امنیت متعالیه از سطح فرد آغاز می‌شود سپس به سطح خانواده و جامعه تا درنهایت به امنیت در سطح منطقه و جهان می‌رسد.

به نظر می‌رسد یک نظام اجتماعی عادلانه اولا باید مشروعیت داشته باشد. و منظور از این مشروعیت، مشروعیت فقهی نیست بلکه مشروعیت عقلی است، بدین معنا که گزینش و انتخاب کارگزاران از راه‌های قانونی صورت گرفته باشد و ثانیا کارگزاران مشروع، مُجری عدالت باشند و نظامی از روابط عادلانه‌ در اجتماع برقرار کنند.

یکی از مطالبی که علامه‌‌طباطبایی در رابطه با عدالت اظهار می‌کند این است که عدالت مُساوِق با حُسن هست. البته وقتی ما مساوق می‌گوییم، یعنی اینکه از نظر معنا متفاوت هستند اما از نظر مصداق خارجی یکی هستند.

همان‌طور که مستحضر هستید از زمان‌های قدیم و همچنین دوره‌های جدید، حکمت را به دو قسم نظری و عملی تقسیم کرده‌اند. حکمت نظری ناظر به هست‌ها و نیست‌ها و به‌عبارتی بودها و نبودهاست. این قسم از حکمت متاثر از نظام آفرینش، عالم هستی و انعکاس آن در دل و فکر است. حکمت عملی ناظر به بُعد عمل انسان است، یعنی آشنایی با بایدها و نبایدها.

نظریه دولت متعالیه بر آن است که دولت در حیات اجتماعی شکل اعتباری، مصنوع، بسط‌یافته و پیچیده‌تری از انسان منفرد و انسان اجتماعی است از این‌رو دولت همچون فرد از دو ساحت جسمانی و روحانی برخوردار است و دارای اقتضائات و الزاماتی اجتماعی است.

من به شخصه قبول ندارم که عنوان قدسی یا مقدس را در رابطه با مدینه و امت به‌کار ببریم. چون در‌واقع قداست یک امر تنزیهی است. در‌صورتی که ما در رابطه با دولت، مدینه و حکومت با یک مجموعه‌ ترکیبی بسیار‌ بسیار پیچیده مواجه هستیم که اتفاقات مختلفی رخ می‌دهد و ما باید ببینیم که برآیند این اتفاقات به چه سمت و سویی است.

در دولت متعالیه به‌معنای حکومت اسلامی، خداوند متعال تنها محور در همه شئون تقنینی، قضایی و اجرایی است و این برگرفته از اصل توحید در خالقیت، مالکیت، ربوبیت تکوینی و تشریعی حضرت حق است. بر این اساس که اسلام دین جامع و کامل است و برای همه شئون زندگی در‌جهت سعادت دنیا و آخرت برنامه دارد، قوانین اداره جامعه و نحوه قضاوت نیز باید منطبق بر شرع باشد و قوانینی که با آن در تعارض باشند مشروعیت ندارند.

اگر در مفهوم «تعالی»، «پویایی» هم نهفته باشد، «تعالی» یک جامعه یا یک نظام متعالی به‌معنی هدفداری و پویای کمال بودن و به‌تعبیری رایج: «جهادی» بودن آن است، و در وجه دیگر و فرض دیگر (که پویایی در آن نهفته نباشد) کلمه «متعالیه» به‌معنی برتری بر دیگر نظام‌هاست، که حقاً هم دین اسلام و هم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، این برتری را بر نظام‌های استبدادی یا عامی و عرفی و غیرعقلایی معمول در دنیا دارد.

دومین کنگره حکمت سیاسی متعالیه ۱۷ تا ۱۹ اسفندماه به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار خواهد شد. در این کنگره ضمن تمهید نظریه دولت مطلوب با رویکرد حکمت سیاسی متعالیه، نظریه‌های رقیب نیز مورد ارزیابی و بررسی قرار خواهد گرفت.