سریال جیران ماجرایی عاشقانه و تاریخی است که برای شبکه خانگی ساخته شد و آخرین قسمت آن- قسمت پنجاه و دوم – روز چهارم فروردین ماه جاری به نمایش گذاشته شد. این سریال بُرشی از دوران پس از مرگ امیرکبیر را روایت می‌کند؛ زمانی که ناصرالدین شاه با جیران آشنا می‌شود و این آغاز یک عشق است. مجموع قسمت‌های این سریال تا حدود ۶ سال از زندگی ناصرالدین شاه و جیران را برای مخاطب به تصویر می‌کشد. آنچه در پی می خوانید نقد و تحلیلی است که دکتر علی اکبر ولایتی، از منظر تاریخی و ملی بر این سریال نگاشته اند.

ساخته جدید حسن فتحی را می‌توان به بعضی سریال‌های تاریخی ترکی شبیه دانست که اتفاقا آنها هم در بستری از تاریخ شکل گرفته‌اند اما سعی نمی‌کنند روایت دقیقی از تاریخ ارائه بدهند.

اگر فتحی در جیران هم همان راه میوه ممنوعه را می‌رفت، شاید شبکه نمایش خانگی یک «شهرزاد» دیگر را به کارنامه‌اش اضافه می‌کرد و رزومه او هم شاهد افزایش یک اثر ضعیف نبود. اثری که موقع تماشا جز حسرت و دلزدگی عاید دیگری برای مخاطبان نداشته و حتی در حوزه سرگرمی هم حرفی برای گفتن ندارد.

ماجرایی تکراری و اساسا مشابه «شهرزاد» که مخاطب برای فهمیدنش حتی تا پایان قسمت اول هم صبر نمی‌کند و در نیمه ابتدایی، بعد از دیدن رابطه خدیجه تجریشی(جیران) و سیاوش، شاگرد پدرش، همه داستان را می‌خواند. چهار قسمت بعدی از همین نقطه کارکردی ندارد. سریال ظاهرا روایت یک عشق تاریخی است. با این همه، مساله فیلمساز در «جیران» نه عشق است و نه تاریخ.

فتحی تجربه ساخت سریال‌های تاریخی مثل «شب دهم»، «مدار صفردرجه» و «شهرزاد» را در کارنامه خود دارد و در کارهایی مثل شب دهم که به روایت یک داستان عاشقانه تاریخی در دوره زمانی اواخر حکومت رضاخان پرداخته و همچنین سریال شهرزاد که در بستر زمانی کودتای 28 مرداد اتفاق می‌افتد، نشان داده که می‌تواند دیالوگ‌ها را یکپارچه و منطبق با زمانی که سریال در آن اتفاق افتاده است، روایت کند.

جدا از قصه جیران، موضوع قابل‌توجه بعدی ایفای نقش بازیگران در این سریال است. بهرام رادان در نقش ناصرالدین‌شاه در سریال اگرچه سعی می‌کند رفتار و حرکات و نوع نگاه ناصرالدین‌شاه را تقلید کند اما مخاطب به وضوح متوجه این تقلید می‌شود.

دهه بیست با دهه چهل هم فرق ندارد. این انسان است که در دل تاریخ دل می‌بندد و دل می‌برد. از پهلوانان نمی‌میرند و شب دهم گرفته تا مدار صفر درجه و شهرزاد، همه در خدمت تاریخ و عشق هستند و این فتحی است که با این دو عصا در متن سریال‌هایش راه می‌رود.

اگر مهم‌ترین شاخصه‌های آثار حسن فتحی را دیالوگ‌نویسی، قصه روان و سرراست و همچنین بازی‌های خوب و یکدست بدانیم در جیران اما نشانه‌های کمی از این شاخصه‌ها می‌بینیم. برخی معتقدند تمام توان فتحی برای «مست عشق» گذاشته شده و اینجا با نهایتا 30 درصد توان و ویژگی‌های «حسن فتحی» پشت فرمان کارگردانی جیران نشسته است.

نتیجه بررسی هیأت کارشناسی ساترا در خصوص شکایت نویسنده «آهوی من مارال» اعلام شد.