یورو 2020 هم یکی از شگفتی‌های دور گروهی آن مسابقات بود اما استویکوویچ حالا توانسته تیمی بسازد که شانس خوبی برای رسیدن به جام‌جهانی قطر دارد و حتی درصورتی‌که در این گروه در رتبه دوم هم قرار بگیرد در مرحله پلی‌آف یکی از مدعیان اصلی صعود خواهد بود.
برای پرتغال بازگشت برناردو سیلوا از مصدومیت می‌تواند خبر بسیار خوبی باشد و البته سانتوس احتمالا از روبن دیاز، ژوائو کانسلو و دیه‌گو ژوتا که در دیدار پنجشنبه‌شب نیمکت‌نشین بودند در مسابقه امروز استفاده خواهد کرد. در اردوی صرب‌ها نیز به جز ماتیا ناستاسیچ، مارکو پتکوویچ، فیلیپ جوریچیچ و داکو لازوویچ که پیش از این مصدوم بودند و مشخص بود که به این بازی نمی‌رسند، سایر نفرات آماده حضور در دیدار مهم لیسبون هستند.
در دیگر مسابقه این گروه لوکزامبورگ که عملکرد خوبی در این دوره داشته و فعلا در رده سوم گروه قرار دارد، به مصاف جمهوری ایرلند خواهد رفت.
کار سخت نایب‌قهرمان جهان
سومین فینال امروز را دو تیم کرواسی و روسیه در شهر اسپلیت برگزار خواهند کرد. اختلاف دو امتیازی دو تیم در صدر جدول باعث شده روس‌ها موقعیت بهتری در این دیدار داشته باشند و با کسب یک تساوی هم می‌توانند صعود به قطر را جشن بگیرند اما با توجه به اینکه بازی در زمین حریف برگزار می‌شود، به‌راحتی نمی‌توان صدرنشینی روسیه در پایان این دیدار را قطعی دانست. وقتی قرعه‌کشی این مرحله انجام شد، مشخص بود که این دو تیم مدعیان اصلی صعود از این گروه هستند و البته دیدار روز نهایی آنها احتمالا به نوعی فینال گروه خواهد بود. شاید بیشتر کارشناسان تصور می‌کردند با توجه به عملکرد بهتر کروات‌ها در سال‌های اخیر آنها در هفته پایانی شرایط بهتری در جدول داشته باشند؛ اما فعلا این روسیه است که با 22 امتیاز به صدر جدول گروه تکیه زده است.
شاگردان زلاتکو دالیچ البته در همان هفته نخست سورپرایز شدند و در مصاف با اسلوونی با یک گل باختند تا خیلی زود شرایط تیم در جدول نامناسب شود. با وجود اینکه روس‌ها هم در ادامه شکست برابر اسلوواکی را تجربه کردند اما توقف کرواسی برابر همین تیم درنهایت سبب شد فاصله‌ای 2 امتیازی بین آنها و روسیه ایجاد شود که تاکنون هم حفظ شده است. جالب اینکه هر دو تیم در دیدارهای روز پنجشنبه خود عملکردی فوق‌العاده برابر رقبایشان داشتند و بردهای پرگلی را به دست آوردند. روسیه در سن‌پترزبورگ برابر قبرس به برتری 6 بر صفر رسید و کرواسی هم در مصاف با تیم ضعیف مالت برتری 7 بر یک را تجربه کرد تا با روحیه‌ای مناسب برای دیدار حساس امروز آماده شوند. نکته موردتوجه در تیم دالیچ این است که در 9 بازی گذشته این تیم در این مرحله هیچ بازیکنی نتوانسته بیش از سه گل بزند و حتی در مسابقه قبلی برابر مالت هم 6 بازیکن مختلف این 7 گل را به ثمر رساندند.
دو تیم در بازی رفت در مسکو نتیجه‌ای بهتر از تساوی بدون گل به دست نیاوردند و روس‌ها امیدوارند همین عملکرد را در بازی برگشت نیز داشته باشند تا با خیالی آسوده بلیت جام‌جهانی را اوکی کنند. کرواسی در جام‌جهانی 2018 برای نخستین‌بار در تاریخ خود موفق شد به دیدار نهایی راه پیدا کند که درنهایت بازی را به فرانسه باخت و نایب‌قهرمان شد. بااین‌حال آنها در یورو 2020 نتوانستند نمایش خوب خود در روسیه را تکرار کنند و این‌بار در همان دیدار نخست مرحله حذفی برابر اسپانیا و در وقت‌های اضافی شکست خوردند و از رقابتها کنار رفتند.
دالیچ در نیمه دوم دیدار برابر مالت به برخی ستاره‌های تیمش استراحت داد تا برای دیدار امشب برابر روسیه بتوانند در شرایط خوبی باشند. او درحالی باید ترکیب تیمش برای بازی با روسیه را انتخاب کند که هیچ محروم یا مصدومی در ترکیب خود ندارد و با دست باز می‌تواند نفرات مدنظرش را راهی میدان کند. قضاوت این دیدار را دنی ماکلی از هلند برعهده خواهد داشت.
در سایر دیدارهای این گروه نیز مالت میزبان اسلوواکی است و اسلوونی از قبرس پذیرایی می‌کند که نتایج این دو دیدار تاثیری در تیمهای صعود کننده نخواهد داشت.
در گروه 10 این مسابقات نیز امشب آلمان که پیش از این صعودش را قطعی کرده بود به مصاف ارمنستان خواهد رفت که به نظر نمی‌رسد این مسابقه تاثیری در سرنوشت این گروه داشته باشد؛ چراکه تیم میزبان با توجه به تفاضل گل منفی‌اش حتی با برد احتمالی در این دیدار هم بعید است بتواند در رتبه دوم گروه قرار گیرد. مقدونیه شمالی که در این گروه با 15 امتیاز دوم است دیداری حساس را برابر ایسلند برگزار خواهد کرد و رومانی 14 امتیازی به‌عنوان دیگر مدعی قرار گرفتن در رتبه دوم گروه در زمین تیم قعرنشین لیختن‌اشتاین به‌دنبال 3 امتیاز این مسابقه و رسیدن به پلی‌آف خواهد بود.