به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، علی آهنگر، پژوهشگر حوزه نفت و انرژی طی یادداشتی در روزنامه «فرهیختگان» نوشت: تقریبا در هفته دوم هر ماه میلادی چند سازمان عمده انرژی جهان گزارش‌های ماهانه خود را ارائه می‌دهند. گزارش‌هایی که مورد توجه جهانیان قرار می‌گیرد و اوضاع نفت و انرژی را توضیح می‌دهد. سازمان کشورهای صادرکننده نفت یا همان اوپک، آژانس بین‌المللی انرژی IEA و اداره اطلاعات انرژی آمریکا EIA که مشابهت اشتباه براندازی در حروف اختصاری خود دارند، ازجمله این سازمان‌های مهم هستند.

هر سه این سازمان‌های مورد توجه محافل سیاست و اقتصاد جهان، هفته گذشته گزارش‌های خود را ارائه دادند. تمامی گزارش‌ها در سایه تداوم حضور سنگین کرونا بر اقتصاد و انرژی تنظیم یافت. آژانس بین‌المللی انرژی در تازه‌ترین گزارش ماه می خود میزان کاهش تقاضای نفت در سال 2020 را 8 میلیون و 600 هزار بشکه در روز اعلام کرد. فاتح بیرول، مدیر این سازمان در توصیف گزارش آژانس ابراز داشت: «این تصویر نشان می‌دهد که هنوز صنعت نفت روزهای بسیار تاریکی را در پیش‌رو داد. اما با این همه، پس از آوریل سیاه، ما ممکن است سنگین‌ترین تخریب تقاضا را پشت‌سر گذاشته باشیم؛ ولی اکنون آن‌چه در پیش‌روی ماست عدم‌قطعیت‌های بسیار بزرگ است. اکنون پیش‌بینی می‌کنیم که تقاضای جهانی نفت در سال 2020، 8.6 میلیون بشکه در روز کاهش یابد.»

اما اداره اطلاعات انرژی آمریکا یا EIA در تازه‌ترین گزارش چشم‌انداز کوتاه‌مدت انرژی ماهانه‌اش، پیش‌بینی کرد تقاضای جهانی نفت در کل سال 2020 میزان 8 میلیون و 130 هزار بشکه در روز کاهش یابد. این سازمان کل تقاضای جهانی نفت را در سال 2020 روزانه 92 میلیون و 590 هزار بشکه پیش‌بینی کرد. میزان تقاضا یا مصرف نفت‌خام پیش از شیوع کرونا در جهان، بالغ بر صد میلیون بشکه در روز بود. اداره اطلاعات انرژی آمریکا، میزان کاهش نفت تولیدکنندگان شیل را در شرایط کنونی 500 هزار بشکه در روز برای سال 2020 اعلام کرد. این رقم کاهش، زخمی است که در دل اوپک می‌ماند و ما در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

حال به گزارش سازمان متبوع خودمان یعنی اوپک بپردازیم. اوپک یا همان سازمان پر سرگذشتی که قصد دارد امسال در ماه سپتامبر، جشن تولد 60 سالگی خود را برگزار کند. جشن تولدی در سایه کرونا و در دنیایی به‌قول فاتح بیرول، تیره‌وتار از نظر انرژی و اقتصاد. جشن تولدی که حتما کشورهای به‌وجود آورنده و عضو آن که اکنون 13 کشور را شامل می‌شود با ماسک‌هایی بر چهره در جلسه‌ای مجازی و ویدئویی شرکت می‌کنند و تولد این سازمان نجیب را به یکدیگر تبریک می‌گویند؛ اما از ادامه عمر و حیات آن در آینده هیج خبری ندارند. راستش را بخواهید این مولود مبارک که 60 سال پیش به‌دنیا آمد، حالا برای ادامه حیاتش با دردها و رنج‌های شدیدی دست به گریبان است. دردهایی که بیان آن مقالی دیگر می‌طلبد. باری، اوپک در گزارش تازه خود، تقاضای جهانی نفت را در سال 2020 به 90 میلیون بشکه در روز کاهش داد. بر پایه این گزارش، تولید 13 عضو این سازمان در ماه آوریل 30.41 میلیون بشکه در روز بود.

سازمان اوپک در پی جنگ قیمت و بحران تقاضا، در جلسه 9 و 12 آوریل در کنار دیگر اعضای اوپک پلاس متعهد شد تا روزانه بیشتر از 6.85 میلیون بشکه از تولید خود را بکاهد تا در کنار کاهش حدود 4 میلیون بشکه‌ای سایر اعضا به رهبری روسیه، جمعا 9.7 میلیون بشکه از پمپاژ نفت به بازار کاسته شود.

خب، حال اگر رقم کاهشی 6.85 میلیون بشکه‌ای اعضای اوپک را از مجموع تولید ماه آوریل آنان کسر کنیم، به عدد 24.325 میلیون بشکه در روز برمی‌خوریم. تا اینجای کار ظاهرا مشکلی ندارد. اما مشکل اساسی وقتی بروز می‌کند که بدانیم دبیرخانه اوپک میزان تقاضای جهانی برای نفت این سازمان را در ماه می فقط 16.77 میلیون بشکه در روز اعلام داشته است. یعنی چه؟

یعنی اینکه اوپک بیشتر از 24 میلیون تولید می‌کند و فقط 16 میلیون درخواست دارد. نتیجه چه می‌شود؟ پیشی‌گرفتن عرضه بر تقاضا و البته کاهش دوباره قیمت.

بنابراین، سازمان کشورهای صادرکننده نفت یا همان اوپک، حالا برای نوعی ایجاد تعادل در بازار باید روزانه 1364 (به‌عبارتی 14 میلیون) میلیون بشکه از تولید روزانه خود را بکاهند تا به رقم 77/16 میلیون تقاضایی که برای نفت اوپک وجود دارد، تطابق یابند.

اینها همه درحالی است که همین حالا که شما این متن را می‌خوانید بیشتر از 180 میلیون بشکه نفت در دل ابرتانکرها و نفتکش‌های بزرگ روی دریاها ذخیره شده و دربه‌در به‌دنبال یک مشتری برای خرید و تخلیه می‌چرخند. تعداد 23 فروند از همین نفتکش‌ها با محموله‌ای بالغ بر 40 میلیون بشکه نفت‌خام در سواحل کالیفرنیا حامل نفت عربستان هستند که بی‌مشتری مانده‌اند. به اینها بیفزایید مخازن خشکی در کشورهای مصرف‌کننده‌ای همچون چین، هند، ژاپن و کشورهای اروپایی را که تا لب مخازن پر از نفت ارزان قیمت شده است.

در این میان، عربستان‌سعودی روز دوشنبه 22 اردیبهشت اعلام داشت داوطلبانه یک میلیون بشکه دیگر از تولید خود را برای ماه ژوئن خواهد کاست. به‌گونه‌ای که تولید این کشور از ابتدای اردیبهشت تاکنون با کاهشی 4.8 میلیون بشکه‌ای به زیر7.5 میلیون بشکه در روز می‌رسد. اقدامی که با اوضاع شرح داده شده، بدون آنکه تاثیری در بازار داشته باشد، یک پیروزی برای ترامپ تلقی شد. یک پیروزی با ابعادی آن‌قدر بزرگ و شیرین و گوارا که او در توئیترش از آن با تعبیر «گذار به عظمت» یاد کرد و خودش را «بهترین در جهان» دانست. اوپک و عربستان اما همچنان در تاریکی به‌سرمی‌برند.