شاید بتوان میان دو نوع ناسیونالیسم و ملی‌گرایی تمایز قائل شد؛ ناسیونالیسم تاریخی- احساسی و ناسیونالیسم کارکردی- منافع‌محور.

هرگاه در باب توسعه بحث‌هایی شکل می‌گیرد به سرعت درباره آنچه باید رقم زده می‌شد و امروزه نیست یا آنچه در گذشته داشتیم، بحث می‌شود. این شکل بحث‌ها درباره توسعه به نوعی خود توسعه‌زدایی از افکار جامعه است. در روزهای اخیر سخنرانی مسعود نیلی در جشنواره امین‌الضرب و همچنین متن مرتضی مردیها در ستایش کودتای سوم اسفند در فضای مجازی بازخوردهای گوناگونی داشته است.

​​​​​​​وقتی رو به جلو حرکت خواهیم کرد که بتوانیم از تکرار هزارباره کلیشه‌های نخ‌نما عبور کنیم.

ویرانی‌های جنگ‌جهانی اول باعث گرایش به آرمانگرایی شد و نهادهایی مثل «جامعه ملل» برای همین امر به‌وجود آمد اما سرخوشی از تشکیل نهاد‌های بین‌المللی دیری نپایید و سرخوردگی ناشی از جنگ جهانی دوم را درپی داشت. خسارات سنگین جنگ‌جهانی دوم ایده واقع‌گرایی را تقویت کرد که براساس آن امکان بقا در گرو قدرتمند بودن است.

نظریه بازدارندگی به اعتقاد من از همان ابتدایی که جامعه بشری شکل گرفت چه در قالب قبایل و ایالات و بعد از آن به جوامع کنونی توسعه پیدا کرد، از آن‌موقع بحث بازدارندگی در جوامع وجود داشته و الان هم ادامه پیدا کرده است.

درخصوص وفاق، لیبرال‌ها به‌ویژه در جریانی که متاثر از جان لاک است و در حوزه دانش بین‌الملل نظریه‌پردازی می‌کند، از واقع‌بینی به‌دور هستند و دچار تقلیل انسان و حیات اجتماعی او می‌شوند. در این‌سو کسانی مانند تاجیک با ندیدن درست و بدون تناقض ایده وفاق، سیاست را به شقاق و تفارق تقلیل می‌دهند. این تقلیل دست‌کم درباره شرایط موجود در ایران و در نسخه و تجویز سیاسی آنها قابل مشاهده است.

چنین اجتماعی درطول تاریخ بشر یک واقعیت همیشگی و بدیهی بوده است اما در دوره مدرن، متفکران لیبرال، توافق ناهشیار انسان‌ها را برای همزیستی که سازنده قومیت‌ها و اجتماعات انسانی است، به قرارداد (کنتراکت) ترجمه کردند غافل از آنکه به قول کارل اشمیت، جایی که توافق هست، قرارداد بی‌معناست و جایی هم که توافق نیست، قرارداد بی‌ثمر و بیهوده است.

عدالت را باید معنی کرد، وقتی می‌گوییم عدالت را برقرار کنیم، یعنی چه؟ چه کسی عدالت را برقرار می‌کند و برای چه کسی برقرار می‌کند و چگونه و با چه ابزاری؟! به همه اینها باید پاسخ داده شود و نمی‌توان به همین صورت فله‌ای گفت که عدالت را برقرار می‌کنیم و تکثر حفظ می‌شود، چون ممکن است شما عدالت را برقرار کنید و تکثر حفظ نشود.

یکی از مهم‌ترین ابزاری که آمریکا برای مشروع‌سازی حضور خود در منطقه غرب‌آسیا به‌کار ‌می‌گیرد، وجود بحران امنیتی گسترده در منطقه و مبارزه با تررویسم است. تذکر جدی و موضع جمهوری اسلامی ایران درطول دو دهه اشغالگری آمریکا به بهانه مبارزه با تروریسم و تامین امنیت، دوری‌گزینی از هر سازوکاری است که آمریکا مجری آن باشد، به‌دلیل آنکه منطقه قربانی اقدامات آنها است و تامین امنیت جز با ساختار و الگوی بومی امکان‌پذیر نیست.

به‌دلیل ناتوانی کشورهای درحال توسعه برای جهانی کردن سرمایه در داخل کشورهای خود. بیشتر مردم در آن کشورها به این نظام به‌عنوان یک باشگاه خصوصی نگاه می‌کنند، یک نظام تبعیضی که فقط به غرب و طبقات ممتازی که در داخل حباب بلورین در کشورهای فقیر زندگی می‌کنند، فایده می‌رساند.

سیاست خارجی یکی از شئون حکمرانی در میان سایر شئون است، اما اگر ما سیاست را به دو بخش کلی داخلی و خارجی تقسیم کنیم، قاعدتا شأن و منزلت سیاست خارجی در عرصه حکمرانی والا و مهم‌ترین و حساس‌ترین حوزه حکمرانی سیاسی است؛ چون بعد راهبردی از حیات کشور‌ها به سیاست خارجی وابسته است.

رویکردی که آقای بروجردی دارند مطرح می‌کنند قطعا سکولار می‌شود. یعنی با انزوای شریعت، از توانمندی‌اش، از حادثه‌سازی‌اش، از اثرگذاری‌اش کاسته می‌شود و به احکامی [منحصر در پوسته] و تهی از مغز تبدیل می‌شود.

ظهره‌وند گفت: موضع هفته گذشته آقای روحانی با موضع روز گذشته ایشان متفاوت و در تضاد است. وقتی رئیس‌جمهور همه مشکلات داخلی را با آمریکا مرتبط می‌کند، یعنی ما از جنبه رویکردی و جهت‌گیری‌های انقلابی‌مان درحال خطا هستیم، درحالی‌که یا باید انقلاب را قربانی کنیم یا مساله را به‌سمت بیرون آدرس بدهیم.

لیبرال های امروزی درست برخلاف مبانی ادعاشده لیبرالیسم عمل می کنند. زیرا لیبرالیسم قاعدتا باید به «دیگری» اجازه اظهارنظر و آزادی بیان و عقیده را بدهد، اما لیبرال‌های امروزی کم‌تحمل شده‌اند و از اصول و آموزه‌های اساسی لیبرالیسم بسیار دور افتاده‌اند. ظاهرا از لیبرالیسم صرفا یک اسم خالی مانده است.

موضوع سر این است که آن آقایان اسلامی‌سازی و اینها یک ذره باید به‌روز‌تر شوند. این طرف نیز استادانی که کارمند شده‌اند و وزارتخانه آنها را جذب کرده -که متون انگلیسی دوم راهنمایی را نیز نمی‌توانند بخوانند- باید یاد بگیرند. من که نمی‌توانم همه‌اش انتظار داشته باشم و بعد اینها بگویند که من بلد نیستم. چه حوزه، چه دانشگاه و چه همه آنها، باید زبان یاد بگیرند، این دو زبان بداند آن یکی چند زبان.