فیلم چارلی چاپلین
مساله کارگران به آن معنا که امروز موضوع بحث‌های نظری و آثار هنری قرار می‌گیرد، یک مساله مدرن است. پیش از این تا صدها سال در بهترین حالت آنچه مطرح می‌شد «رعیت» بود و در متداول‌ترین و گسترده‌ترین شکل، برده‌داری. آن نظم ظالمانه فرو ریخت و نظم دیگری پدید آمد که در خود خالی از مظالمی دیگر و ناعدالتی‌های بی‌شمار نوپدید نیست. مساله کارگران از اینجا به بعد است که بر می‌خیزد .
یادداشت