محمد عسگری، روزنامه‌نگار: فضای نشریات دانشجویی آن‌طور که انتظار می‌رفت و اوایل سال نیز قابل‌مشاهده بود، با نزدیکی هرچه بیشتر به انتخابات، سیاسی‌تر شده یا انتشار و جلب‌توجه نشریات سیاسی، افزایش می‌یابد. درحالی‌که مذاکرات وین جریان یافته، نشریات دانشجویی نیز در فضای غالبا سیاسی خود موضوع سیاست خارجی و در موضوع سیاست خارجی نیز مساله مواجهه با غرب را پررنگ کرده‌اند که توجه به این نکته و ارزیابی آن از جهات مختلف خالی از لطف نیست؛ یعنی به این مهم پرداخته شود که اختصاص نشریات به یک موضوع خاص، از چه جنبه‌هایی و به چه نحوی، در چه بازه‌های زمانی و تا چه حد، چه تاثیراتی در کدام جهات می‌تواند داشته باشد.
در «فرهیختگان» امروز، نشریات دانشجویی هفته اخیر را گزیده‌خوانی کردیم که در ادامه می‌توانید به خواندن آن بنشینید. دانشجویان دانشگاه‌های آزاد اسلامی سراسر کشور می‌توانند نشریات خود را جهت استفاده در بخش گزیده‌خوانی هفتگی نشریات روزنامه «فرهیختگان»، به ادمین کانال نیمکت خبر (@nimkat_khabar) ارسال کنند.
«همه با هم» خداحافظ!
به بررسی اولین نشریه در گزیده‌خوانی این هفته می‌رسیم. نشریه مستقل دانشجویی «تیتر» دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، که در بین نشریات این هفته طراحی بهتری دارد، برای متن اصلی شماره 16 خود، تیتر «همه با هم» خداحافظ! را انتخاب کرده؛ تیتری که به شعار انتخاباتی سیدحسن خمینی و اتفاقات اخیر پیرامون او و اعلام قطعی عدم کاندیداتوری وی ازجانب برادرش اختصاص پیدا کرده است. نویسنده پس از نقل خبرهای اصلی منتشرشده، نقد تند و تیزی به نحوه پرداختن صداوسیما به این موضوع می‌کند و در ادامه بحث می‌نویسد: «این اتفاق درحالى رقم می‌خورد که مبتدیان عرصه سیاست هم می‌دانند سیدحسن خمینى گزینه پوچ اصلاحات بود و آنها فقط رد صلاحیتش را می‌خواستند... بسیاری از کاندیداهایی که سابقه موثر اجرایی ندارند، نمی‌توانند در این دوره از انتخابات ثبت‌نام کنند و سیدحسن خمینی هم به همین دلیل امکان ثبت‌نام به‌عنوان کاندیدا را نداشت.» همچنین اشاره‌ای به نامه امام‌خمینی(ره) خطاب به نوه خود شده؛ نامه‌ای که امام(ره) در آن نوشته بود: «من میل دارم کسانى که به من مربوط هستند، در این کوران‌هاى سیاسى وارد نشوند. من امید دارم که شما با مجاهدت در تحصیل علوم اسلامى، با تعهد به اخلاق اسلامى و مهار کردن نفس اماره بالسوء، براى آتیه مورداستفاده واقع شوى. من علاوه‌بر نصیحت پدرى پیر به شما امر شرعى می‌کنم که در این بازی‌هاى سیاسى وارد نشوى و واجب شرعى است که از این برخوردها احتراز کنى.» در انتهای مطلب نیز توصیه مرحوم سیداحمد خمینی به فرزند خود، سیدحسن خمینی آمده است.
