محسن مومنی شریف، سال ها در حوزه هنری مدیر بوده و خاطراتش از آن روزها کم نیست، در گفت‌وگویی که با او داشتیم برخی از این خاطرات را تعریف کرد و به گفته خودش برای نقل همۀ این خاطرات، دقایق کم می آید.

در هنرهای سنتی، معماری و در مساجد، ترکیب قرینه جایگاه خاصی دارد. درواقع دو عامل باعث ترکیب قرینه می‌شود. اول نوعی تمایلات درونی که می‌خواستم یک حس مطلق و متافیزیک را القا کنم و دوم اینکه خود موضوع استفاده از ترکیب قرینه را طلب می‌کند.

فروردین 1368 مجله‌ای متفاوت روی کیوسک روزنامه‌فروشی‌ها خودنمایی می‌کند. در زمانه‌ای که عموم جریان‌های مطبوعاتی درگیر اندیشه و نگاه خاصی به فرهنگ بوده، در مجله تازه متولد‌شده، موضوع فراموش نکردن سال‌های انقلاب تا پایان جنگ است. با آمدن هاشمی رفسنجانی و تشکیل دولت سازندگی، گروهی از روزنامه‌نگاران هراس فراموشی داشتند. اینکه در نبود امام‌خمینی(ره) – تنها سه شماره از مجله در حیات رهبر فقید انقلاب منتشر می‌شود -، میراث‌داران حال‌وهوای دیگری را دنبال کنند.

اگر آوینی بود، کجا بود. اگر آوینی بود آیا پیش آقای قالیباف بود یا پیش اصلاح‌طلب‌ها می‌ایستاد؟ یا پیش کسانی بود که به‌دنبال نان شب‌شان هستند. در آن صورت باید ببینید که آیا کسانی که گرفتار کسب نان شب‌شان هستند آیا گرایشی به واژه‌های آوینی دارند یا نه. جایی که نان نیست آیا آنجا استقبالی از آوینی می‌شود؟!

وقتی درباره جهان آوینیست ها حرف می‌زنیم، از آموزه وضو داشتن او هنگام تدوین روایت فتح را شامل می‌شود تا تمامی آنچه را کوشیده در «توسعه و مبانی تمدن غرب» بر زبان بیاورد و به ما بگوید همان گونه که حضرت روح الله توانست بر بنیان شناخت عالم جدید، فرهنگی نو را بنا نهد که تجدد را در خدمت خود بگیرد و علاوه بر تحول مادی و فناورانه، دگردیسی معنوی و انسانی را ایجاد کند، پس ما هم می‌توانیم.

در گفت‌وگوی حاضر هم بحث این نیست که فکر آوینی چه بود بلکه بحث اینجاست که در میانه اشیاء، آوینی چطور فهمیده شده و فهمیده تواند شد. این بحث وقتی اهمیت مضاعف پیدا می‌کند که بعضا تصور می‌کنند با جنجال برای هرچه مشهورتر شدن نام آوینی، لزوما راهی جهت تقرب به تفکر او باز می‌شود در حالی‌که چنین نیست و آنچه رواج می‌یابد ای‌بسا چیز دیگری باشد.

چرا حاشیه‌سازی از آوینی مهم است؟ آیا اگر آوینی کارهایی و آثار زبان و قلم و فکر نداشت، باز حاشیه‌سازی برای او و غوغا و جنجال پیرامون او چنان اهمیتی داشت؟ چون آوینی اهمیت دارد، می‌شود برایش حاشیه ساخت وگرنه برای هیچ‌ها و پوچ‌ها، نه متنی هست و نه حاشیه‌ای.

نسبت دادن نوعی تجدیدنظرطلبی در اسلام یا درانداختن طرحی نو در الهیات با عزل نظر از قرائت تشریعی و فقهی از دین، هیچ نسبتی با افکار مرتضی آوینی ندارد.

تکلیف خودمان را مشخص کنیم که آوینی عرفانی با رویکردهای تربیت فردی را می‌خواهیم با اُورکتی بردوش و فِریم عینکی سنتی و محاسنی یک دست یا آوینی انقلابی با خوانش‌‌هایی از اندیشه‌های اندیشمندان بلاد دور که منجر به نقد مبانی توسعه می‌شد؟