اساسا ما قائل بر این هستیم که ما می‌خواهیم در مورد موجودی صحبت کنیم که کل متغیر مختار است. کل یعنی نه بسیط است -اگر شی بسیط باشد شما فقط باید در مورد وحدت آن حرف بزنید- و نه مرکب از اجزای پراکنده است بلکه ترکیبی است که درون آن وحدت ایجاد شده و یکپارچه شده است.

طبق اندیشه اسلامی اگر اختیار انسان از او سلب شود دیگر نمی‌توان از «معاد» سخن گفت! زمانی می‌توان از معاد گفت که انسان دارای اختیار باشد. تمدن و اندیشه غرب برای این موضوع چه می‌کند؟ تمدن و اندیشه غرب با برنامه‌ریزی‌های توسعه و تحول علوم انسانی قرن اخیر، حیطه اختیار انسان را بسیار ضیق و محدود کرده است.

می‌توان گفت حسینی‌هاشمی اگرچه در پی محاسبه‌پذیر ساختن رفتار انسان است اما همزمان بر اختیار او تاکید دارد. فراتر از این، ضرورت محاسبه رفتار انسان و پیش‌بینی از نگاه او، ذیل ریاضیات اختیار، نتوانسته جامه عمل بپوشد و بعید به‌نظر می‌رسد روزی بشر قادر به این کار باشد و بعیدتر آن که بشر بتواند همزمان با تحقق محاسبه‌پذیری رفتارش، آزادی‌اش را حفظ کند.