ندا اظهری، روزنامه‌نگار: در سالی که گذشت، باتوجه به همه‌گیری ویروس کرونا و حساسیتی که روی این مقوله وجود داشت، بسیاری از رویدادها و نمایشگاه‌های مهمی که هرساله در کشور برگزار می‌شدند، تعطیل شدند و در خوشبینانه‌ترین حالت به‌صورت آنلاین برگزار شدند. یکی از همین نمایشگاه‌ها هم نمایشگاه «اینوتکس» بود که سال گذشته کاملا به‌صورت آنلاین و مجازی برگزار شد، اما باتوجه به طولانی شدن تداوم ویروس کرونا و سازگاری به‌وجود آمده اجتماعی با این ویروس، مسئولان امر امسال تصمیم گرفتند دهمین نمایشگاه اینوتکس را به‌صورت تلفیقی از نمایشگاه حضوری و مجازی برگزار کنند. اما نمایشگاه امسال رنگ و بوی متفاوتی داشت و برخلاف دیگر نمایشگاه‌هایی که در سالن‌های سرپوشیده برگزار می‌شدند، در فضای باز اجرا شده و تلاش شده حتی ازنظر ظاهری هم از خلاقیت در ساخت غرفه‌ها استفاده شده باشد، به‌طوری‌که غرفه‌های نمایشگاه امسال با لگوهای رنگی و هر سالن با رنگی مجزا از دیگر سالن‌ها ساخته شده‌اند. نمایشگاه اینوتکس 2021 در پارک علم و فناوری پردیس و از 28 تا 31 اردیبهشت برگزار می‌شود که علاوه‌بر شرکت‌ها و فناوران داخلی، در سطح بین‌المللی هم برگزار شده و نمایشگاه میزبان شمار زیادی از میهمانان خارجی است که اهمیت این نمایشگاه را ازنظر سطح منطقه و بین‌الملل و نیز تبدیل آن به یک رویداد در زیست بوم فناوری و نوآوری نشان می‌دهد.
مانند بیشتر نمایشگاه‌ها، در روز نخست که روز افتتاحیه است، کارها کمی با بی‌نظمی همراه است و اینوتکس هم به‌طور قطع از این امر مستثنی نیست. افتتاحیه با کمی تاخیر و به‌جای ساعت 10، در ساعت 14 آغاز شد. در ساعت‌های اولیه بسیاری از غرفه‌ها هنوز درحال ایجاد و طراحی غرفه‌ها بودند و بی‌نظمی خاصی در پذیرایی از بازدیدکنندگان دیده می‌شد، اما از این هم نگذریم که برخی غرفه‌ها هم زودتر دست به‌کار شده بودند و با سروسامان دادن به کارها، آماده شروع کار نمایشگاه بودند. در میانه فضایی که برای نمایشگاه درنظر گرفته شده بود، در قسمتی که با پله به‌سمت مرکز شما را هدایت می‌کند، سنی بزرگ تعبیه شده که در یک جهت آن صندلی‌های زیادی برای حضار چیده شده و میهمانان افتتاحیه با قرارگرفتن روی سن صحبت می‌کنند.
