محمد آقایی‌فرد، روزنامه‌نگار: حدود 14سال از نخستین زمزمه‌های خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس می‌گذرد. حدود 4ماه از آخرین اخبارش! سال‌هاست که وزرا و روسای‌جمهور یکی پس از دیگری می‌آیند و می‌روند، وعده خصوصی‌سازی می‌دهند اما درنهایت اتفاقی رخ نمی‌دهد. آخرین‌بار مسعود سلطانی‌فر، وزیر ورزش و جوانان وعده داد تا پایان دولت روحانی این اتفاق عملی خواهد شد اما پس از وعده او، نه تلاشی شد و نه اخباری از پیشرفت خصوصی‌سازی به رسانه‌ها درز کرد.
گفته می‌شود هیات پذیرش فرابورس آخرین سازمانی است که باید به خصوصی‌سازی این دو تیم چراغ‌سبز نشان دهد اما زمان دقیقی برای این اتفاق عنوان نشده است. یکی از مسئولان باشگاه پرسپولیس دراین‌باره به «فرهیختگان» گفت: «تمام اقدامات لازم ازسوی باشگاه پرسپولیس برای خصوصی‌سازی انجام شده اما استقلالی‌ها کماکان نقص مدرک دارند و مشخص نیست چه زمانی هر دو باشگاه واگذار شوند.»
یکی از نگرانی‌های اصلی دو تیم، احتمال بازپس‌گیری ورزشگاه شهیدکاظمی و امام‌رضا(ع) است. گفته می‌شود این اتفاق درصورتی رخ می‌دهد که این دو تیم تا پایان سال به بخش خصوصی واگذار نشوند. یکی از مسئولان باشگاه استقلال دراین‌باره به «فرهیختگان» گفت: «مطمئن باشید ورزشگاه‌ها را از ما و پرسپولیس نمی‌گیرند. نگهداری ورزشگاه‌ها هزینه دارد و تا زمانی که در مالکیت این دو تیم نباشد، شهرداری توان هزینه کردن ندارد.»
مشکل بزرگ دیگر بخشودگی مالیاتی این دو باشگاه بود که براساس اخبار درگوشی، درصورت انتقال به بخش خصوصی بخشیده خواهد شد اما هنوز درباره افزایش سرمایه دو باشگاه اطلاعات زیادی وجود ندارد. شاید تنها اطلاعاتی که دراین‌باره وجود دارد از زبان مسعود سلطانی‌فر شنیده شده است: «سرمایه یکی از این باشگاه‌ها، یک و دیگری ۱۰میلیون تومان بود، اما هم‌اکنون سرمایه یک باشگاه به ۷۰۱میلیارد و سرمایه دیگری به ۷۱۰میلیارد تومان افزایش یافته است.» با وجود همه این اتفاقات، تردیدها درباره احتمال واگذاری این دو باشگاه تا پایان عمر دولت دوازدهم اندک است.
فروردین: استقلال و پرسپولیس واگذار نمی‌شوند
محمدمهدی فروردین، رئیس فراکسیون ورزش مجلس شورای اسلامی دراین‌باره به «فرهیختگان» گفت: «پرسپولیس و استقلال یک شرکت معمولی نیستند که بدون در نظر گرفتن عواقب موضوع، خصوصی‌سازی انجام شود. برای انجام شدن چنین موضوع مهمی نیاز به اراده و وفاق ملی بین مجلس، دولت و سازمان خصوصی‌سازی وجود دارد.»
او در ادامه گفت: «املاک دو باشگاه و میزان بدهی باید مشخص شود و سپس مراحل قانونی را طی کنند تا مرحله‌به‌مرحله به‌سمت خصوصی‌سازی پیش بروند.»
فروردین درباره احتمال خصوصی‌سازی این دو باشگاه تا پایان عمر دولت دوازدهم گفت: «من معتقدم که الان زمان این اتفاق نیست و نیاز است که در این برهه، تصمیم احساسی گرفته نشود. به هر حال برای انجام بدون حرف‌وحدیث چنین اتفاقی نیاز به یک تیم شفاف و دقیق وجود دارد تا مراحل را به دقت زیر نظر گرفته و پیش ببرند. درحال حاضر شرایط کشور آماده این واگذاری نیست.»
اولیایی: شرایط استقلال آماده واگذاری نیست
همین چند روز پیش بود که برخی پیشکسوتان استقلال با انتشار پست‌های مشترکی به خصوصی‌سازی سرخابی‌ها با وضعیت فعلی اعتراض کردند؛ اتفاقی که با واکنش برخی هواداران روبه‌رو شد. آبی‌ها معتقد بودند در دوره‌ای که شائبه رنگی‌بودن نگاه وزیر ورزش وجود دارد نباید استقلال واگذار شود البته قرمزها اعتقاد دارند در شرایط فعلی، خصوصی‌سازی می‌تواند به برون‌رفت از شرایط فعلی و بدهی‌های کلان کمک کند.
کاظم اولیایی، مدیرعامل پیشین استقلال درباره خصوصی‌سازی سرخابی‌ها و ورود این تیم به بورس به «فرهیختگان» گفت: «خصوصی‌سازی هم الزام سازمان‌های بالادستی است و هم عقل و قانون به آن رای می‌دهد پس اصل اتفاق کار درستی است؛ اما کار درست را باید از راه درست انجام داد، اینکه آقایان می‌گویند خصوصی‌سازی درواقع نوعی رهاسازی و سلب مسئولیت است. آقایان می‌خواهند تیم را بفروشند اما درنهایت خودشان تصمیم‌گیرنده باشند.»
