هیرمند
رئیس پژوهشکده تالاب بین‌المللی هامون می‌گوید؛ سیاست‌های آبی افغانستان به هیچ‌وجه تابع تغییرات دولت‌های مختلف نبوده است. چه در دوره طالبان اول (۱۹۹۵ تا حوالی ۲۰۰۰)، چه در زمان دولت‌های جمهوری مانند کرزای و اشرف غنی و چه اکنون در دوره طالبان دوم، سیاست‌های آبی این کشور یکسان بوده و همواره با تمرکز بر ایجاد سد روی آب‌های مرزی‌شان دنبال شده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری گفت: حق‌آبه کامل ایران از هیرمند مورد مطالبه جدی ماست و همچنان آن را محل پیگیری قرار خواهیم داد و طرف مقابل بر این حق ایران اعتراف دارد.
نماینده ویژه ریاست جمهوری در امور افغانستان بیان کرد که بیش از ۳۰۰ میلیون متر مکعب حقابه جمهوری اسلامی از سوی افغانستان، تامین شده است.
درحالی که رهاسازی کامل حقابه ایران از هیرمند مورد نگرانی مردم سیستان و کارشناسان است، وزیر انرژی و آب حکومت طالبان اظهار کرد: «حقابه مورد توافق میان تهران و کابل به سمت مرزهای استان سیستان و بلوچستان رهاسازی شده است.»
سال‌هاست که ذخایر آبی کشور دچار بحران شده و حتی سازمان‌های بین‌المللی هم هشدارهایی مبنی‌بر وقوع این بحران در کشور داده‌اند. سیستان‌وبلوچستان یکی از استان‌هایی است که با این بحران دست‌وپنجه نرم می‌کند.
به بهانه صحبت جدید نماینده زابل درباره سر ریز شدن و پر شدن سد کجکی و حقابه ایران از رودخانه هیرمند ،گزارشی از «فرهیختگان» با عنوان «روزهای خوش و ناخوش دیپلماسی آب در ایران» درباره حل مناقشات آبی که در فروردین ماه ۱۴۰۳ منتشر شده بود، بازخوانی کردیم.
حبیب الله دهمرده، نماینده مردم زابل در مجلس گفت:«با توجه به سر ریز شدن و پر شدن سد کجکی ضرورت دارد حاکمان افغانستان حقابه ایران از رودخانه هیرمند را رهاسازی نمایند؛ حق همسایگی این نیست که الان جاری است و در حال انجام شدن است و این تعامل و همدلی جاده یک طرفه نیست.»
بحران آب از آن دسته مسائل دغدغه‌آفرینی است که اگر در کشوری مثل ایران باشید حتما در گوشه‌ای از ذهنتان نگران مشکلات ناشی از آن هستید یا دست‌کم اخبار آن را شنیده‌اید و به عمق فجایعی که بحران آب می‌تواند بیافریند اندیشیده‌اید. از کمبود ذخایر آبی در برخی از استان‌های کشور که دریاچه‌ها را خشک و کشاورزی را مختل کرده تا ریزگردی که از بستر خشک رودها و برخاسته و در سینه هموطنان جنوبی‌مان نشسته است.
رئیس سازمان محیط زیست امروز در پایان جلسه هیئت دولت به خبرنگاران گفت که دربارۀ حق‌آبۀ هیرمند هنوز اتفاقی رخ نداده است. این در حالی است که افغانستان قول داده بود در شرایط پرآبی، سد کمال‌خان را باز کند و نکرد.
رئیس محیط‌ زیست:«در سفر هیئت اقتصادی طالبان به ایران، برای اولین‌بار پذیرفتند که حقابۀ ایران باید رها شود.»
سفر هیات فنی آب ایران به افغانستان و بازدید از ایستگاه آب‌سنجی دهراوود گرچه اولین اقدام عملی در به رسمیت شناختن معاهده ۱۳۵۱ بوده و جای خوشحالی داشت اما اظهارنظرهای پس از آن به‌ویژه صدور بیانیه امارت اسلامی مبنی‌براینکه سال آبی جاری سال نرمال نبوده بنابراین پذیرش کمبود آب در افغانستان و عدم امکان رهاسازی آن از سوی هیات ایرانی مورد تایید قرارگرفته، نشان از بهانه‌جویی طرف افغان، ضعف دیپلماسی و نامرادی این سفر دارد.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به جلسه مشترک این کمیسیون با وزیر خارجه گفت: طبق توضیحات نماینده ویژه جمهوری اسلامی ایران در افغانستان، ایران در پیگیری موضوع حقابه هیرمند جدی است.
سفر اخیری که با برخی فعالان اجتماعی و رسانه‌ای به سیستان داشتیم برای من از این جهت مهم بود که در ورای همه اقدامات رسانه‌ای، حمایتی و اقدامات خیریه‌ای که برای این مردم می‌شود اعم از کمک برای خرید تانکر، نیسان برای حمل آب، بسته‌های معیشتی، بسته‌های لوازم‌التحریر و کمک‌های اینچنینی، رساندن صدای محرومیت و پیدا کردن مساله اهمیت داشت.
سلاجقه: «به جای ۸۵۰ میلیون لیتر تاکنون فقط ۱۵ میلیون لیتر آب به سمت ایران رها شده ، متاسفانه هیات حاکمه افغانستان درخواست‌ های برگزاری نشست را قبول نکردند.»
عکس هوایی سد کجکی نشان میدهد طالبان حقوق دولت ایران بر سر حق آبه هیرمند را عامدانه رعایت نکرده و سد، آب کافی دارد در حالی که وارد رود هیرمند نمیشود.
1 2
یادداشت