پایان باز پرونده گاندوها

به گزارش «فرهیختگان»، روح‌الله زم، مدیر سایت و کانال آمدنیوز بامداد روز گذشته به دار مجازات آویخته شد. او که دقیقا 14 ماه پیش و طی یک عملیات اطلاعاتی در خارج از کشور دستگیر و به تهران منتقل شده بود، در این مدت مورد بازجویی قرار گرفت و سپس برای برگزاری مراحل قضایی در چندین جلسه دادگاه شرکت کرده بود. نهایتا چندی پیش حکم اعدام او در دادگاه صادر و پس از درخواست برای بررسی در دیوان عالی، پس از طی مراحل قانونی قطعی شده و بامداد دیروز اجرا شد.

در این میان اما واکنش رسانه‌های ضدانقلاب و همچنین خبرنگاران آنها در شبکه‌های اجتماعی بسیار قابل توجه بود، کسانی که تلاش می‌کردند با به‌راه انداختن یک موج رسانه‌ای بگویند روح‌الله زم صرفا یک فعال رسانه‌ای و نویسنده بوده و لذا اعدام وی غیرقانونی است. حجم گسترده این فعالیت یا بهتر بگوییم عملیات روانی البته آنقدر بود که حداقل درمورد آن سوال ایجاد کرده و هر ناظر کنجکاوی را برای پاسخ به فکر فرو ببرد. اینکه چرا روح‌الله زم صرفا یک فعال شبکه مجازی معرفی می‌شود اما در عین حال اینچنین پرحجم و پرحرارت برای او مویه می‌‌کنند و سروصدا به‌راه می‌اندازند.

برای یافتن این سوال باید چند مساله را بررسی کرد، موضوعاتی که نهایتا نشان می‌دهند این نوع مواجهه با ماجرا زم، صرفا برای پوشاندن واقعیت و عبور از ضربه قابل توجهی است که جریان ضدانقلاب در جریان دستگیری و سپس بازجویی روح‌الله زم دریافت کرده‌اند، مخصوصا اگر این را هم درنظر بگیریم که بعد از دستگیری زم، حداقل 3 مورد دیگر موفقیت اطلاعاتی قابل توجه نصیب سیستم اطلاعاتی ایران شده و چند سرکرده و نفرات مهم و تاثیرگذار در میان ضدانقلاب نیز دستگیر و به خاک ایران منتقل شده‌اند.  

  یک نکته ابتدایی؛ علت اضطراب شبکه نفوذ داخل و همکاران خارج‌نشین چیست؟

قبل از اینکه به اصل ماجرا بپردازیم باید به یک نکته مهم و مقدماتی اشاره کنیم. نگاه دقیق به ماجرای دادگاه‌ها و نهایتا اعدام روح‌الله زم، مخصوصا فعل و انفعالات اعترافاتی که وی داشته و دیالوگ‌هایی که با نماینده دادستان و قاضی برقرار کرده، نتایج مهمی را حاصل می‌کند.

 بدیهی‌ترین نکته در این میان این است که هیچ سیستم اطلاعاتی و قضایی تا زمانی که متهم خود را به‌طور کامل تخلیه اطلاعاتی نکند، اجازه اعدام وی را صادر نخواهد کرد. لذا با توجه به اینکه زم اکنون اعدام شده اولین نتیجه‌ای که باید اتخاذ کنیم این است که وی به‌صورت کامل تخلیه شده و تمامی مرتبطان خود در داخل و خارج از کشور را لو داده و شبکه ارتباطی وی به‌طور کامل شناسایی شده است. با مدنظر داشتن این فرض بسیار محتمل و درنظر داشتن اینکه زم از جمله نقاط اتصال گروه‌های ضدانقلاب و سرویس‌های خارجی بود، باید به دو نکته مهم اشاره کنیم؛ اول اینکه احتمالا در آینده‌ای نزدیک شاهد انتشار گسترده اطلاعات در‌مورد دستگیری و انهدام شبکه‌های مختلف ضدانقلاب در داخل و خارج از کشور خواهیم بود (که البته بعید نیست رسیدن به افرادی چون جمشید شارمهد و چند نفر دیگر از فعالان ضدانقلاب چند ماه پس از دستیابی به روح‌الله زم، به‌واسطه اعترافاتی باشد که زم انجام داده است) و دومین نکته اینکه هیاهوی بسیار سنگین رسانه‌های ضدانقلاب و به‌ویژه کارمندان و خبرنگاران آنها و حتی برخی فعالان رسانه‌ای داخلی، به‌واسطه همین مساله و اخبار احتمالی باشد که در روزهای آینده منتشر شده و یحتمل دست این افراد را نیز برای مردم کشور رو خواهد کرد. البته برای فهم بیشتر این مساله توصیه می‌کنم ادامه این گزارش را هم مطالعه کنید تا ببینید روح‌الله زم چه نقشی در میان فعالان ضدانقلاب بازی می‌کرده و چرا آنها امروز مضطرب شده‌اند.

