نظام آموزش عالی در ایران طی سال ‌های اخیر درگیر چالشی اساسی است؛ یکی از همین چالش‌ها بحران علوم پایه و کاهش اقبال داوطلبان ورود به دانشگاه به رشته‌های فنی و مهندسی است. مساله‌ای که نیازمند موشکافی، تحلیل و تصمیم‌گیری از سوی مسئولان آموزش عالی کشور است. در این میان نباید از نقش رسانه‌ها نیز غافل شد، زیرا آنها با ارائه گزارش و تحلیل‌ها و پیشنهاد راهکار در این حوزه می‌توانند در حد توان به رفع این چالش کمک کنند و فضای عمومی جامعه را به سمت مطلوب جهت‌دهی کنند.

از آنجایی که اعضای هیات‌علمی و اساتید می‌توانند باعث کیفیت و افزایش توان علمی آموزش عالی به خصوص در بحث آموزش‌و‌پژوهش و تربیت افراد نخبه و متخصص شوند و می‌توانند نقش مهمی را در توسعه هر کشور ایفا کنند.

پژوهش را باید یکی از بازوهای درآمدی برای کشورهای توسعه‌یافته معرفی کرد.

اگردانشجورابه‌فضای‌سیاسی و‌فرهنگی‌رسمی‌جذب‌نکنیم‌نتیجه‌‌اش بیتفاوتی‌ دانشجو‌نسبت‌به‌مسائل‌مختلف‌کشور‌می‌شود.

ورودی گروه فنی‌ومهندسی دانشگاه صنعتی‌شریف 55.1درصد فقط ازدهک دهم یعنی۳۵۱ نفرهستندوازدهک یک صفردرصد،ازدهک دوم سه‌نفر!

درحال‌حاضر سند تحول دولت به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شده است. در وهله اول برای پاسخگویی به این سوال باید بگویم که تمام ابعاد مختلف مرتبط به حوزه آموزش را در این سند استخراج کرده و اسنادبالادستی را هم با آن تطبیق داده‌ایم تا مشکلی در راستای موازی‌کاری با اسناد بالادستی نداشته باشیم.

«ادغام دانشگاه‌ها در طرح ساماندهی متوقف شد.» خبری که انتشار آن، بار دیگر چگونگی اجرای سند آمایش آموزش عالی را که یکی از پرسروصداترین برنامه‌های اجرایی وزارت علوم در راستای سروسامان دادن به نظام آموزش عالی بوده، بر سر زبان‌ ها انداخت.

گزارش‌ها بیانگر آن است که آمریکا امتیازهای خود را در زمینه هزینه‌های کلی تحقیق و توسعه بر چین توسعه می‌دهد. در ارقام سال 2017 که در گزارش سال 2020 بنیاد ملی علوم این کشور عنوان شده، آمریکا 25 تا 23 درصد از کل هزینه‌های کلی تحقیق و توسعه را برعهده می‌گیرد. این درحالی است که چین با تقبل پرداخت 27 تا 22 درصد هزینه‌ها در ارقام سال 2019 در رتبه نخست جهان قرار گرفته است.

نمی‌توان این مساله را فراموش کرد که کرونا ترم گذشته مشکلات زیادی را ایجاد کرد و دانشجویان تا حد زیادی می‌ترسیدند که وارد بازار کار شوند. همچنین گاه خانواده‌ها نیز با حضور فرزندان‌شان در این دوره به‌خاطر کرونا مخالفت می‌کردند. بااین‌حال خوشبختانه با کمتر شدن شرایط کرونایی در کشور درخواست‌های بیشتری هم برای دوره مهارت‌افزایی داشتیم.

در برخی دوره‌ها توانسته‌ایم پروژه‌هایی را برای دانشجویان حین تحصیل از سوی دستگاه‌های مختلف جذب کنیم که حتما برای آنها درآمدزایی هم داشته است. طبیعتا چنین اقدامی خود به نوعی ارتباط‌گیری دانشجو با صنعت هم محسوب می‌شود.

کشمکش میان این صنعتی ها و دانشگاه ها و البته روند صعودی بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی سبب شد راه‌اندازی دوره‌های مهارتی در جامعه آکادمیک کشور به‌عنوان راه‌حلی عملی و علمی برای برون‌رفت از این وضعیت تعریف شود.

به‌نظر می‌رسد با تصویب «سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی پس از پایان دوره متوسطه» در تیرماه امسال توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی، قرار نیست جداسازی سنجش از پذیرش در کشور صورت بگیرد.

نه‌تنها جمعیت دانشجویان دختر، بلکه اعضای هیات‌علمی زن نیز از دهه 80 به‌بعد با رشد چشمگیری همراه شده است، به‌طوری‌که امروز به گفته وزیر علوم سابق، ۵۰درصد از دانشگاهیان کشور را زنان و در میان اعضای هیات‌علمی هم 33درصدشان را زنان تشکیل می‌دهند.

بعد از همه‌گیری کرونا این پایش را برای همه دانشجویان دنبال می‌کنیم؛ چراکه شرایط جدید باعث ایجاد مشکلات روحی حتی برای دانشجویانی که با فضای دانشگاه‌ها آشنا بودند هم شده است. این کار برای آن صورت می‌گیرد تا مشخص شود وضعیت سلامتی روحی و روانی دانشجو در چه شرایطی قرار دارد، همچنین در این طرح اگر دانشجو یا یکی از اعضای خانواده‌اش نیز به کرونا مبتلا شده باشد و یا بر اثر این بیماری از دنیا رفته باشد هم رصد می‌شود.

یکی از چالش‌های اصلی دانشجویان، ‌مشکلات معیشتی است که باعث می‌شود برخی از آنها حتی دیگر امکان ادامه تحصیل را نداشته باشند. ‌این مساله‌ای نیست که بتوان به‌راحتی از کنار آن گذشت.