روشنفکری
اسلاوی ژیژک پرسشی را مطرح می‌کند که چرا در سوریه و افغانستان کسی در مقابل حکومت‌های جدید مقاومت نکرد؟ چرا هزاران نفر حاضر بودند از هواپیمای آمریکایی آویزان شوند اما همین افراد حاضر نبودند مقاومت کرده و از کشور خودشان به‌عنوان یک آرمان دفاع کنند؟ این پرسش مهمی است که البته او خیلی‌زود نتیجه‌گیری می‌کند، چون غرب جنگیدن برای آرمان را بی‌معنی کرده و دیگر هیچ‌ آرمان جمعی اهمیت ندارد، درنتیجه غرب و تمدن سکولار به فروپاشی رسیده است. 
ایدئولوژی یکی از پرمناقشه‌ترین اصطلاحات و تعابیری است که در چند دهه گذشته در محافل دانشگاهی و رسانه‌ای به‌عنوان ابزاری برای برچسب‌زنی به رقیبان، مخالفان و منتقدان به کار می‌رود. برای ایدئولوژی معانی و تفاسیر بسیاری مطرح شده است.
با شروع اعتراضات در سال ۱۴۰۱ آنچه بسیار نمایان بود عدم حضور روشنفکران در صحنه واقعی بود و عدم اثر‌گذاری در همه میدان‌هایی که بحث‌های مختلف در جریان بود
ما وقتی می‌نویسیم چه‌بسا در رودربایستی پروپاگاندای تبلیغاتی غربی‌ها و اذناب آن در ایران یا دوستان خود هستیم، به این دلیل حقیقت را چنانچه هست بازتاب نمی‌دهیم، زیرا می‌ترسیم به ارتجاع و عقب‌ماندگی متهم شویم. 
مانتیسیسم عنوانی است که برای نامیدن یکی از متنوع‌ترین و در یک معنا نامتجانس‌ترین مجموعه‌ها از فعالیت انسان برای فهمیدن جهان پیرامونش به کار برده می‌شود. برای اینکه بتوانیم از سردرگمی در میانه تنوع گسترده‌ای از چیزهای مختلفی که صفت رمانتیک را به آنها نسبت می‌دهند در امان بمانیم، لازم است این دو عنصر بنیادین، یعنی این مساله را که اولا رمانتیسیسم حاصل کار قصدی مجموعه‌ای از انسان‌ها است و دوما فعالیت مورد نظر ما به تلاش برای فهم رابطه آنها با محیط پیرامون‌شان مربوط می‌شود، در نظر بگیریم.
امسال کنار ویژه‌نامه‌های هرروزه‌ روزنامه «فرهیختگان» برای جشنواره فیلم فجر، کتابچه تاریخ سینما را هم می‌خوانید.
در جریان انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا در ماه نوامبر ۲۰۲۲، زمزمه پیروزی جمهوری‌خواهان باعث نگرانی جریان روشنفکری در این کشور شد. نوام چامسکی، فیلسوف و نظریه‌پرداز آمریکایی نیز در اظهارنظرهای خود شدیدا ابراز نگرانی کرد و درباره عواقب این ماجرا هشدار داد. او در گفت‌وگویی با وب‌سایت علمی truthout درباره آینده دموکراسی در آمریکا و در جهان اعلام خطر کرد و روی کار آمدن جمهوری‌خواهان را نشانی از ناکارآمدی دموکراسی و افول آن توصیف کرد. چامسکی در بخشی از این گفت‌وگو ضمن دفاع از عملکرد اقتصادی بایدن رسانه‌ها را به جوسازی علیه او و دولت دموکرات مستقر متهم کرد و آن را توطئه‌ای سیستماتیک از جانب جمهوری‌خواهان توصیف کرد. 
سروش و ملکیان در همین گفت‌وگو و هم در آثار متعدد خود تاکید می‌کنند که روشنفکر و روشنفکری به کار «اخلاقی زیستن» می‌آید و اساسا روشنفکر سودای زندگی اخلاقی دارد.
بی‌شک در بررسی سابقه روشنفکری در جهان، حداقل به‌لحاظ تقدم زمانی در حد ضرورت ابتدا نقش روشنفکری غرب، شناسایی روشنفکری غرب و مقایسه آن با روشنفکری ایران می‌تواند برای این بحث و مناظره خیلی کلیدی باشد.
رئیس صداوسیما زیر فشار سنگین دولت به‌خاطر اظهارات نسنجیده میهمان یک برنامه زنده ضمن عذرخواهی با عوامل برنامه برخورد شدیدی کرد، چرا باید نسبت به آینده تلویزیون نگران بود؟
مخاطبان تلویزیون نباید منتظر سریال پایتخت۷ باشند و تیم سعید آقاخانی و بازیگران بومی با اضافه شدن اکبر عبدی قرار است نوروز ۱۴۰۰ میهمان ما باشند و ممکن است با فاصله کوتاهی و در ماه رمضان شاهد دستپخت مقدم و همکارانش باشیم.
عضو هیات‌علمی دانشگاه شهید بهشتی تاکید کرد: ما باید به‌صورت جدی به مساله عدالت تمرکز و فکر کنیم چون روح و روان جامعه ما را آزار می‌دهد. چون وارد باورهای جامعه ما شده و از درون، درحال استحاله باورها و ارزش‌های جامعه است. بنابراین، به‌نظر من، در شرایط کنونی باید به‌صورت جدی یک نوع بازگشت به عدالت داشته باشیم و این عدالت باید در معنای موسع قضیه درنظر گرفته شود.
آیت‌الله طالقانی بارها ممنوع‌المنبر و زندانی شد. در سال ۵۰ به مدت ۱۸ ماه تبعید شد و باردیگر در سال ۵۴ زندانی و آبان ۵۷ از زندان آزاد شد. آیت‌الله طالقانی در دوران انقلاب نیز بارها به صراحت اعلام می‌داشت که هر حکومتی که موردتایید امام نباشد مورد تایید ما نیست.
برخی شرق‌شناسی‌ها صرفا نگاه‌های جزئی‌نگرانه را معیار کار خود قرار می‌دهند. غرب‌شناسی تمدنی [می‌خواهد] نسبتی که میان جزئی‌نگری و کلان‌اندیشی نیاز است را تعریف کند. ما در این مجموعه تلاش کردیم تجربه‌های مختلف غرب‌شناسان انتقادی و اصالت‌باور را برجسته و تجربه آنها را نمایان کنیم و حداقل از سانسور روشنفکری بیرون بیاوریم.
یادداشت