کودتای آمریکا در ایران الگویی برای سرنگونی و استثمار دولت‌ها در سایر نقاط جهان!کریس هجز، روزنامه نگار و تحلیلگر سیاسی آمریکایی با پرداختن به دخالت‌های آمریکا و انگلیس در کودتای ۲۸ مرداد در ایران: شاه نه تنها آرزوی دموکراتیک ایرانیان را درهم شکست بلکه باعث ثروتمند شدن شرکت‍‌های نفتی آمریکایی شد؛ صدها میلیون نفر به دلیل دخالت‌های آمریکا رنج کشیدند و آزادی خود را از دست دادند، آنها قربانی قدرت آمریکا شدند.

ماجرای کودتای 28 مرداد به نهضت ملی شدن نفت و نجات منابع ملی ایران از استعمار انگلیس باز میگردد که در نتیجه آن سال 1329، نفت در سرار کشور ملی اعلام شد.

سال ۱۹۰۱ میلادی برابر با ۱۲۸۰ شمسی مظفرالدین شاه امتیاز استخراج و بهره‌برداری از نفت را به مدت شصت سال در اختیار ویلیام ناکس دارسی قرار داد و اینگونه اختیار و فرمان نفت ایران به دست بریتانیا افتاد.یرواند ابراهامیان در کتاب «بحران نفت در ایران از ناسیونالیسم تا کودتا» به بررسی اتفاقات سال‌های 1330- 1332 می‌پردازد.

در 43 سالی که از آغاز انقلاب می‌گذرد آمریکا هر ابزاری که برای شکست انقلاب در دست داشته را فعال کرده است.

طبق نوشته‌های آقای غلامرضا نجاتی و اعضای جبهه ملی، دوهزار لمپن و فاحشه کودتا کردند و حکومت ساقط شد. حکومتی که با دوهزار فاحشه و لمپن سقوط کند که دیگر حکومت نیست. مردمی که 30 تیر آمریکا و انگلیس را مجبور می‌کند فردی قوی مانند قوام‌السلطنه با ذلت کنار برود و دوباره مصدق بر سر کار بیاید، توسط چه کسی به صحنه آمده بودند؟ این قدرت درجریان کودتا کجا بود؟ این را باید از خود اعضای جبهه ملی سوال کرد.

مصدق انسانی میهن‌پرست ولی خودرای بود. در کار شرافت و صداقت داشت. حتی دشمنانش هم او را به فساد مالی متهم نکردند. از جوانی ناراحتی عصبی داشت، همان‌طور که خود در خاطراتش نوشته. چند و چون این ناراحتی هرگز مورد تحقیق جدی قرار نگرفت.

در بحث‌های معطوف به رخداد کودتای ۲۸ مرداد جریان معاند از یک‌سو به سبب دشمنی دیرینه و ریشه‌ای خود با دین، در تلاشند تا جهت بدنام کردن جریانات مذهبی ـ به رهبری آیت‌الله کاشانی ـ و همچنین تبرئه کردن خود از اشتباهات رخداده در کودتای آمریکایی ـ انگلیسی، جریانات مذهبی را دست‌دردست بیگانگان امپریالیست، مسبب بروز کودتا بدانند.

قاسم تبریزی به بررسی و اهمیت توجه به تاریخ‌نگاری شفاهی و موانع موجود در این مسیر پرداخت و به کم‌کاری افراد در این زمینه اشاره کرده و از دلایل اندک بودن منابع تاریخ شفاهی سخن گفت و برخی دوره‌های پرحاشیه و مهم تاریخ معاصر کشورمان را مورد نقد و بررسی قرار داد.

با مجید تفرشی، تاریخ‌پژوه و سندشناس و پژوهشگر اسناد تاریخی داخلی و بین‌المللی درمورد چرایی روایت‌های مختلف جریان‌های تاریخ‌نگار از موضوع کودتای 28 مرداد، گفت‌وگویی کرده‌ایم که از نظر می‌گذرانید.

نقد مصدق تایید آمریکا و انگلیس و شاه نیست. آنها خیانت و جنایت کردند. آمریکا جنایت کرد و کودتا هم یک روز نبوده است. کودتا 25 سال بود یعنی از 28 مرداد تا 22 بهمن کودتا ادامه داشت. چه کسی مسبب این ضرر شد؟ ابتدا آمریکا و انگلیس و شوروی بود. استعمار را فراموش نکنیم. از کل به جزء می‌آییم.

مستند «ملکه و کودتا» با استناد به تحقیقات دو محقق بریتانیایی بر روی اسناد وزارت امور خارجه آمریکا تولید شده است.