حضور 170 غرفه حضوری و 180 غرفه غیرحضوری در نمایشگاه امسال
اکبر قنبرپور، معاون توسعه نوآوری پارک فناوری پردیس با حضور در نمایشگاه و در گفت‌وگو با «فرهیختگان» در روز افتتاحیه نمایشگاه اینوتکس می‌گوید: «اینوتکس یک نمایشگاه صرف نیست و تنها بخش نمایشگاهی ندارد، بلکه یک بخش جانبی و بخشی هم رویداد دارد. نمایشگاه تلاش کرده عمده بازیگران را در خود داشته باشد، به‌طوری‌که با قدم زدن در دل نمایشگاه، شاهد شرکت دانش‌بنیان، شرکت استارتاپی، سرمایه‌گذار، شتاب‌دهنده، شرکتVC، مرکز نوآوری و دانشگاه هم خواهید بود و به عبارتی، بیشتر بازیگرانی که در این اکوسیستم وجود دارند، اینجا حضور دارند و به عرضه خود می‌پردازند.» او ادامه می‌دهد: «در نمایشگاه امسال حدودد 170 غرفه حضوری و 180 غرفه غیرحضوری حضور دارند. بخشی از نمایشگاه به رویدادهای جانبی اختصاص یافته است. یکی از آنها استیجی است که در میانه نمایشگاه راه‌اندازی شده است. این استیج به موضوعات عمومی کسب‌وکارها می‌پردازد. به‌عنوان مثال، یکی از موضوعاتی که در این فضا موردبحث قرار می‌گیرد، مساله رهبری تیم‌های استارتاپی و تیم‌های دانش‌بنیان است و ازجمله مسائل دیگر می‌توان به پارادایم ذهنی مدیران، چالش‌های اکوسیستم، محیط‌زیست، بین‌المللی شدن و مسائل تحریم اشاره کرد که بنا داریم از متخصصان این حوزه دعوت کنیم طی چهار روز برگزاری این نمایشگاه، در این استیج پنل سخنرانی برگزار کنند.»
او همچنین عنوان می‌کند: «در نمایشگاه امسال، بخش جدیدی را که نسبت‌به سال گذشته در نمایشگاه گنجانده‌ایم، ایستگاه آینده است که از جنس استیج و پنل سخنرانی است. ما فناوری‌هایی در دنیا داریم که مسیر را برای صنعت باز می‌کنند که یکی از آنها فناوری 5G و نمونه‌های دیگر، کلان‌داده، پردازش ابری، بیوتکنولوژی و علوم شناختی است. قرار است در قالب این استیج و فارغ از طرح مسائل کسب‌وکارها، درباره فناوری‌هایی که در دنیا مورد استفاده قرار گرفته و توجه زیادی به آنها می‌شود هم بحث شود.»
پاویون زنان پیشگام، بخش متمایز اینوتکس 2021
قنبرپور می‌گوید در نمایشگاه اینوتکس امسال، بخشی را مخصوص زنان قرار داده‌ایم. جدا کردن بخش زنان به این معناست که باید توجه بیشتری به این قشر از جامعه داشته باشیم. از همین رو با همکاری بخش زنان معاونت علمی، پاویون زنان پیشگام را راه‌اندازی کرده‌ایم که بسیاری از خانم‌هایی که به نمایشگاه مراجعه می‌کنند می‌توانند با موفق‌ترین زنان کارآفرین حوزه نوآوری ملاقات کنند و از نزدیک با دوره‌های آموزشی و فعالیت‌هایی که در این بستر صورت می‌گیرد، آشنا شوند. صنایع ما نیازهای متعددی دارند که در نمایشگاه امسال از چهار صنعت دعوت کرده‌ایم تا با ارائه نیاز به شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپی، راه‌حلی را برای مشکلات خود پیدا کنند. به‌عنوان مثال، صنعت فولاد نیازهای خود را به این شرکت‌ها عرضه می‌کند. همچنین حوزه‌های فینتک، تجهیزات پزشکی و مبلمان و درودگری هم جزء این قبیل صنایع به‌شمار می‌روند. مبلمان و درودگری صنعت بزرگ منطقه ما است و به‌دنبال آن هستیم که آن را نوآورتر کرده و دانش بیشتری را به آن تزریق کنیم.
