حنانه جانمحمدی
هدف جایزه من بوکر، ترویج داستان‌های باکیفیت، بی‌نقص و متعهد به اصل خیال‌پردازی ناب است تا باهوش‌ترین مخاطبان ادبیات داستانی را راضی نگه دارد.
مخاطبان اصلی و پروپا قرص داستان‌های مصور، کودکان و نوجوانان هستند و آنطور که معلوم است بخش زیادی از آنها در سراسر دنیا شیفته ماجراهای «سوپرمن»، «بتمن»، «جوکر» و... در این قالب هستند. طی سال‌های طولانی کمیک‌ها مورد فرآیندهای متفاوتی قرار گرفته و طی گذران تحولات عدیده به هویتی خاص دست پیدا کرده و در فرهنگ‌های گوناگون به‌عنوان ابزاری منحصربه‌فرد در زمینه‌های متفاوت مورداستفاده قرار گرفته‌اند.
پانزدهم مهرماه هر سال مصادف با سالروز تولد آلفرد نوبل، شاهد اعلام برنده نوبل ادبیات هستیم.به‌گفته داوران آکادمی سوئد که هرساله برندگان نوبل را مشخص می‌کنند، جایزه نوبل ادبی سال ۲۰۲۱ به دلیل «بینش بی‌‌کم‌ و کاست و دلسوزانه او پیرامون آثار استعمار و سرنوشت پناهندگان در شکاف میان فرهنگ‌ها و قاره‌ها» به گورنا تعلق گرفت.هرچند بیشتر حدس و گمانه‌ها به این بود که برنده جایزه امسال به احتمال زیاد هاروکی موراکامی باشد؛ اما چنین نشد.
چندسالی است که بازار خاطره‌نویسی داغ است و طرفداران نسبتا زیادی در میان کتابخوانان پیدا کرده است. در این بین، خاطراتی که مربوط به وقایع دفاع مقدس است و از زبان زنان نوشته یا گفته شده، از جذابیت بالایی برخوردار است. روایت دلتنگی، دلهره، نبرد، شکست و پیروزی با نگاهی زنانه به معرکه‌ای که بسیاری گمان می‌کنند رنگ مردانه دارد، می‌تواند توجه چندانی را به خود جلب کند.
دهه نود راه و رسم عزاداری اربعین برای ایرانی‌ها شکل دیگری به خود گرفته است. چند سالی می‌شود که واژه اربعین برایمان تغییر معنا داده است. درست در همان روزهای ابتدایی ماه محرم به فکر پیاده‌روی اربعین هستیم و برنامه‌هایمان را طوری تنظیم می‌کنیم که از سر حادثه از قافله جا نمانیم. در این مسیر دیگر مهم نیست که ایرانی هستی یا عراقی. ترک یا کرد. اروپایی یا آسیایی. همین که از اولین عمود طریق کربلا عبور کردی همه را یکسان می‌بینی.
شعر باید شعر خوب باشد تا به میان مردم برود. ما اگر هیچ نداشته باشیم شعر داریم. مردم ما با شعر پرورده می‌شوند. از روز اول تولد شعر در گوش آنهاست تا تعزیه، عروسی، زیارت، مدرسه و تا سنگ‌نوشته گورشان. شیوه نو، نوعی آسانی، فهم بهتر، زیبایی بیشتر با خود آورده است. اما باید آثار خوب آفرید.
تحمل ظلمی که در روز عاشورا بر اهل‌بیت پیامبر رفته برای تمام مسلمانان، خصوصا شیعیان سخت و طاقت‌فرسا است. این احساسات به همت ادیبان، شاعران و نویسندگانی بزرگ در دوره‌های مختلف زمانی نوشته شده و گنجینه عظیمی در این زمینه را تهیه کرده است. با این‌حال آنچه داستان‌های عاشورایی فعلی را از دیگر متونی که در اعصار گذشته نوشته و به نسل ما رسیده متمایز می‌کند، نوع نگاه متفاوت به این واقعه سرنوشت‌ساز است.
برای افرادی که شیفته غرق‌شدن در دنیای بی‌انتهای قصه هستند، کتابفروشی امن‌ترین نقطه جهان است؛ می‌توانی بدون آنکه خسته بشوی، ساعت‌ها روی پایت بایستی تا کتاب محبوبت را انتخاب کنی. خوشبختانه با گسترش صنعت چاپ، سرعت تولید این کالای فرهنگی روزبه‌روز افزایش پیدا کرد و به‌راحتی در دسترس عموم قرار گرفت و امروزه با مراجعه حضوری به اولین کتابفروشی یا حتی به‌صورت الکترونیک کتابی را که با نیاز و روحیات‌مان جور دربیاید خریداری می‌کنیم.
اگر بخواهم بگویم چرا نویسندگان ایرانی به ورود به سبک رئالیسم جادویی تمایلی ندارند باید بگویم این سبک مختصات و توانمندی‌های خاص خودش را می‌طلبد. بروز این توانمندی در نویسندگان وطنی یا مورد بی‌توجهی قرار گرفته یا در بین بسیاری هنوز به‌درستی جانیفتاده است.
یادداشت