به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، یکی از مسئولیت‌هایی که دانشگاه‌ها برعهده دارند، ایجاد خلاقیت و نوآوری در دانشجویان است تا بتوانند با دانشی که می‌آموزند دست به ایده‌پردازی و خلق نوآوری و ابداع بزنند. براین اساس، «رویترز» به‌تازگی فهرستی از 100 دانشگاه خلاق جهان معرفی کرده است. در این میان، آمریکا با 46 دانشگاه مانند سال گذشته خلاق‌ترین دانشگاه‌های دنیا را از آن خود کرده است و پس از آن، آلمان با 9، فرانسه هشت و انگلیس و کره‌جنوبی با 6 دانشگاه در رده‌های دوم تا پنجم قرار گرفته‌اند. علاوه‌بر آن، ژاپن با 6، چین چهار، سوئیس و هلند سه، بلژیک، کانادا، سنگاپور و دو و دانمارک با یک دانشگاه در جمع کشورهای دارای خلاق‌ترین دانشگاه‌ها قرار گرفته‌اند. اگر بخواهیم این آمار را برحسب منطقه قرارگیری کشورها در نظر بگیریم، آمریکای شمالی با 48 دانشگاه در صدر جدول قرار دارد و بعد از آن، اروپا با 32، آسیا 18 و خاورمیانه با دو دانشگاه در رده‌های بعدی جای گرفته‌اند. در این میان، هیچ دانشگاهی از آفریقا، آمریکای جنوبی و اقیانوسیه در این رتبه‌بندی نیستند. از نقطه‌نظر عملکرد ملی، فرانسه در سال جاری بیشترین پیشرفت را داشته است. فرانسه در سال‌های گذشته با ادغام موسسات کوچک و خرد، سیستم آموزش عالی خود را دوباره سازماندهی کرده است.

روند انتخاب 100 دانشگاه خلاق جهان با شناسایی حدود 600 آکادمی و سازمان دولتی آغاز شد که بین سال‌های 2012 تا 2017 بالاترین تعداد مقاله را در ژورنال‌های علمی منتشر کرده بودند و از آن به‌عنوان یک شاخص استفاده کردند. تعداد پتنت‌های ثبت‌شده توسط هر دانشگاه هم به‌عنوان یکی دیگر از شاخص‌ها محاسبه می‌شد. بعد از گزینش اولیه، تعداد دانشگاه‌ها کاهش یافت و موسساتی را دربرگرفت که بیش از 70 پتنت ثبت‌شده داشتند. پس از آن، کارشناسان دانشگاه‌های باقی‌مانده را برمبنای شاخص‌های مختلفی چون مدت زمان ثبت شدن اختراعات و پتنت‌ها، تعداد پتنت‌هایی که ثبت‌ جهانی شده‌اند و تعداد استنادهایی که به این پتنت‌ها شده، ارزیابی کردند. به‌طور کلی، شاخص‌هایی که در انتخاب 100 دانشگاه خلاق دنیا تاثیرگذار بوده‌اند، عبارتند از تعداد پتنت‌ها، درصد موفقیت پتنت‌ها، آمار پتنت‌های جهانی، استناد به پتنت‌ها، تاثیر استناد پتنت‌ها، درصد پتنت ذکرشده، نسبت تاثیر استناد پتنت به مقاله، تاثیر استناد مقاله صنعتی، درصد مقاله‌های مشارکتی صنعتی، شبکه کلی از مجموعه مقالات علمی و درنهایت نمره نهایی.