او ادامه می‌دهد: «علاوه‌بر این، بخش آکادمی اینوتکس و دوره‌هایی که در قالب آن برگزار می‌شود هم در نمایشگاه امسال برقرار است. همچنین کافه سرمایه در اینجا فعال است و حدود 300 ملاقات سرمایه‌گذاری برگزار می‌شود. بخش «منتورشیپ» هم برقرار است که در خلال آن، افراد و شرکت‌هایی که مسیری را طی کرده و شکست‌هایی را پشت‌سر گذاشته و زمین خورده‌اند، در این بخش، تجربه‌های خود را رایگان دراختیار دیگران قرار می‌دهند. علاوه‌بر این، بخش «ای نوجوان» را داریم که در قالب آن نوجوانان خلاقیت و مهارت‌های کارآفرینی و توانایی حل مساله را می‌آموزند. بخشی هم در این نمایشگاه به تور پارک اختصاص داده شده تا بازدیدکنندگان از شرکت‌های داخل پارک بازدید کنند. در بخش تجربه فناوری، شرایطی برای بازدیدکنندگان فراهم شده تا افراد از نزدیک تجربه کرده و فناوری‌ها را لمس کنند.»
هدف امسال، جذب سرمایه 30 میلیارد تومانی است
او در بیان تفاوت اینوتکس 2020 با نمایشگاه امسال می‌گوید: «اینوتکس 2020 کاملا به‌طور مجازی برگزار شد و امسال سعی کردیم کمی برگزاری نمایشگاه حضوری را با احتیاط بیشتری برگزار کنیم و امید می‌رود سال آینده با نمایشگاهی در ابعاد وسیع‌تر روبه‌رو خواهیم بود. درواقع، در نمایشگاه امسال برای هر فردی، فضایی تعبیه شده است؛ به‌عنوان مثال، اگر کسی به فکر راه انداختن یک کسب‌وکار باشد، می‌تواند از بخش منتورشیپ استفاده کند. پیامی که برای فعالان این زیست‌بوم دارم، این است که در هر لباس و هر موقعیتی که هستند، نمایشگاه فضایی را برای آنها درنظر گرفته است. اما برای افرادی که به‌دنبال کسب دانش و تجربه هستند، استیج‌ها و بخش منتورشیپ بسیار می‌تواند کمک‌کننده و راهگشا باشد. مسیرهایی که منتهی‌به شکست می‌شود، دست کسانی است که پیش‌تر، این مسیر را پشت‌سر گذاشته‌اند. صحبت کردن با آنها می‌تواند مسیرشان را تغییر دهد. یک سیستم نوآوری نیاز به رویداد دارد و باید از جدیدترین دستاوردها استفاده کرد. بخش شبکه‌سازی اینوتکس در اکوسیستم ما درحال قوی شدن است. نمایشگاه‌ها یک رویکرد حمایتی ندارند، بلکه هدف آن مواجهه بین افراد مختلف با هم است. شرکت‌هایی که در داخل نمایشگاه اینوتکس حضور پیدا می‌کنند می‌توانند تا 70 درصد هزینه‌های خود را از صندوق شکوفایی و نوآوری کسب کنند. در نمایشگاه مجازی اینوتکس سال گذشته حدود 18 میلیارد تومان جذب سرمایه داشته‌ایم، اما برای سال‌جاری که بخش حضوری هم به آن اضافه شده، قرار است با برگزاری جلسات سرمایه‌گذاری طی چهار روز نمایشگاه، این رقم را به بیش از دوبرابر و تا حدود 30 میلیارد تومان برسانیم.»
قرارداد 14.5 میلیاردی، ماحصل ارائه نیاز صنعت فولاد
محمدصالح خالقی، دبیر شبکه فن‌بازار ملی ایران و نماینده ایران در گروه 8 کشور اسلامی درحال توسعه می‌گوید: «یکی از رویدادهایی که در نمایشگاه اینوتکس برگزار می‌شود، رویداد ارائه نیاز است که صنعت به اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور ارائه خواهد داد. در این نمایشگاه چهار رویداد ارائه نیاز داریم. در هرکدام از این ارائه نیازها، یک خروجی قرارداد داریم و در نخستین روز برگزاری این رویداد که صنعت فولاد به ارائه نیاز پرداخت، چیزی حدود 14.5 میلیارد تومان قرارداد همکاری بین صنعت و اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور منعقد شد.»