  روح‌الله زم که بود و چه می‌کرد؟

روح‌الله زم متولد 1352 و فرزند یکی از فعالان سینمایی و مدیران سابق فرهنگی کشور است. نام روح‌الله زم البته در جریان وقایع انتخابات سال 88 در رسانه‌ها مطرح شد، زمانی که او با شناسنامه و گواهینامه جعلی به‌نام رضا دست‌افشار، یک دیسکت حاوی نامه جعلی منصوب به وزارت اطلاعات، یک عدد نارنجک، دستبند، باتوم، 6 عدد کلت جنگی 38 میلیمتری و یک دستگاه بی‌سیم توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد و پس از مدتی که خود او آن را دو ماه ذکر می‌کند به‌صورت عجیبی از زندان آزاد می‌شود. چندی بعد او به ترکیه می‌رود و با هماهنگی‌هایی که اردشیر امیر ارجمند از نیروهای فعال سرویس‌های اطلاعاتی غربی انجام می‌دهد به‌سرعت وارد یک همکاری بزرگ با سرویس اطلاعاتی فرانسه می‌شود. همین اتفاق او را راهی پاریس کرده و با سکونت در قلب این شهر به‌صورت تحت‌الحفظ فعالیت خود را آغاز می‌کند.

این فرآیند البته صرفا توضیح چگونگی خروج زم از ایران است اما ماجرای فعالیت‌های زم داستان پیچیده‌ای دارد که بخشی از آن را در قالب سه بخش روایت خواهیم کرد.

  رابط عناصر نفوذی در سیستم اداری کشور

به احتمال فراوان چیزی که توانسته روح‌الله زم را به یک عنصر محبوب برای جریان ضدانقلاب و دستگاه‌های اطلاعاتی خارجی تبدیل کند ارتباط ویژه وی با افراد نفوذی درون سیستم اداری کشور و البته کاربلدی نسبی او در عملیات رسانه‌ای است کسی که می‌تواند اطلاعات درست و غلط را به‌خوبی دریافت و به‌موقع منتشر کند. البته این بدین معنا نیست که حتما همه اطلاعات انتشار‌یافته در آمدنیوز را روح‌الله زم به‌تنهایی و با کانال‌های ارتباطی شخصی به‌دست می‌آورده، مخصوصا زمانی که فعالیت‌های او جدی‌تر شد به‌صورت محسوسی مشخص بود که خروجی فعالیت‌های چندین و چند سازمان اطلاعاتی در کانال و سایتی که او اداره می‌کرده جمع و منتشر می‌شده است.

بررسی اطلاعاتی که او در جریان اغتشاشات دی‌ماه 1396 منتشر می‌کرد به‌خوبی گویای این است که او نقطه اتصالی برای چند سیستم مختلف بود، سیستم نفوذ و جمع‌آوری اطلاعات، سیستم هدایت داخلی و خارجی و نهایتا بدنه‌ای که در خیابان عملیات آشوب را اجرا می‌کرد. این نقش‌آفرینی البته در آن روزها آنقدر جدی بود که روح‌الله زم خود را رهبر آشوب‌ها معرفی می‌کند و به این باور می‌رسد که می‌تواند با کمک مجموعه‌هایی که حالا همه با او همکاری سیستماتیکی دارند موفقیت‌های بیشتری در حد و اندازه ضربه زدن به نظام به‌دست آورد.