دانشگاه استنفورد با 17 هزار و 381 دانشجو و 6 هزار و 643 عضو هیات‌علمی برای پنجمین سال پیاپی رده نخست را بین 100 دانشگاه خلاق جهان از آن خود کرده است. پتنت‌ها و مقالات با ضریب تاثیر بالا ازجمله عوامل موثر در این رتبه‌بندی بوده است. این دانشگاه در قلب سیلیکون‌ولی کالیفرنیا واقع شده و نقشی کلیدی در رشد و توسعه شبکه‌ جهانی ایفا می‌کند. بسیاری از فارغ‌التحصیلان و اعضای هیات‌علمی دانشگاه استنفورد جزء موسسان و بنیانگذاران فناوری برتر دنیا ازقبیل گوگل، سیسکو و... هستند.در سال 2012 مطالعه‌ای انجام شد که پیش‌بینی می‌کرد کمپانی‌های شکل‌گرفته با کمک کارآفرینان استنفوردی چنان درآمدی به دست می‌آورند که حتی قادر به تشکیل یک ملت مستقل هستند و جزء 10 اقتصاد برتر جهان خواهند بود. بین سال‌های 2012 تا 2017 حدود 728 پتنت در دانشگاه استنفورد به ثبت رسیده است. 30.1 درصد پتنت‌ها در حوزه داروسازی و بیوتکنولوژی، 25.7 درصد در حوزه کشاورزی، جنگلداری و موادغذایی، 11.5 درصد در حوزه تولید وسایل پزشکی، 8.7 درصد مواد شیمیایی،6.5 درصد نرم‌افزارهای کامپیوتری و اینترنت و 17.5 درصد هم سایر موارد را شامل می‌شود. نرخ موفقیت پتنت‌های دانشگاه استنفورد 40.8 درصد اعلام شده است. شاخص تاثیر تجاری، تاثیر میزان فعالیت تجاری دانشگاه را در R&D نشان می‌دهد. این شاخص براساس مقالات علمی مورد استناد در پتنت‌ها محاسبه می‌شود. نمره تاثیر تجاری دانشگاه استنفورد 75.2 درصد است.

دانشگاه ارلانگن نورنبرگ/ آلمان

دانشگاه ارلانگن نورنبرگ با 38 هزار و 771 دانشجو و 579 عضو هیات‌علمی، چهاردهمین دانشگاه خلاق جهان و نخستین دانشگاه خلاق آلمان به شمار می‌رود. این دانشگاه که در سال 1743 تاسیس شد، یک موسسه تحقیقاتی دولتی است. در رده‌بندی برترین دانشگاه‌های خلاق جهان، این دانشگاه برترین دانشگاه خلاق آلمانی است که 238 پتنت بین سال‌های 2012 تا 2017 به نام آن ثبت‌ شده است. 22.3 درصد از پتنت‌ها در حوزه نرم‌افزار کامپیوتر و اینترنت، 20.4 درصد در حوزه ارتباطات و مخابرات، 10.3درصد در حوزه مهندسی، تولید و معدن، 8.6 درصد در حوزه قطعات الکتریکی و نیمه‌رسانا، 7.7 درصد در حوزه ابزارهای پزشکی و 30.7 درصد هم سایر موارد را شامل می‌شود. در این میان، شاخص دیگری که در رده‌بندی تاثیرگذار بوده، میزان موفقیت این پتنت‌هاست که دانشگاه ارلانگن نورنبرگ 52.1 درصد موفقیت داشته است. از سوی دیگر، نمره تاثیر تجاری این دانشگاه 51.2 درصد بوده است که میزان تاثیر فعالیت تجاری دانشگاه را روی تحقیق و توسعه (R&D) نشان می‌دهد.

دانشگاه مونپلیه/ فرانسه

دانشگاه مونپلیه که در جنوب شرقی فرانسه واقع شده، ارتباطات تنگاتنگی با صنایع این منطقه به‌ویژه در بخش بیوشیمی و فناوری‌های جدید دارد. این دانشگاه با 47 هزار دانشجو و دو هزار و 300 عضو هیات‌علمی، برترین دانشگاه خلاق فرانسه و چهل‌وچهارمین دانشگاه خلاق دنیاست. این دانشگاه مسئولیت 9 آکادمی علمی، 6 موسسه و دو مدرسه علمی را برعهده دارد و موسسات تحقیقاتی آن هم روی مفاهیمی چون علوم کشاورزی، سلامت، زیست‌شناسی، شیمی، فیزیک و فناوری اطلاعات تمرکز می‌کنند. بین سال‌های 2012 تا 2017، حدود 187 پتنت ثبت‌شده وجود دارد. 24.1 درصد پتنت‌های دانشگاه مونپلیه مربوط به حوزه داروسازی و بیوتکنولوژی، 21.3 درصد مربوط به حوزه کشاورزی، جنگلداری و موادغذایی،16.7 درصد مربوط به شیمی، 7.7 درصد مربوط به ابزارهای پزشکی، هفت درصد تولیدات مصرفی و 23.2 درصد مربوط به سایر موارد است. نرخ پتنت‌های موفق این دانشگاه حدود 70.6 درصد تخمین زده شده است. نمره تاثیر تجاری این دانشگاه و تاثیر فعالیت تجاری آن در بخش R&D حدود 27.9درصد اعلام شده است.

کالج سلطنتی لندن/ انگلیس

کالج سلطنتی لندن با 17 هزار دانشجو و هزار و 347 عضو هیات‌علمی برترین دانشگاه خلاق انگلیس و دهمین دانشگاه خلاق دنیاست. این دانشگاه، در سال 1907 به‌عنوان بخشی از دانشگاه لندن افتتاح و در سال 2007 عنوان سلطنتی به آن داده شد و به‌طور مستقل فعالیت خود را ادامه داد. این دانشگاه یک مرکز تحقیقاتی دولتی است که به بیش از 125 کشور جهان خدمت‌رسانی می‌کند. تمرکز اصلی کالج سلطنتی روی علوم، مهندسی، پزشکی و تجارت است. بین سال‌های 2012 تا 2017 برای این دانشگاه 317پتنت ثبت‌ شده است.16.4 درصد از پتنت‌ها در زمینه داروسازی و بیوتکنولوژی، 14.7درصد در زمینه کشاورزی، جنگلداری و موادغذایی، 14 درصد در زمینه شیمی، 9.3 درصد در زمینه نرم‌افزارهای کامپیوتری و اینترنت، 9 درصد در زمینه ابزارهای پزشکی و 36.5 درصد هم در سایر زمینه‌هاست. نرخ موفقیت پتنت‌های کالج سلطنتی لندن 33.4 درصد عنوان شده است. همچنین نمره تاثیر تجاری و تاثیر فعالیت تجاری آن در بخش تحقیق و توسعه (R&D) 34.4 درصد است.

دانشگاه علم و فناوری پوهانگ/ کره جنوبی

دانشگاه علم و فناوری پوهانگ واقع در کره جنوبی با سه هزار و 581 دانشجو و 446عضو هیات‌علمی، نخستین دانشگاه خلاق کره جنوبی و دوازدهمین دانشگاه خلاق دنیاست. این دانشگاه در سال 1986 تاسیس شد و در حال حاضر به‌عنوان یک دانشگاه خصوصی تحقیقاتی محور با صنعت در ارتباط است. در این دانشگاه 93 واحد و آزمایشگاه تحقیقاتی واقع شده و تنها شتاب‌دهنده تابش سنکروترون (شتاب‌دهنده ذرات به شکل حلقه دایره‌ای) در کره جنوبی هم در این دانشگاه است. بین سال‌های 2012 تا 2017 در این دانشگاه حدود 349 پتنت به ثبت رسیده است. 14.2 درصد پتنت‌ها در حوزه شیمی، 13.4 درصد در زمینه قطعات الکتریکی و نیمه‌رسانا، 11.5 درصد در زمینه کشاورزی، جنگلداری و موادغذایی، 11.4 درصد در حوزه داروسازی و بیوتکنولوژی، 10.7 درصد در زمینه تولیدات مصرفی و 38.7 درصد هم سایر موارد را شامل می‌شود. حدود 79.7 درصد از پتنت‌ها موفقیت‌آمیز بوده‌اند. از سوی دیگر، نمره تاثیر تجاری و تاثیر فعالیت تجاری این دانشگاه بر بخش تحقیق و توسعه (R&D) 48.8درصد اعلام شده است.

* مترجم: ندا اظهری