رساندن ظرفیت پارک به 500 هکتار
در مراسم افتتاحیه نمایشگاه اینوتکس که حوالی ساعت 14 برگزار شد، مهدی صفاری‌نیا، رئیس پارک علم و فناوری پردیس اظهار کرد: «به‌دنبال آن بودیم که به‌جای 400 شرکت در نمایشگاه اینوتکس امسال، تمام فضای پارک به این نمایشگاه اختصاص یابد که متاسفانه به‌دلیل کرونا موفق نشدیم. از زمان ارائه ایده راه‌اندازی مجموعه پارک علم و فناوری پردیس 20 سال می‌گذرد، اما از جنبه عملیاتی شدن آنها تنها 15 سال می‌گذرد. تا سال گذشته فضای این پارک به 40 هکتار رسیده بود، اما سال گذشته با رشدی جهشی، ابعاد عملیاتی پارک به 90 هکتار افزایش یافت. امسال نزدیک به 500 هکتار خواهیم رسید و طبق برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، خواهیم توانست در زمان‌بندی 10 تا 15ساله، کل این 500 هکتار را در اختیار فضای تحقیقاتی و دانش‌بنیان قرار دهیم تا هزاران مجموعه دانشی در مجموعه پارک بتوانند از امکانات این فضا بهره‌مند شوند. برنامه خاصی هم برای 20سالگی امسال پارک تدارک دیده‌ایم و خدمات و امکاناتی را که طی این سال‌ها برای شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه شده، به جامعه عرضه خواهیم کرد. در روز نخست نمایشگاه اینوتکس، میزبان نمایندگانی از 20 کشور بود و کشورمان این آمادگی را دارد که این تجربه اکوسیستم فناوری را در اختیار این کشورها قرار داده و این ظرفیت را توسعه دهیم. در نمایشگاه اینوتکس برای یک دانش‌آموز تا استاد دانشگاه و مجموعه صنعتگر برنامه‌ریزی شده است و همه افراد می‌توانند از آن بهره‌مند شوند.»
حوزه فناوری، اولویت هر دولتی در آینده است
ستاری، معاونت علم و فناوری ریاست‌جمهوری که بعد از یک دوره درگیری با ویروس کرونا به میدان علم و فناوری برگشته، در مراسم افتتاحیه به این نکته اشاره کرد که: «همه‌گیری کرونا باعث شد حوزه فناوری توسعه زیادی پیدا کند، به‌طوری که ادامه برخی فناوری‌ها در ایران کاملا مدیون بحث کروناست مانند حوزه بیوتکنولوژی؛ این حوزه جزء حوزه‌هایی است که در آن سرآمدیم و یکی از بهترین‌های منطقه و آسیا هستیم و کرونا باعث شد جهش قابل توجهی در حوزه بیوتکنولوژی اتفاق بیفتد و اثرات آن را به عینه شاهد بوده‌ایم، به‌طوری که بسیاری از داروها و تجهیزات پزشکی و مواد اولیه دارویی را در داخل تولید می‌کنیم. در دو سه ماه آینده هم شاهد اتفاقات خوبی در زمینه واکسن کرونا به‌ویژه در چند شرکت دانش‌بنیان در حوزه‌های مختلف پلتفرم‌های واکسن خواهیم بود و این مدیون بحث کروناست.»