یادداشت دیگری از این نشریه با عنوان «از تدبیر خبری نیست؛ غیرت چه؟» از سیاست دوستونه آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها نام می‌برد که بخشی از آن را خرابکاری و ترورهای سنگین در میدان و بخش دیگر تلاش برای فریب ایران در مذاکرات به‌منظور دست کشیدن از مولفه‌های قدرت به امید دستیابی به برخی آب‌نبات‌های موقتی! می‌داند و به نقد رویکرد دولت در این زمینه می‌پردازد و می‌گوید: «آنچه این راهبرد آنان را مى‌تواند در میدان عمل تبدیل به امتیاز واقعى برایشان بکند، نحوه مواجهه و مواضع طرف ایرانى است. علی‌رغم درخواست‌هاى مکرر صاحب‌نظران براى اقدام متقابل و محکم دربرابر چنین سیاست روشنى ازجانب آمریکا و صهیونیست‌ها، اما برخى مقامات دولتى مواضع بسیار عجیب و غریبى اتخاذ کرده‌اند، به‌نحوى‌که عملا تکمیل همان پازل صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها محسوب مى‌شود. این آقایان تاکید مى‌کنند که این خرابکارى‌ها مانع ادامه مذاکرات نخواهد شد و ازقضا این مسیر را محکم‌تر پیگیرى می‌کنند! اگر به این اقدامات آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها پاسخ قدرتمندانه و از موضع عزت داده نشود، این سناریوی دوستونه تا انتها ادامه خواهد یافت و متوقف نخواهد شد.»
سیاست حرف قطعی دربرابر کوتاه آمدن از هسته‌ای
شماره 81 دوهفته‌نامه دوصفحه‌ای «1979» بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی رشت، با همان طراحی سابق در هفته اخیر منتشر شد. «نه به طنز کوتاه آمدن از دانش هسته‌ای»، عنوان بلند یادداشت هفته این شماره از نشریه است و همان‌طور که از اسمش پیداست، مطلب دیگری در ارتباط با سیاست خارجی در یادداشت‌های این هفته است که می‌گوید: «تاسیسات هسته‌ای نطنز در آستانه برگزاری دور جدید مذاکرات وین، شاهد یک عملیات خرابکاری در تاسیسات برق خود بود. در ناتوانی رژیم‌صهیونیستی در حوزه عملیات نظامی که همیشه بلوفش را می‌زنند، شکی نیست؛ تنها کاری که از دست‌شان برمی‌آید، خرابکاری و تروریسم است که عادت همیشگی آنهاست، اما این خرابکاری‌ها از کجا سرچشمه می‌گیرد؟ بی‌شک نقش بازرسان (بخوانید جاسوسان) آژانس انرژی اتمی در تروریسم هسته‌ای قابل‌چشم‌پوشی نیست. در خرابکاری مجدد نطنز، نباید از شبکه نفوذ خودفروخته در سطوح بالا هم چشم‌پوشی کرد! با شواهد زیادی که موجود است، خیلی بچه‌گانه است که بپنداریم این حادثه بدون اطلاع آمریکا انجام شده باشد و به مذاکرات وین هم ارتباطی نداشته باشد، اما متاسفانه اصرار مشکوکی وجود دارد با کلیدواژه «تله تنش»، که آمریکا را طرفدار مذاکره و رژیم‌صهیونیستی را ضدمذاکره وانمود کند. اصرار بر جدا دیدن دشمنان مشترک که با تقسیم کار عمل می‌کنند، بدتر از ضربه‌ای است که شبکه نفوذ و خرابکاری زده است. بلکه از همین نوع کوچه‌باز کردن‌هاست که دشمن جرات می‌کند توافق را زیر پا بگذارد و ضربات امنیتی بزند. این همان کار خطرناکی است که شهید سلیمانی درباره‌اش هشدار داد: «در خط مقدم جنگ با دشمن، نباید دو صدا بلند شود و کسانی بگویند دشمن نیست، دوست است. اگر صاحب‌منصبانی آدرس غلط دادند و در جامعه دوصدایی درمقابل دشمن درست کردند، مرتکب خیانت شده‌اند. کوچه‌دادن به دشمن، بدترین نوع خیانت است. ترویج فهم غلط از دشمن، حساسیت جامعه را از بین بردن، سرد کردن و در درون آن تفرقه درست کردن، خیانت است.» این خرابکاری به‌عبارتی ورود غیرمستقیم رژیم‌صهیونیستی به میز مذاکرات وین در راستای کاهش قدرت چانه‌زنی ایران در مذاکرات هسته‌ای بود، که با اعلام دستگاه دیپلماسی کشور مبنی‌بر شروع غنی‌سازی ۶۰ درصد رژیم صهیونیستی و همچنین آمریکا را تاحدودی از کرده خود پشیمان کردند. این عمل، اقدام متقابل خوبی درمقابل خرابکاری‌ها است، به شرطی‌که نفوذی‌ها و شبکه آنها قبل از هرچیزی دستگیر شوند.»
در یادداشتی با عنوان «سیاست حرف قطعی» هم با ذکر اهداف آمریکا از ورود به مذاکره با ایران و تداوم فضای مذاکرات و فرسایشی شدن آن، بیان می‌کند که فرسایشی نشدن مذاکرات نباید مانع تحقق سیاست حرف قطعی نظام شود و این دو سیاست اصولی باید همزمان لحاظ شوند.
داروهای زیستی، سلول‌های بنیادی و نانو
ماهنامه علمی و فرهنگی «فطرس» بسیج دانشجویی دانشکده علوم‌زیستی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال در هفدهمین شماره خود، علاوه‌بر بررسی جایگاه ایران در حوزه داروهای بیولوژیک، معرفی سلول‌های بنیادی، بحث ناباروری در ایران و مروری بر علم نانو و کاربردهای آن، به معرفی دو کتاب و تحریر یادداشتی در حوزه فرهنگ با عنوان دوراهی سنت و مدرنیته پرداخته است. یادداشت داروهای زیستی که جایگاه ایران در حوزه داروهای بیولوژیک را مورد بررسی قرار داده است، شاید مهم‌ترین یادداشت این شماره نشریه ازنظر محتوایی باشد. در مقدمه این یادداشت، فرآورده‌های بیولوژیکی این‌گونه معرفی شده‌اند: «فرآورده‌هاى بیولوژیکى به محصولاتى مى‌گویند که از ارگانیسم‌هاى زنده حاصل می‌شود یا داراى جزئى از موجود زنده هستند. این محصولات توسط روش‌هاى بیوتکنولوژیک از میزبان‌هایى مانند سلول‌هاى پستانداران، باکترى‌ها، مخمرها و سایر میکروارگانیسم‌ها تهیه می‌شوند. از انواع داروهاى بیولوژیکى می‌توان واکسن‌ها، فرآورده‌هاى خونى، سلول‌ها، آلرژن‌ها، ژن‌ها، بافت‌ها و پروتئین‌هاى نوترکیب را نام برد. فرآورده‌هاى بیولوژیکى اغلب براى دارورسانى هدفمند طراحى مى‌شوند؛ به‌عنوان مثال داروهاى بیولوژیکى در درمان سرطان، نسبت‌به بیشتر داروهاى قدیمى که براى شیمى‌درمانى استفاده می‌شوند، عوارض ناخواسته کمتر و اثرات درمانى بیشترى دارند. همچنین این محصولات، کاربردهاى بسیارى در زمینه تشخیص، درمان و پژوهش دارند و ازجمله مهم‌ترین استفاده درمانى آنها می‌توان به درمان انواع سرطان، درمان بیماری‌هاى خودایمنى مانند ام‌اس، درمان اختلالات هورمونى، درمان نابارورى و... اشاره کرد.» از معرفی ذکرشده می‌توان به اهمیت این موضوع پی برد. در ادامه، به ارزش بازار جهانی فرآورده‌های بیولوژیک دارویی توجه داده شده است و ذکر این نکته که در ایران میزان ارزش افزوده تولید داروهای بیولوژیک، پس از حوزه خدمات فناوری اطلاعات، بالاترین میزان ارزش افزوده را دارد که یکی از مباحث مهم آن، کاهش ارزبری است. ایران در تنوع محصولات بیولوژیک دارای جایگاه نخست منطقه و دوم جهان است. در ادامه برخی دیگر از کاربردهای این محصولات و دستاوردها و مزایای آنها آمده که به‌صورت تیتروار این دستاوردها و مزایا عبارتند از: صرفه‌جویی ارزی، صرفه‌جویی بیمه‌ای، اشتغالزایی، حفظ بخش عمده نخبگان داروسازی در کشور، بومی‌سازی دانش تولید داروهای بیولوژیک، کاهش قیمت محصولات مشابه خارجی و انتقال دانش و تکنولوژی. نویسنده در قسمت انتهایی متن مشکلات و چالش‌های موجود را نیز برشمرده است. نظر به اهمیت موضوع موردبحث، توجه به موارد مطروحه، خصوصا ازجانب مسئولان امر در وهله اول و سپس دانشجویان رشته‌های مرتبط به این حوزه و نیز فعالان دانشجویی جهت مطالبه‌گری، برای حفظ پیشرفت و رفع موانع ضروری است.
نگاهی متفاوت به برجام
بازهم سیاست خارجه و برجام، در شماره نهم نشریه دانشجویی «ورود ممنوع» جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی که درکنار یادداشت مربوط به برجام، با دو مطلب چرا باید رای بدهیم و انتخاب اصلح به موضوع انتخابات وارد شده است؛ نشریه‌ای که در بحث طراحی جای اصلاح بسیار دارد. شاید خالی از لطف نباشد که از مطلب چرا باید رای بدهیم بخوانیم: «شرکت در انتخابات یک وظیفه اجتماعی نیست، چون قرار نیست کسی به‌خاطر رای ندادن، ما را تنبیه یا جریمه کند. رای دادن یک «حق» است که درصورت تمایل می‌توانیم از آن استفاده کنیم. همین امروز مردم زیادی در جهان برای داشتن حق رای می‌جنگند و عده بسیاری در این راه می‌میرند. امروز در برخی کشورهای عرب، زنان حق رای ندارند و فعالان سیاسی و اجتماعی برای احقاق این حق تلاش می‌کنند و در مواردی هزینه‌ای سنگین می‌پردازند. تصور کنید بگویند زنان ایرانی دیگر حق رای ندارند. آیا این خبر شما را ناراحت نخواهد کرد؟ آیا دل‌تان نمی‌خواهد برای تغییر دادن شرایط کاری کنید؟ حالا این حق در کشور ما وجود دارد؛ حقی که باید برای داشتنش تلاش می‌کردید، حقی که برای داشتن آن زحمت بسیاری کشیده شده است. امروز زنان و مردان، مستقل از زبان و رنگ و قومیت، حق دارند رای خود را در صندوق بیندازند. از این حق استفاده کنیم. رای ندادن تاثیری ندارد! برخی از مردم فکر می‌کنند شرکت نکردن در انتخابات، یعنی رای دادن به هیچ‌کدام از گزینه‌های موجود. آنها فکر می‌کنند رای ندادن به‌معنای اعتراض به فهرست نامزدهای انتخابات است و دوست دارند صدای اعتراض‌شان شنیده شود. بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد صدای معترضان خاموش شنیده نمی‌شود. انتخابات‌های زیادی درطول تاریخ و در کشورهای گوناگون وجود دارد که در آنها اکثر مردم رای ندادند. به‌عنوان معروف‌ترین مثال می‌شود به انتخابات سال ۱۹۹۶ آمریکا اشاره کرد. در انتخابات سال ۱۹۹۶ ایالات‌متحده، نزدیک به ۴۹ درصد از واجدین شرایط، در انتخابات شرکت کردند. 2/49 درصد از این افراد به بیل کلینتون رای دادند. به بیان دیگر تنها ۲۴ درصد از واجدان شرایط آمریکایی رئیس‌جمهور کشورشان را انتخاب کردند. آیا فریاد سکوت مردمی که به پای صندوق‌های رای نرفته بودند شنیده شد؟ آیا رای مخالف ۷۶ درصد جمعیت آمریکا، از ورود کلینتون به کاخ‌سفید جلوگیری کرد؟ آیا بیل کلینتون کمتر از اوباما رئیس‌جمهور بود؟ در انتخابات سال ۲۰۰۸ همین کشور، میزان مشارکت به بالاترین حد خود درطول چهار دهه رسید؛ انتخاباتی که اولین رئیس‌جمهور سیاه‌پوست آمریکا را به کاخ‌سفید رساند. سیاستمداران آمریکایی به‌وضوح این پیام را شنیدند. حتی یک مثال از یک کشور در یک دوره وجود ندارد که رای ندادن، بر یک چیز تاثیری مثبت گذاشته باشد. شرکت در انتخابات گامی است در مسیر دموکراسی...»