پرونده ویژه «فرهیختگان» از آخرین پژوهش‌های جهانی را بخوانید؛ چرا نئولیبرالیسم متهم اصلی است؟

نظم حاکم بر جهان ناعادلانه است. اگر ما به این باور برسیم در جهان بی‌عدالتی تنها برای ما نیست و بپذیریم این نظم ناعادلانه است، شاید بهتر بتوانیم در جایی که قرار داریم بایستیم، چون این نظم و عدالت تنها برای من و شما نیست بلکه برای آن گنجشک خیسی که روی درخت هنگامی که باران می‌بارد، نشسته نیز هست.

ظاهرا در جهان امروز هر کسی مجاز است به سمت پیشرفت، یعنی قدرت و افزایش حساب بانکی‌اش حرکت کند و هر کسی هم باید یاد بگیرد چگونه مواظب خودش باشد که کسی سد راهش قرار نگیرد.

براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، در جهان از هر هشت نفر یک نفر با یک اختلال روانی زندگی می‌کند و در برخی مناطق از هر پنج نفر یک نفر دچار مشکلات مربوط به سلامت روان است.

براساس گزارش «سازمان جهانی بهداشت» از هر هشت نفر، یک نفر با یک اختلال روانی زندگی می‌کند. درمجموع حدود یک میلیارد نفر در سراسر جهان از نوعی اختلال روانی رنج می‌برند. تخمین زده می‌شود که از هر سه زن، یک نفر و از هر پنج مرد، یک نفر در زندگی خود دچار افسردگی شدید می‌شود.

در چنین جهانی که ظاهرا شرایط سخت ناانسانی امری بدیهی نشان داده می‌شود، چرا هیچ اعتراضی وجود ندارد؟ و آیا انسان در سرتاسر دنیا با بیماری‌های روانی مثل افسردگی باید زیست کند؟

نهاد نمازجمعه در ذات خود اهمیت دارد؛ در تجربه تاریخی و اجتماعی ما و در سال‌های اول انقلاب هم اهمیتی داشت که امروز ندارد. این فقدان جایگاه نمازجمعه تنها معلول رتوریک ائمه‌جمعه امروز نیست. اگر امام‌جمعه شهر «الف» فن خطابه ندارد امام‌جمعه شهر «ب» شاید داشته باشد اما ما با یک مساله عمومی روبه‌رو هستیم. فکر می‌کنم تنزل جایگاه نمازجمعه قابل‌پژوهش باشد.

در تحولات تاریخی ما همیشه با یک مسیر تک‌خطی رو به پیشرفت روبه‌رو نیستیم که بگوییم در 57 انقلاب شد و این تفسیری که از انقلاب می‌دهیم یعنی انقلابی که در برابر مدرنیته سر برآورد، حاکم است و این انقلاب در تعینات اجتماعی مثل دولت هم باید فلان‌طور عمل کند. نه. جامعه تا زمانی که بفهمد و تا زمانی که دولتمردان و حتی متفکران ما بخواهند خیلی از مسائل را بفهمند، زمان می‌برد و درواقع زمانی که دولت‌ها باید سر کار بیایند، متوقف بر این فهم نمی‌ماند.

از بدو پیدایش مفهوم جدید از دولت -چنانکه ذیل تفکیک قوا مطرح می‌شود- دولت به‌مثابه آنچه که در یونان بوده یا در جهان اسلام - مثلا ذیل سلطنت- تعریف می‌شده است دیگر منظور نیست. دولت به این معنا مدنظر است: قلمرویی که با رای مردم شکل می‌گیرد و ذیل ایده جمهوریت است و [ایضا] در نسبت با آن قلمرویی که ما به آن جامعه یا بازار می‌گوییم، قرار می‌گیرد.

هان در سیر فکری خودش سال‌هاست می‌کوشد تا دریابد ارتباط تکنیک-‌مدرنیته متاخر -که در شکل پلتفرم‌های جدید ذیل غول‌های سرمایه‌داری به‌وجود آمده است- چه اثراتی بر جوامع انسانی مدرن گذاشته و درخلال این طرح، بحث از جامعه فرسودگی می‌کند که وصف جامعه مدرن است.

سلیمی‌نمین خاطرنشان کرد: در زمان بوش پسر برخی جریانات داخلی علائمی را ارائه دادند و طی نامه‌هایی که به رهبری می‌نوشتند، مدعی بودند باید در برابر آمریکا تسلیم شویم و همین مساله موجب شد که آمریکایی‌ها احساس کنند اگر به دو کشور مجاور ما حمله کنند، ما کاملا خود را تسلیم خواهیم کرد.

هنر قدسی که در روضه‌های حضرت اباعبدالله الحسین به اوج می‌رسد، در نوحه و گریه و ماتم خود، کار تعلیم، تهذیب نفس و پرورش شجاع‌ترین سرداران و رزمندگان الهی را انجام می‌دهد. این هنر در همه زمان‌ها، حق‌خواهی و نبرد برای حق را الهام بخشیده و حاکمیت نفس را در جهان به چالش می‌کشد.

مثال‌های نادرستی هم می‌گویند که اشتباه است. مگر اختلاف سوسیالیسم و سرمایه‌داری بر سر محاسبه نرخ تورم و منحنی فلاکت است؟ این دو مکتب مهم اقتصادی، بحث‌شان این چیزها نیست؛

بحث سرمایه‌داری اسلامی از بحث‌های مهمی بود که به‌تبع حاشیه‌سازی‌ها نزدیک شدن به آن باعث می‌شود که فرد از نظر حاشیه‌نویسان، در یکی از جبهه‌های حاشیه‌ای قرار بگیرد.

سردمداران سیاست‌های اقتصادی کشور در طول دهه‌ها از واژه نئولیبرالیسم برای تطهیر خود استفاده کرده و می‌کنند... اطلاق واژه نئولیبرالیسم بر اقتصاد کشور یک خطای شناختی توسط روشنفکران است.»