پرویز امینی در گفت‌وگو با فرهیختگان علل کاهش مشارکت را اینطور توضیح می‌دهد: یک سری از علت‌های کاهش مشارکت، علت زیرساختاری است و کاهش مشارکت تحت عنوان‌ سیاست‌زدایی قابل توضیح است. سیاست‌زدایی چرا اتفاق افتاده؟ یک دلیلش تغییرات در زیست جهان جامعه ایرانی است که سازمان هنجاری و چشم‌انداز جامعه به زندگی را تغییر داده؛ خصوصا در کسانی که متولدین دهه ۸۰ هستند، این امر به وضوح دیده می‌شود. به همین دلیل پائین‌ترین سطح مشارکت را در همین قشر می‌بینید.

پرویز امینی استاد دانشگاه در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: امکان فراتر رفتن مشارکت سیاسی از آنچه که الان هست، منتفی و احتمال کاهش آن بیشتر است.

خونگ له تو (پژوهشگر غیرمقیم مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی آمریکا) در مقاله‌ای با عنوان «احتیاط هانوی دربرابر آمریکا، چرا بعید است که مشارکت جدید ویتنام و آمریکا راهبرد تعهد چندگانه ویتنام را تغییر دهد؟»

عدم مشارکت در انتخابات، رأی‌فروشی، تقلید کورکورانه، تکرار مجدد یک انتخاب نادرست، کوته‌نگری، سلبریتی‌زدگی و مواردی مانند آن، آسیب‌هایی هستند که جز با اراده قوی و عزم راسخ خود مردم اصلاح نخواهند شد.

کارشناس مسائل سیاسی گفت: باید به سمتی برویم که کارآمدی را در کنار مشارکت به عنوان منابع مشروعیت قرار دهیم. یعنی نه کارآمدی تنها و نه مشارکت تنها فایده ندارد، این دو کنار هم می‌توانند ما را جلو ببرند و مسائل مردم و بحران سیاست را حل کنند.

کارشناس مسائل سیاسی گفت: مهم‌ترین نقش این است که مردم درمجموع از کارآمدی نظام اطمینان‌خاطر داشته باشند، لذا این مهم‌ترین فاکتور است؛ مردم اگر احساس کنند نظام کارآمد نیست یا به‌نوعی کم‌کارآمد است، در میزان مشارکت‌شان در انتخابات تاثیر مستقیم دارد.

مساله مشارکت این روزها نه‌تنها دغدغه مسئولان عالیرتبه کشور که یک چالش برای گروه‌های سیاسی و کاندیداهای انتخاباتی هم هست؛ کسانی که پیش‌تر و در مقاطع مختلف با نقد جدی ازسوی مردم مواجه شدند و حتی ماجرای انتخابات مجلس به‌عنوان رکورد مشارکت پایین در ادوار مختلف را نیز تجربه کردند.

اصلاح‌طلبان تلاش می‌کنند صحنه رقابت را از آن ضعف‌های دولت ‌روحانی در زمینه اقتصادی خارج کرده و حوزه رقابت را به میدان‌های دیگری بکشانند، بنابراین در میدان‌های دیگر مساله کاملا متفاوت می‌شود.

نظرسنجی‌ها در بهترین حالت رشد ماهیانه 2 درصدی مشارکت عمومی را نشان می‌دهند که اگر با همین شیب ادامه داشته باشند در خردادماه میزان مشارکت عمومی به حدود ۵۰ درصد خواهد رسید و قاعدتا اگر جهشی مثبت مشاهده نشود به احتمال فراوان یکی از پایین‌ترین نرخ‌های مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری ادوار ما ثبت خواهد شد.

رئیس جمهور گفت: وزیر کشور به عنوان مسئول اجرایی برگزاری انتخابات و مسئول قرارگاه مقابله با کرونا، باید با هماهنگی سایر کمیته ها، دستورالعمل های بهداشتی و استفاده از همه امکانات الکترونیک ، همه مراحل انتخابات 1400 را به گونه ای طراحی و اجرا کند که همزمان با مشارکت پرشور و بالای مردم در انتخابات، سلامت جامعه نیز تضمین شود.

وقتی از مردم پرسیده شده که از نظر سیاسی نظر شما به کدام‌یک از افراد سیاسی نزدیک‌تر است؟ ۳۵.۷ درصد گفته‌اند که به هیچ‌یک از افرادی که نام‌شان پرسیده شده نزدیک نیست! نکته قابل‌تامل آن که تنها ۲.۶ درصد حسن روحانی را در این نظرسنجی برگزیده‌اند که این خود گویای میزان محبوبیت رئیس‌جمهور است.

ایمانی گفت: انتخاب هیجانی سبب بروز مشکلاتی می‌شود که اکنون شاهد هستیم. ریشه این امر این است که در کشور حزب نداریم تا احزاب این وظایف را برعهده بگیرند و ما می‌خواهیم شورای نگهبان کار حزب را انجام دهد؛ یعنی همه اینها را تک‌تک رسیدگی کند و مجلس هم قانون را چنان سخت قرار دهد که شامل دوسه نفر بیشتر نشود، لذا این امر مردم‌سالاری را دچار محدودیت می‌کند.

کاهش مشارکت از مولفه‌های دیگری پیروی می‌کند که شاید اساسا مشارکت پایین نباشد، از این‌رو این مساله را قطعی درنظر نگیرید و این بحث دیگری است.اما با فرض اینکه مشارکت هم بالا باشد، آیا این نوع تعیین شرایط برای کاندیداها حیطه انتخاب مردم را محدود نمی‌کند؟ به‌نظر من محدود می‌کند؛ یعنی قدری این شرایط کار را سخت می‌کند، البته مشکل اصلی ریشه این موضوع عدم وجود احزاب در کشور است.

نکته مهم درمورد هر ایده‌ای این است که مطالعات علمی روی آن صورت بگیرد و سپس تبدیل به قانون شود. اجرای هر روشی نیازمند قانون است. بنده معتقد به اجرای هر ایده‌ای برای افزایش مشارکت عمومی هستم که تبدیل به قانون شود.

اصلاح‌طلبان با یک دودوتا چهارتای ساده احتمالا به این مساله هم فکر می‌کنند که انتخابات ریاست‌جمهوری با چند مناظره حتما داغ‌تر از انتخابات مجلس خواهد بود و با افزایش مشارکت، عدم‌حضور آنها بیش از گذشته به چشم نخواهد آمد و همین هم باعث حذف شدن آنها برای مدت طولانی‌تری از میدان سیاست و قدرت در کشور خواهد شد.