به گزارش «فرهیختگان»، این پروژه تحقیقاتی مدرن ابعاد بسیار وسیعتری داشته و با مشارکت بیشتر و بهعنوان پروژهای بینالمللی و با رشتههای بیشتری نسبت به پروژه سال 1945 در دستور کار قرار گرفته است. محققان در این پروژه از ادغام دانش و ابزارهای علوم زیستی، علوم فیزیکی، مهندسی و دیگر رشتهها در آنچه به «علم همگرایی» اطلاق میشود، استفاده میکنند. برتری در شرایط تحقیقاتی امروز نیازمند مجموعهای گستردهتر از مهارتهایی است که در گذشته موردنیاز بودهاند. محققان باید فراگیرانی همهکاره باشند که بتوانند در دانش و تخصص علوم مرتبط و در قالب محدودیتهای ملی مشارکت و همکاری کنند. جوامع تحقیقاتی به خودی خود به تنوع بیشتری در جذب دامنه و تعداد نفرات بیشتر در علم نیازمند هستند تا از این طریق بتوانند رشد روزافزون فعالیتهای علمی را ایجاد کنند. این تغییرات در جامعه تحقیقاتی که هنوز در مراحل اولیه به سر میبرد، نیازمند ملاحظات دقیق سیستم پاداش علمی است که به لحاظ سنتی روی محققانی تمرکز دارد که برخلاف بسیاری از علومی که امروزه باید وجود داشته باشد، روی موضوعات حساس کار میکنند.
محققان امروزی همچنین باید در برقراری ارتباط مهارت بالایی داشته باشند تا بتوانند روابط خوبی با دیگر محققان و غیردانشمندان برقرار کنند. در این سمپوزیوم، «آلن آلدا» بازیگر که در تاسیس مرکز «آلن آلدا» علوم ارتباطات در دانشگاه استونی بروک نقش داشت، با نشان دادن چگونگی کار این مرکز به دانشمندان برای تقویت مهارتهای ارتباطی، موجبات شادی شرکتکنندگان را فراهم میکرد. زمانی که بحث آگاهسازی افراد حائز صلاحیت مطرح میشود، شفافسازی علمی با ایجاد ارتباط علمی بهتر برای مخاطبانی که رابطه نزدیکی با مباحث علمی ندارند، میتواند به ایجاد حمایت پژوهشی کمک کند. تمام علوم زمانی به این ارتباط نیاز پیدا میکنند که تخصص در این زمینه کم شده و اطلاعات نادرست بهراحتی تکثیر شود. پس از اینکه موسسات خیریه پیش از جنگ جهانی دوم به حامی بزرگ پژوهشهای علمی تبدیل شدند، تحتالشعاع رشد حمایتی دولت از علم در سالهای پس از جنگ قرار گرفتند. اما بهتازگی و در سالهای اخیر، حمایتهای خصوصی از پژوهشهای علمی بهویژه حمایت افراد متمول و بنیادهای تحتسرپرستی آنها افزایش یافته است. موسسات خیریه به این نتیجه رسیدهاند حمایتی که مراکز خصوصی از علم بهعمل میآورند، قابل مقایسه با حمایتهای دولتی نیست؛ درواقع، این حمایت تا جایی موثر واقع میشود که حامیان خصوصی میتوانند روی پروژههای پرخطرتر سرمایهگذاری کنند، نقاط جدید اکتشافی را تقویت کرده و تغییرات فرهنگی را ایجاد کنند. اما در این میان، حمایتهای دولت از نیازهای علمی هم به قوت خود باقی است. اما یک سیستم هیبریدی درحال شکلگیری با حمایت دولتی و خصوصی از علم، تنوع و تقویت اکوسیستم تحقیقاتی را به دنبال دارد.
ارتباط میان دولت و پژوهشهای دانشگاهی از بعد از جنگ جهانی دوم دستخوش تغییراتی شده است. در نظر گرفتن دانشگاههایی که بودجه آنها از دلارهای دولتی بهعنوان نیروی محرکه تامین میشد و درنهایت باعث قدرتمند شدن کشور میشد، اقدامی قابل تأمل بهشمار میآمد. با این وجود، این ارتباط جدید میان دولت و دانشگاهها نگرانیهای زیادی را ازجمله خطر جاسوسی از آزمایشگاههای پژوهشی و تحقیقاتی، نیاز به سرعت گرفتن گذار از پژوهش به تولید و خدمات و نیز چالش هماهنگی اقدامات تنوعی از نمونه کارهای تحقیقاتی ایجاد کرده است. مشارکت دانشگاههای دولتی طی این سالها موفقیتهای زیادی به دنبال داشته است اما تغییرات ایجادشده در این روابط میتواند نویدبخش موفقیتهای بسیار بیشتری در این زمینه باشد.
بوش در پایان جنگ جهانی دوم به این مساله پی برد که زمان تغییرات بزرگ که از راه برسد، به همان اندازه شرایط برای ایجاد فرصتهای بینظیر هم فراهم میشود. پروژه «علم، مرز بیپایان» نشان داد که تحلیلهای دقیق و تفکرات بینشی میتواند کشورها را در مسیرهای پیشبینی نشده پیشین قرار دهد که همهجا به نفع مردم تمام میشود. به همین ترتیب، در سالهای پیش رو، میتوانیم با تفکر دقیق روی این مساله که چگونه میتوان از گذشته برای حل چالشهای فعلی و آینده استفاده کرد، دنیای قدرتمندتر و باثباتتری را ایجاد کرد.
* مترجم: ندا اظهری