خبرهای روزنامه فرهیختگاناخبار منتخب سرویس

محمد‌رضا پهلوی چطور شکست خورد؟

انقلاب اراده‌ها

45 سال از انقلاب اسلامی ایران گذشت. انقلابی که رد‌پای بزرگی از خود در دفتر تاریخ به جا گذاشت. شاید بهترین چیزی که بتواند چرایی چنین رخدادی را توصیف کند ارائه پرتره‌ای از محمدرضا پهلوی باشد؛ فردی که فراز و نشیب‌های زیادی در زندگی شخصی‌اش طی کرد و نهایتا نیز بدون اینکه متوجه چرایی انقلاب اسلامی شود میراث متزلزل هزاران سال نظام شاهنشاهی ایران به مردم واگذار کرد.
تقویم روزنامه فرهیختگانچهارشنبه 18 بهمن 1402 در 01:53

محمدرضا پهلوی؛ آن‌طور که فکر می‌کرد، آنگونه که حکومت می‌کرد

رادیو مضمون|شطرنج بدون شاه(9)

ظهر پونزدهم خرداد که رسید، علم فرمانده‌های پلیس و ژاندارمری و ارتش رو به دفتر نخست‌وزیری آورد و با لحن قلدرانه‌ای گفت «من می‌خوام خیابونا پاک بشه» واکنش نظامیا ناامیدش کرد. یکی از اونا بلند شد و گفت نخست‌وزیر که فرمانده نظامیا نیست. ما از شاه دستور می‌گیریم. علم رفت به سمت تلفن مخصوصش و به شاه زنگ زد. گوشی رو گذاشت روی میز تا بقیه هم بشنون. -«اعلی‌حضرت شورش هر دقیقه داره جدی‌تر می‌شه و به شهرهای دیگه سرایت می‌کنه. من فرمانده‌های نظامی رو احضار کردم و عقیده دارم که شما باید بهشون دستور بدید هر طور شده قضیه رو جمع کنن.» از گوشی تلفن صدای پرتردید شاه اومد که پرسید: «منظورتون اینه که تیراندازی کنن؟» -این تنها راهه اعلی‌حضرت... -اما آقای علم، ممکنه عده زیادی کشته بشن! -بله اعلی‌حضرت ولی هیچ راه دیگه‌ای نیست. -آقای نخست‌وزیر اگه قضاوت شما اینه و آماده‌اید که پیامدهاشو به عهده بگیرید، می‌تونید عمل کنید. علم از شاه تشکر کرد و گوشی رو گذاشت. اون فهمیده بود که شاه از کشتار نمی‌ترسه، ولی از پیامدهای کشتار برای تاج و تخت خودش می‌ترسه و سر همین فریبش داد. کاری کرد که شاه فکر کنه همه چیز گردن نخست‌وزیر می‌افته، در حالی که حتی یه شعار توی خیابونا علیه اسدالله علم داده نمی‌شد و مردم گلوله‌ها رو گلوله‌های شاه می‌دونستن...نویسنده: میلادجلیل‌زاده
تقویم روزنامه فرهیختگانچهارشنبه 02 فروردین 1402 در 12:29

محمدرضا پهلوی؛ آن‌طور که فکر می‌کرد، آنگونه که حکومت می‌کرد

رادیو مضمون|شطرنج بدون شاه(۸)

محمدرضا پهلوی از همون روز اولی که کنار محمدعلی فروغی تو مجلس ایستاد و سوگند شاهی خورد، یعنی از همون وقتی که هنوز خیلی جوون‌تر و ضعیف‌تر از اونی بود که امر شاهانه بکنه، یه خط قرمز بزرگ داشت و اونم خرید اسلحه و بزرگ کردن ارتش بود. ارتش و اسلحه چیزایی بودن که شاه، بود و نبود خودش می‌دونست. تو دولت سهیلی که حتی آسپرین و لاستیک گیر مردم نمیومد، شاه تا ته خط وایساد و نه تنها نذاشت ارتش کوچیک بشه، بلکه بزرگترش کرد. وقتی مصدق گفت تعیین وزیر دفاع حق نخست‌وزیره، شاه گفت بفرمایید اول من چمدونم رو ببندم و آماده رفتن بشم، بعد از این حرفا بزنید. هیچ‌کسم بعد از اون جرأت نمی‌کرد در مورد کم کردن مخارج نظامی به شاه حرفی بزنه. به میون اومدن هر حرفی درباره کوچیک کردن ارتش، برای شاه این معنی رو می‌داد که بذاره تاج و تخت‌شو ازش بگیرن. امینی برای اینکه سر و سامونی به کشور بده، احتیاج داشت که بودجه نظامی کشور کمتر بشه اما شاه محال بود کوتاه بیاد. برای همین کندی خودش یه جور دوپینگ برای دولت امینی دست و پا کرد و آب رو از سر چشمه بست. یعنی اسلحه فروختن به ایران رو کم کرد. یکی از دلایل کینه‌ای که شاه نسبت به کندی و امینی به دل گرفت، همین بود...نویسنده: میلادجلیل‌زاده
تقویم روزنامه فرهیختگانسه شنبه 23 اسفند 1401 در 08:00

