وضعیت جهان پس از جنگ اوکراین، کشیده شدن پای ایران و تسلیحات به این جنگ، سفر جنجالی رئیس‌جمهور چین به منطقه و موضوع هسته‌ای ایران موضوعات مهمی هستند که تهران در حوزه سیاست خارجی با آنها مواجه است. برای بررسی این مسائل به سراغ علیرضا کوهکن، مشاور دیپلماسی علمی وزیرخارجه و عضو هیات‌علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی رفته‌ایم.

علیرضا کوهکن معتقد است غربی‌ها در حوزه هسته‌ای فهم بدی دارند زیرا آنها پس از آنکه درخواست ایران برای نگاه داشتن 3 سانتریفیوژ را نپذیرفتند با چند هزار سانتریفیوژ مواجه شده اند.

بیانیه شورای خلیج‌فارس اشتباه است و ما هم دیدیم که جمهوری اسلامی در عالی‌ترین سطح به آن واکنش نشان داد.

ابتدای هفته گذشته، 23 مهر با تلاش چهره‌های اپوزیسیون ایران در کانادا، کارزاری اینترنتی خطاب به سران کشورهای گروه 7، هفت کشور صنعتی جهان شروع شد.

بحث اصلی تصویرسازی واقعیت و کارکرد رسانه است که دولت در این زمینه ضعف قابل‌توجهی دارد.

به نفع بایدن است که زودتر تصمیم خود درباره مذاکرات را بگیرد.

اگرپرونده ایران درآژانس بسته نشودتوافقی رخ نمی‌دهد، این را هم طرف اروپایی و آمریکایی می‌داند، هم ایران وراجع‌به کلیت این موضوع اختلافی وجود ندارد.

به ‌لحاظ فنی، سوالات آژانس موضوعیتی ندارد و غربی‌ها از آژانس به‌عنوان یک عنصر مشروعیت‌ساز جهت ادامه‌دار کردن پرونده هسته‌ای ایران استفاده کرده و می‌کنند.

یک توافق دوحزبی در آمریکا وجود دارد بر سر اینکه فشار بر ایران ادامه داشته و منفعتی نصیب ایران نشود.

درواقع چیزی که می‌تواند درباره اثرگذاری فرانسه‌امیدوارکننده باشد آن‌است‌که‌غربی‌ها‌هیچ‌گزینه‌دیگری روی‌میزندارند.

براساس حقوق بین‌الملل نیز اگر ایران بخواهد به روسیه سلاح بفروشد، این اقدام ایران قانونی است.

آمریکایی‌ها به‌خاطر مشکلات سیاست داخلی خودشان در وضعیتی دوگانه‌ قرار گرفته‌اند؛ از یک‌سو یک دولت ضعیف در آمریکا بر سر کار است که تقریبا به هیچ‌یک از شعارهای خود نتوانسته عمل کند. وضعیت اقتصاد داخلی آمریکا به‌هم‌ریخته است و جامعه به‌شدت دوقطبی شده است، به همین دلایل دولت فعلی آمریکا امکان اتخاذ تصمیمات جدی را ندارد. از سوی دیگر اگر مذاکرات با ایران به نتیجه نرسد، هیچ گزینه خاصی هم روی میز ندارند. علی‌رغم همه تبلیغاتی که می‌کنند وقتی از مقامات آمریکایی درمورد گزینه‌های جایگزین در صورت شکست مذاکرات ایران سوال می‌شود، پاسخی ندارند و هیچ‌چیز خاصی روی میز نیست.

واقعیت این است که صدور قطعنامه لزوما به گزارش آژانس ارتباطی پیدا نمی‌کند. با توجه به اینکه سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) و ایالات‌متحده مدعی و دنبال‌کننده صدور قطعنامه هستند، احتمال صدور قطعنامه وجود دارد، نه اینکه صرفا به‌خاطر گزارش قطعنامه صادر شود و با توجه به اینکه به متحدان و وابستگانی که این کشورها در شورای حکام دارند، احتمال صدور قطعنامه وجود دارد و مانعی برای آن نیست.

ارزیابی اینکه آیا ایران عقب‌نشینی کرده یا خیر نیاز به اطلاعات دارد اما آن‌ چیزی که تا به‌ حال افشا شده یا حتی در رسانه‌‌ها درباره آن گمانه‌زنی وجود داشته این است که طبق شواهد، سیاست ایران درباره مسائل مورد مذاکره تغییری نکرده ‌است.

شاید ارتباط مبادله زندانیان به توافق هسته‌ای این باشد که بیشتر ایرانی‌هایی که مبادله می‌شوند، کسانی هستند که به‌خاطر نقض تحریم‌ها تحت تعقیب قرار گرفتند و شاید همزمان‌شدن این دو با هم به این دلیل باشد. یعنی چون غربی‌ها می‌دانند که منطق ادامه‌ مجازات ایرانی‌ها در غرب زیرسوال می‌رود، مذاکرات هسته‌ای را با تبادل زندانیان انجام می‌دهند؛ اما به‌صورت ماهوی ارتباطی بین این دو نیست.