اولیایی در ادامه عنوان کرد: «شرایط باشگاه از نظر ساختاری و موقعیت اجتماعی به‌هیچ‌عنوان آماده واگذاری نیست. مدیران منصوب وزارت ورزش و جوانان این بلا را سر این دو تیم آورده‌اند و می‌خواهند در آینده بازهم مدیر منصوب کنند و این‌بار حتی پاسخگو هم نباشند. می‌توان با پیمان مدیریت در اجرا و واگذاری جمعی، باشگاه‌ها را به آینده بهتر سوق داد اما در شرایط فعلی بستر درآمدزایی برای باشگاه‌ها فراهم نیست، رقابت جوانمردانه مالی نیز وجود ندارد بنابراین درحال حاضر با واگذاری موافق نیستم و باید برای انجام دادن این اتفاق، صبوری کرد.»
او در پایان درباره عجله وزارت ورزش برای واگذاری استقلال و پرسپولیس گفت: «درحال حاضر دولت می‌خواهد این اتفاق را گردن مجلس بیندازد و مجلس هم گردن دولت! بنابراین اصرار وجود دارد که خیلی زود این واگذاری انجام شود اما به‌نظرم درنهایت چنین اتفاقی رخ نخواهد داد.»
همین چند روز پیش بود که فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره بررسی موضوع واگذاری پرسپولیس و استقلال به بخش خصوصی بیان کرد: «واگذاری این دو باشگاه ملازماتی دارد و باید برای ارائه در بازار بورس استانداردهای موردنظر بورس را به دست بیاورد و یک فرآیند طولانی برای تطبیق شرایط آن با نیازمندی‌های بازار سرمایه وجود دارد و اکنون این موضوع مراحل پایانی خود را طی می‌کند، ازسوی دیگر باید درباره واگذاری باشگاه‌های بزرگ ورزشی مانند استقلال و پرسپولیس تمام جوانب سنجیده شود و این موضوع مراحل آخر خود را طی می‌کند.»
ملاک ارزش‌گذاری‌ها چیست؟
با وجود همه این اتفاقات، تردیدها درباره احتمال واگذاری این دو باشگاه تا پایان عمر دولت دوازدهم اندک است به‌ویژه آنکه هنوز متر و معیاری برای ارزشگذاری روی این دو باشگاه هم تعیین نشده است. براساس آنچه اعلام‌شده، ارزشگذاری سهام باشگاه استقلال بین ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰میلیارد و سهام باشگاه پرسپولیس بین ۱۷۰۰ تا ۱۹۰۰میلیارد تعیین شده است. این درحالی است که سال97 قیمت برند این دو باشگاه را یک گروه تخصصی ارزشگذاری برند، ۶۰۰میلیارد تومان برآورد کرد که البته با توجه به چهار دوره قهرمانی پیاپی باشگاه پرسپولیس، ارزش این برند بالاتر رفته اما حدود 3برابر شدن ارزش برند پرسپولیس و دوبرابر شدن برند استقلال نشان می‌دهد هنوز معیاری برای سنجش ارزش برند مشخص نشده است. ازسوی دیگر اگر برند پرسپولیس چنین ارزشی دارد چرا باید کارگزار باشگاه آن را به قیمت 110میلیارد تومان به مدت سه‌سال دراختیار داشته باشد؟
همه اینها درحالی است که ارزش یک برند براساس دارایی‌ها، بدهی‌ها و تعداد تماشاگرانش محاسبه می‌شود اما از آنجایی که تعداد مشخصی هوادار برای این دو باشگاه تعیین نشده، به‌نظر می‌رسد ارزش این دو برند هنوز به میزان واقعی آن نرسیده است و باید بررسی‌های تخصصی‌تری روی آن انجام شود. هرچند قیاس این دو باشگاه با باشگاه‌های بزرگ اروپایی تا حدودی بی‌انصافانه است اما به‌عنوان مثال بارسلونا درحال حاضر 1413میلیون یورو ارزش دارد و منچستر نیز 1314میلیون یورو ارزشگذاری شده است.
قیمت‌های نجومی این باشگاه‌ها نه‌تنها به‌خاطر بازیکنان آنها بلکه به‌دلیل طرفداران زیادی است که در دنیا دارند. حال استقلال و پرسپولیس به‌عنوان پرتماشاگرترین تیم‌های آسیا چیزی حدود 57میلیون یورو و 36میلیون یورو قیمت‌گذاری شده‌اند. حال آنکه باشگاهی مثل شفیلدیونایتد با 126میلیون یورو و نورویچ‌سیتی با 138میلیون یورو حدود دوبرابر این دو باشگاه ارزشگذاری شده‌اند.
نمره منفی در کارنامه دولت
وعده خصوصی‌سازی سرخابی‌ها در سال‌های اخیر بارها ازسوی مقامات مختلف مطرح شده است. وعده‌هایی که هرگز سرانجامی نداشته اما در روزهای اخیر دوباره بحث آن داغ و به یکی از موضوعات مهم برای بحث در فضای مجازی تبدیل شده است. هرچند با توجه به اظهارنظرهای مطرح‌شده و مدت زمان اندک تا پایان عمر دولت روحانی، بعید است این اتفاق در دوره فعلی رخ دهد. به‌نظر می‌رسد مدیران وزارت ورزش در آخرین روزهای دولت قصد دارند به هر قیمتی و با شرایطی عجیب واگذاری را انجام دهند تا بگویند به وعده‌شان عمل کرده‌اند هرچند بعید است این اتفاق رخ دهد و یک نمره منفی در کارنامه دولت وعده‌ها خواهد بود.