از‌جمله اخبار مهمی که روح‌الله زم در آمدنیوز منتشر می‌کرد و نشان می‌داد که دسترسی‌های ویژه‌ای دارد همان‌هایی است که در دادگاه وی نیز به آن اشاره شد. زم در مقطعی و در جریان تحریم‌های ایران بخشی از پازل فشار حداکثری شده و دست به انتشار اسامی فعالان اقتصادی و افرادی می‌زند که در فرآیند دورزدن تحریم‌های ایران نقش فعالی داشتند. برای فهمیدن اینکه او چگونه در این نقش جای می‌گیرد باید به اظهارات امیرعباس فخرآور از مهره‌های اصلی حزب جمهوری‌خواه آمریکا اشاره کرد، جایی که او از اهمیت زم برای ضدانقلاب مرتبط با دستگاه اطلاعاتی آمریکا سخن می‌گوید (توضیح این مساله در بخش‌های بعد همین مطلب خواهد آمد).  

مورد دیگری که در دادگاه زم هم مطرح شد، اطلاعاتی است که زم از فعالیت‌های نظامی ایران و حتی رفت‌وآمدهای فرماندهان نیروی قدس سپاه در خارج از کشور منتشر کرده است، اخباری که احتمالا از یکی از وابستگان داخلی این جریان در سوریه و عراق که چند سال پیش دستگیر و شبکه او منهدم شد به‌دست می‌آورده است. این اخبار به‌واقع تکمیل‌کننده سیستم کاری ضدانقلاب در حمایت از سازمان‌های تروریستی فعال در منطقه بوده و تمام تلاش خود را به‌کار گرفته تا ضربات کاری به امنیت ایران و حتی جریان مقاومت وارد کند.

  روح‌الله زم و نقطه اتصال فعالان ضدانقلاب و سرویس‌های جاسوسی

آنچنان که از عملیات رسانه‌ای و همچنین اعترافات روح‌الله زم کاملا مشخص است، او نقطه اتصالی در میان ضدانقلاب خارج‌نشین بوده است. او از یک سو چه در اعترافاتش در ایران و چه در اظهاراتش زمانی که در فرانسه بود توضیح می‌دهد که چگونه با جریان‌های مختلف اپوزیسیون در ارتباط بود و از سوی دیگر به صریح‌ترین شکل و با اطلاعات دقیق می‌افزاید که چه همکاری‌های مشخصی با سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه داشته است. مرور برخی از این روابط توضیح‌دهنده این ماجراست.   

روح‌الله زم طی توضیحاتی که در دادگاه می‌دهد عنوان می‌کند که از سال 88 با اردشیر امیرارجمند که سخنگوی ستاد میرحسین موسوی بوده ارتباط داشته است و همین او بوده که توانسته جایگاه او را در ترکیه مستحکم و مقدمات همکاری وی با سیستم اطلاعاتی فرانسه را برقرار کند. علاوه‌بر این او می‌افزاید در سال 93 ‌همکاری رسمی خود را با سایت ضدانقلاب سحام‌نیوز آغاز کرده و برای بیش از دو سال آن را ادامه داده است. در بخش دیگری از دادگاه او نام افراد دیگری از جریان ضدانقلاب و ارتباط نزدیک خود با آنها را هم ذکر می‌کند. هنگامه شهیدی، شادی صدر، امیرعباس فخرآور و... تنها چند نفر از آنها هستند. در بخش دیگری از دادگاه یکی از همکاران زم، یعنی توانا محمدی که نیروی انفورماتیک او بوده توضیح می‌دهد که او با شبکه ضدانقلاب کلمه هم ارتباط داشته و زمانی که حساب‌های او مسدود بوده، از آنها کمک مالی دریافت می‌کرده است. علاوه‌بر اینها پیش از این و زمانی که زم در فرانسه بود اطلاعاتی از او منتشر شده بود که نشان می‌داد او با رضا پهلوی، فرزند شاه فراری همکاری داشته است.  