او در ادامه صحبت‌هایش تاکید می‌کند: «حوزه فناوری دیگر از شوخی گذشته است. در روزهای اول ریاست من، نگاه تمسخرآمیزی به این حوزه می‌شد، اما درحال حاضر، اولویت اول دولت آینده است. اولویت اول دولت فعلی آمریکا نیز فناوری است. فناوری اقتدار کشور و اقتصاد، فرهنگ و پایه توسعه کشور است و این اتفاقی است که در دنیا رخ می‌دهد و در ایران هم درحال رخ دادن است که اتفاق بزرگ آن را در پارک علم و فناوری پردیس شاهد هستید. درحال حاضر، در پارک علم و فناوری پردیس بیش از 10 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری جدید درحال رخ دادن است و این عدد، عدد کمی نیست و این سرمایه‌گذاری روی افراد، جوانان و مغزهاست که آن را انجام می‌دهند. انتظار این است که متناسب با اتفاقی که در پردیس می‌افتد که اتفاقی بی‌نظیر در خاورمیانه است، این همکاری‌های محلی هم شکل بگیرد. اگر به این شکل نگاه شود، توسعه آینده شهر پردیس، یک توسعه دانش‌بنیان و دانش‌محور است، توسعه دانش‌بنیان ازجمله بحث‌های جدی است. توسعه جهشی آینده پردیس هم که قرار است از مرز 500 هکتار هم فراتر رود، مورد توجه است. با توجه به تولید ناخالص داخلی‌ای که قرار است در این پارک تولید شود و شرکت‌های بزرگی که درحال سرمایه‌گذاری در اینجا هستند، امید می‌رود اتفاقات خوبی در این پارک رخ دهد.»
ستاری ابراز امیدواری کرد: «اتفاقاتی که در اینوتکس و در سایر نمایشگاه‌های جانبی در حوزه دانش‌بنیان می‌افتد، اتفاقات خوبی را برای اقتصاد ما رقم بزند. دنیا ما را به حساب می‌آورد و این بسیار اهمیت دارد. درحال حاضر، وقتی می‌گوییم فروش شرکت‌ها رقمی بالاتر از 200 هزار میلیارد تومان است، نشان می‌دهد این حوزه یک پای اقتصاد کشور است. از حالا به بعد هم هر کسی وارد اقتصاد می‌شود، باید به شما احترام بگذارد.»
اینوتکس ۲۰۲۱ چه ویژگی‌هایی دارد؟
عباسی، دبیر اجرایی نمایشگاه اینوتکس 2021 در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «در نمایشگاه اینوتکس امسال، با شعار «اکوسیستم نوآوری و فناوری زیر یک سقف» تلاش می‌کنیم علاوه‌بر افزایش سرمایه‌گذاری درحوزه نوآوری، همکاری‌ها و مشارکت‌ها را بین بنگاه‌های اقتصادی تقویت و درنهایت، شبکه خوبی از فعالان اکوسیستم نوآوری و فناوری ایجاد کنیم. اینوتکس 2021 از سه بخش اصلی تشکیل شده که یکی بخش نمایشگاهی است که در آن حدود 400 شرکت و استارتاپ حضور دارند و آخرین دستاوردها و فناوری‌های خود را عرضه کرده‌اند. درکنار این بخش و برای تحقق اهداف موردنظرمان بیشتر از 20 رویداد تجاری و آموزشی را برنامه‌ریزی کرده‌ایم و علاوه‌بر این بخشی هم با جنبه سرگرمی تعبیه شده است.»
عباسی معتقد است که هرکسی براساس دید و نگاه، ذهنیت و تجربه‌ای که دارد، یک اتفاق را نگاه می‌کند و اگر این موضوعات را کنار هم بگذاریم، به فصل‌های مشترکی می‌رسیم که برای ایجاد ناحیه نوآوری پویا موثر است. اولین چیزی که از آن به‌عنوان زمین حاصلخیز برای رشد استارتاپ‌ها و رشد کسب‌وکارها تعبیر می‌شود، موضوع‌های قانونی هستند که به‌عبارتی حامی آنها باشد. اما با همه این اوصاف و قوانین مشترک، باز هم در منطقه‌ای خاص، حوزه فناوری و نوآوری شکوفاتر می‌شود و با کمی دقت به این نتیجه می‌رسیم که چیزی فراتر از قوانین هم در اینجا حاکمند و آن، حضور عناصر نوآور در آن منطقه است؛ عناصری که در این نمایشگاه در قالب بازیگران اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور گردآمده‌اند. به‌عبارتی، وقتی در چنین فضایی حضور داریم، باید جمعی از افراد نوآور و مخترع، سرمایه‌گذار، منتور و شتاب‌دهنده هم حضور داشته باشند تا اتفاقی که باید رخ دهد.