یادداشتهای روزنامه فرهیختگانیادداشت

میکائیل دیانی، فعال فرهنگی:

ترمیم شکاف‌ها؛ اولین ماموریت پزشکیان

محمدامین ایمانجانی، مدیر مسئول؛

پروژه مدد به مسعود پزشکیان

مهدی خانعلی‌زاده، پژوهشگر سیاست خارجی:

آقای پزشکیان! این شما و این جهان واقعی

سیدجواد نقوی، خبرنگار فرهیختگان؛

از فحش‌درمانی تا فحش‌کراسی!

محمدرضا کردلو، فعال فرهنگی:

آری، اینچنین است برادر!

در مناظره ۲ به ۲ نامزدهای ریاست‌جمهوری مجری با سوالات صریح و به‌جا بحث را داغ کرد؛

تنها ستاره مناظره

محمد زعیم‌زاده، سردبیر: 

کلید انتخابات در دست مرددها

پرویز امینی، استاد دانشگاه:

مرددین؛ سرنوشت‌سازان انتخابات چهاردهم

محمدامین ایمانجانی، مدیر مسئول: 

رادیکال‌ها علیه رقابت بر سر ایده‌های حکمرانی

سهم طبقۀ متوسط از صنعت سریال‌سازی؛

«افعی تهران» از چه کسی انتقام گرفت؟

پیام پیغام‌های انتخاباتی؛

چرا تحریم انتخابات شکست خورد؟

درباره متن انتخاباتی خاتمی و اصلاح‌طلبان میانه‌رو؛

خاتمی در نهایت فایده‌گرایانه تصمیم میگیرد

سیدجواد نقوی، خبرنگار گروه ایده حکمرانی:

سیاست قمار نیست

محمد زعیم‌زاده، سردبیر؛

بازگشت به راهبرد مشارکت حداکثری

دنیا علیه خیمه‌سوز‌ها؛

همه چشم‌ها رو به رفح است

«اگر دفاع ما نبود، حمله ایران به اسرائیل ویرانگر می‌شد»؛

اعتراف بایدن

فرصتی برای تجدید ظهور «خوبی مردم ایران»؛

مفهوم ملت را زنده کردند

سیدجواد نقوی، خبرنگار فرهیختگان؛

‌نوبل خون

فیلم پرحاشیه «بیبدن» با قصه‌‌ای به‌اندازه از ایده‌ای مهم دفاع کرد؛

سینمای اجتماعی زنده است

درباره فیلم «بی‌بدن»؛

قصه‌گویی شرافتمندانه درباره قصاص

مکرون درصدد مواجهه مستقیم با پوتین است؛

امانوئل فرزندخوانده ناپلئون

سیدجواد نقوی، خبرنگار گروه ایده حکمرانی:

با کتاب زیستن یعنی سیاسی بودن

محمدباقر شیرمهنجی، سیاست‌پژوه اقتصاد:

قیدگذاری غلط برای مشارکت مردم؛ رفتن به بیراهه

نعیمه موحد، دبیر سایت فرهیختگان آنلاین:

همیشه شعبون یه بار هم رمضون!

زهرا میرزایی، دکتری حقوق زن در اسلام:

مخالف حضور زنان در هر جایی

سارا مسعودی، دانشجوی دکتری رسانه:

می‌شود امید داشت!

سیده‌فریضه سیدی‌کیانور، دکتری مدیریت ورزشی:

یک رای، یک نور

احسان فرزانه، پژوهشگر اندیشه سیاسی:

پیشروی تاریخ از آوارهای غزه تا هاروارد

سیدجواد نقوی، خبرنگار گروه ایده حکمرانی:

سرخوردگی تراپیست‌های عصر مدرن؟

حمید ملک‌زاده، پژوهشگر اندیشه‌های سیاسی:

مقاومت؛ روح پایدار انقلاب اسلامی ایران

مصطفی قاسمیان، خبرنگار:

یک درامدی خوب و تماشاگرپسند

خبرهای روزنامه فرهیختگانآخرین اخبار