محمدحسین یزدی، رئیس مرکز تحقیقات واکسن دانشگاه علوم پزشکی تهران با «فرهیختگان» به گفتوگو پرداخت و در پاسخ به این سوال که آیا پولی کردن واکسن کرونا درست است و در سایر کشورها هم پولدارها جلوتر از سایرین به واکسن میرسند، گفت: «خیر، چون فشار واکسیناسیون برای هیچکشوری همانند ایران نیست. ما ملت خاص خود هستیم. برخی مردم به نظام سلامت فشار وارد میکنند که واکسن وارد کنید و اینها همان کسانی هستند که در زمان رعایت پروتکلها هیچپروتکلی را رعایت نمیکنند، ولی زمانی که صحبت واکسن میشود همه میخواهند واکسن را تزریق کنند. این فشار را برای اینکه تعدیل کنیم، مجبوریم برای کسانی که عجله دارند آزاد تهیه کنیم. درست نیست ولی چارهای جز این نیست. برای اینکه بتوانیم آن نیاز کاذب را جواب دهیم و فشار کاذب را بشکنیم باید این کار را انجام دهیم. بسیاری عنوان میکنند در کانادا یا در ترکیه واکسن میزنیم. نظام سلامت برای اینکه این فشار را از بین ببرد و نگویند اینجا به فکر مردم نیستند، میگویند اگر میخواهید خارج از نوبت واکسن بزنید باید هزینه آن را پرداخت کنید. اگر براساس اولویت باشد، هزینهای بابت آن دریافت نمیشود. از یک بعد این مساله درست است، چون باید اولویتبندی رعایت شود و باید واکسیناسیون بهصورتی باشد که براساس روند درست آن جلو برود، ولی در این میان عدهای هستند که کارشان ایجاد حاشیه است.»
واردات واکسن توسط بخش خصوصی برای دولت دردسر ایجاد میکند
یزدی ادامه داد: «مسابقه واکسیناسیون در دنیا اتفاق افتاده است. برای این عده چارهای نیست جز اینکه اگر واکسن خارج از نوبت میخواهند باید هزینهاش را پرداخت کنند که بتوانیم خارج از اولویت مقداری وارد کنیم. دولت اعلام کرده شرکتهای خصوصی واردات انجام دهند و همین دردسر ایجاد کرده است. واقعیت این است که وزیر هم گله کرد و این گله وجود دارد که گفتند افرادی که تخصصی در زمینه بیولوژیک و داروهای بیولوژیک ندارند، الان خواستار ورود واکسن به کشور شدهاند. این عوارضی ایجاد کرده است؛ مثلا اینکه این افراد تخصصی ندارد و شاید بهراحتی شرکتهای واسطهای پیدا شوند که واکسن فیک به آنان بدهند که غیرقابلتایید باشد. این امر بر نظام سلامت و دارو فشار وارد میکند و اینها بهخاطر اینکه بخش خصوصی هستند و نگاهی به بخش اقتصادی دارند هزینههای اضافه برای دولت ایجاد کنند، برای مثال درباره اسپوتنیک دولت هر دوزی را 9 دلار خریداری و وارد میکند. وقتی بخش خصوصی بخواهد وارد کند، حاضر است 15 دلار هم خریداری کند. اسپوتنیک هم خیریه نیست، یعنی سازمانی است که واکسن تولید میکند و میفروشد ولی وقتی کسی بیشتر میخرد چرا نفروشد؟ وقتی به بخش خصوصی 15 دلار بفروشد به دولت ایران 9 دلار نمیفروشد، چون وقتی میتواند 15 دلار بفروشد 15 دلار میفروشد. درواقع خواسته کاذب ایجاد میشود. کسی که 15 دلار را تامین میکند دغدغه سلامت مردم را ندارد، بلکه دغدغهاش درآمد است. میگوید 15 دلار میخریم و 20 دلار میفروشیم. این را که هرکسی میتواند واکسن وارد کند باید با این نگاه دید. فشار روانی به دولت از این جهت است که میگویند دولت چرا واکسن نمیآورد؟ دولت میگوید اگر بخش خصوصی میتواند واکسن وارد کند بسمالله! مشکل این امر این است که تایید شدن واکسن و از طرفی قیمتی را که در بازار تعیین میشود، تحتتاثیر قرار میدهد. بهترین حالت برای اینکه عدالت در سلامت پیاده شود و هم دولت بتواند بهموقع عمل کند آگاهیرسانی به مردم است، اینکه براساس اولویتها همه تا پایان 1400 واکسینه میشوند نیاز به صبر دارد و باید واکسن را یکی از ابزار مبارزه با کرونا بدانید، نه اینکه من واکسن زدم خیالم راحت است. همین امروز در فضای رسانهای بهنقل از یکسری از اساتید که درست و موثق است، اعلام شد هرکسی واکسن میزند دال بر این نیست که بیمار نمیشود. فقط واکسن میتواند جلوی مرگومیر یا بستری شدن در ICU را بگیرد، حتی ممکن است فرد ناقل باشد. ممکن است بعد از آن بیماری را خفیف بگیرد و ناقل باشد. واکسیناسیون را انجام میدهیم تا جلوی فاجعه مرگومیر ناشی از بیماری را بگیریم، نه اینکه هرکسی واکسن زد با خیال راحت بدون رعایت پروتکلها وارد جامعه شود. لذا مادامی که واکسن هنوز کامل نشده است پروتکلها و رعایت آنها از واکسن به مراتب واجبتر و کاراتر است، یعنی تیغ برندهتری نسبت به واکسن دارد. اگر کسی پروتکلها را رعایت کند و در اجتماعات حاضر نشود و توصیههای مرسوم را رعایت کند تیغ برندهتری دارد تا اینکه واکسن تزریق کند، مگر برای افرادی که به هر دلیلی درمعرض خطر هستند این توصیه میشود که واکسن تزریق کنند که اولویتها هم واکسن تزریق میکنند. درسطح دانشگاه علوم پزشکی تهران کادر درمانی و کادر خدماتی دانشگاه واکسینه میشوند که خبر خوشایندی است، یعنی واکسن میآید و توزیع میشود. ممکن است کسی از بخش خصوصی و عامه مردم بگوید من میخواهم حتما واکسن بزنم، دولت مجبور میشود اضافه وارد کرده و از بازار گرانتر خریداری کنیم و باید هزینهاش پرداخت شود. این تحلیل من از این موضوع است.»