او با اشاره به بخش جدید نمایشگاه اینوتکس که امسال برگزار می‌شود، عنوان کرد: «در بخش استیج، گفت‌وشنودهایی بین فعالان اکوسیستم نوآوری و فناوری رخ می‌دهد که بتوانند مباحث روز را شامل موضوعات اقتصادی که روی کسب‌وکارها تاثیر می‌گذارند، جهانی شدن کسب‌وکارها، رهبری، تغییر پارادایم‌های ذهنی و موضوعاتی که در کسب‌وکارها اهمیت دارند و به‌حال عمومی ما برمی‌گردد، با هم بررسی کنند. اما برای افرادی هم که دوست دارند به موضوعاتی مرتبط به آینده بپردازند، سخنرانی‌هایی طراحی شده است که موضوعات آینده‌پژوهانه‌ای را شامل می‌شوند که 6 حوزه مختلف بلاگچین، اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، کلان‌داده و... را بررسی می‌کنند. بعد از هر سرفصل، آخرین مستندی که در هرحوزه ساخته‌شده برای اولین‌بار اکران می‌شود و با دعوت از سازنده مستند، تحلیل و بررسی می‌شوند.»
عباسی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» همچنین اشاره کرد درکنار مواردی که گفتیم، بخشی هم در اینوتکس وجود دارد به‌نام «کافه سرمایه» که در آن استارتاپ‌هایی که نیاز به جذب سرمایه دارند و باید برای پیشبرد کارهای خود سرمایه‌گذار جذب کنند، بتوانند در این بخش حضور پیدا کنند تا فرآیند تسهیل‌شده‌تری را پشت سر بگذارند. تا اینجای کار، حدود 250 جلسه سرمایه‌گذاری قرار است در چهار روز نمایشگاه برگزار شود تا استارتاپ‌ها تمام تلاش خود را برای جذب سرمایه‌گذار انجام دهند و خبر ویژه اینکه شرکت‌های خطرپذیر ترکیه‌ای به‌شکل فعالانه‌ای در این بخش حضور دارند. استارتاپ‌هایی که روحیه جنگجویانه‌ای دارند، می‌توانند در رقابت‌های استارتاپی «اینوتکس پیچ» شرکت کنند که در 6 شهر مختلف برپا می‌شوند و فینالیست‌های این رویداد در روز چهارم نمایشگاه فینال رقابت‌ها را برگزار خواهند کرد. در این رقابت، استارتاپ‌ها در حضور سرمایه‌گذاران به رقابت می‌پردازند و داوران ایرانی و بین‌المللی به آنها امتیاز می‌دهند.
دبیر اجرایی نمایشگاه اینوتکس 2021 در پایان گفت: «اتفاق ویژه دیگری در نمایشگاه امسال برگزار می‌شود، این است که برای ارتباط بیشتر بین شرکت‌ها، استارتاپ‌ها با صنایع، رویدادهای «ریورس پیچ» یا ارائه نیازهای فناورانه‌ای با همت فن‌بازار هر روز برگزار می‌شوند که شرکت‌ها با شناخت نیازهای صنایع، نسبت به رفع آن نیاز اعلام آمادگی می‌کنند که نتیجه آن می‌تواند انعقاد قرارداد یا تفاهمنامه در آینده باشد.» او همچنین به بخش مجازی رویداد اینوتکس 2021 هم اشاره کرد: «بخش مجازی برای شرکت‌هایی فراهم شده که از خارج از کشور به حضور در نمایشگاه تمایل داشتند، در پلتفرم اینوتکس فعال هستند و در قالب غرفه‌های مجازی به ارائه محصولات خود پرداخته‌اند.»