در کنار اینها نقشه مهمی از ارتباط زم با سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه هم وجود دارد. علاوه‌بر توضیحاتی که خود زم در دادگاه می‌دهد و می‌گوید از طریق احمد شمس با سیستم اطلاعاتی ترکیه (میت) در ارتباط بوده و بعدا این تعامل را به‌صورت بی‌واسطه پی گرفته است یا همکاری گسترده‌ای که با دستگاه اطلاعاتی فرانسه و بعدا آمریکا داشته است، اسناد و اطلاعاتی از همکاری وی با دیگر سرویس‌های اطلاعاتی خارجی هم هست. برای مثال در اردیبهشت 96 انتشار خبر دیدار مخفیانه افسران اطلاعاتی سرویس‌های جاسوسی موساد اسرائیل و میت ترکیه با عوامل سایت و کانال ضدانقلابی «آمدنیوز» توسط تهنووار یک سایت امنیتی روسی، بازتاب‌های گسترده و واکنش‌های جالب توجهی در پی داشت. خبری که توضیح می‌داد افسران اطلاعاتی رژیم‌صهیونیستی و ترکیه با روح‌الله زم و بابک اجلالی در مالزی ملاقات کرده و در زمینه‌های مختلفی، از‌جمله مسائل و احتمالات انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، اطلاعاتی مبادله شده و هماهنگی‌هایی صورت گرفته است.

  اصلی‌ترین رسانه مرتبط با داخل

یکی از اهداف بزرگ جریان ضدانقلاب دستیابی به یک مجموعه رسانه‌ای پر‌نفوذ در میان بدنه خاکستری در ایران بود، چیزی که شاید سال‌ها تلاش می‌کردند و تنها توفیق‌شان آن هم به‌صورت مقطعی فعالیت‌های BBC فارسی بود. ارتباط از مسیر شبکه‌های تلویزیونی آن هم به‌صورت رسمی مانند بی‌بی‌سی فارسی البته شامل محدودیت‌های بسیاری بود، چنان‌که در بزنگاه‌هایی مانند آشوب‌های سال 96 نمی‌توانست به‌سرعت وارد فاز عملیات میدانی شده و به‌عنوان یک لیدر میدانی و یا بهتر بگوییم هماهنگ‌کننده حرکت‌ها اقدام کند. این خلأ که برای سالیان دراز در میان جریان‌های ضدانقلاب وجود داشت، پس از راه‌اندازی آمدنیوز و جذب فالوورهای زیاد در کانال تلگرامی خود تا حدودی برطرف شد و آنها توانستند از این کانال تلگرامی بهره بزرگی ببرند مخصوصا آنکه در جریان وقایع زمستان سال 96 این رسانه توانست نقش مهمی در آشوب‌ها ایفا کرده و نهایتا جایگاه خود را بیشتر از گذشته میان رسانه‌های ضدانقلاب مستحکم کند. درباره بخشی از این نقش‌آفرینی امیرعباس فخرآور که خود از فعالان ضدانقلاب و مرتبطان با سیستم اطلاعاتی آمریکاست توضیحات مهمی می‌دهد. او می‌گوید از دی‌ماه سال 96 آمدنیوز به‌صورت غیررسمی اما کاملا عملیاتی ارگان رسانه‌ای کنگره ملی ایرانیان (جریانی از فعالان ضدانقلاب خارج‌نشین) شده بود. فخرآور بعد از تاکید بر عملکرد بهتری که آمدنیوز نسبت به دیگر رسانه‌های ضدانقلاب داشته، این دلیل دوم را هم اضافه می‌کند «از آنجایی که روح‌الله زم، عضو هیات‌رئیسه سنای کنگره ملی ایرانیان بود آمدنیوز توانست چنین نقشی را برای کنگره ملی ایرانیان ایفا کند.» فخرآور البته این را هم می‌گوید که جریان ضدانقلاب خارج‌نشین سال‌ها بوده که منتظر به‌دست آوردن چنین رسانه‌ای برای ارتباط با مردم ایران بوده‌اند و به همین لحاظ هم روح‌الله زم را مهره‌ای بسیار ارزشمند دانسته و سعی در حفظ آن کرده‌اند. او البته صرفا با کنگره ملی ایرانیان مرتبط نبوده، همکاری وی با جمع زیادی از ضدانقلاب که نام آنها در بالا آمد، مصداقی از این موضوع است.

خبر مرتبط: