فاطمه بریمانی، خبرنگار گروه جهانشهر: بزرگترین تبادل زندانیان میان روسیه و غرب از پایان جنگ سرد تاکنون انجام شد. «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید صبح روز پنجشنبه به وقت محلی از به نتیجه رسیدن «پیچیدهترین و گستردهترین توافق» مبادله زندانیان با همکاری متخصصان امنیت ملی آمریکا خبر داد. این اتفاق با میانجیگری هفت کشور همچون آلمان، لهستان، اسلوونی، بلاروس و نروژ انجام شده است. در این میان ترکیه نیز به عنوان محلی برای تبادل زندانیان و انتقال آنان به آمریکا و آلمان عمل میکند. آنچه که طی روزهای اخیر میان آمریکا و روسیه رقم خورد، به تعبیر بایدن یک «شاهکار دیپلماسی» بود. ادعای رئیسجمهور آمریکا نشان میدهد دموکراتها به مبادله کنونی به چشم یک برگ برنده انتخاباتی نگاه میکنند.
زندانیان چه کسانی بودند؟
زندانیان هفت کشور مختلف آمریکا، آلمان، لهستان، اسلوونی، نروژ، روسیه و بلاروس طی توافقات صورت گرفته میان روسیه و کشورهای غربی به خانههای خود بازگشتند. طبق گزارش رسانهها، این زندانیان شامل نیروهای نظامی، خبرنگاران، هکرها، هنرمندان و... بودهاند. به گفته منابع امنیتی، ۲۶ نفر با هفت هواپیما از آلمان، لهستان، اسلوونی، نروژ، روسیه و دو نفر از آمریکا مبادله و به آنکارا منتقل شدند. اسامی زندانیان آزادشده به صورت رسمی و عمومی در رسانهها منتشر نشده اما اطلاعات برخی از این افراد در رسانهها و با رجوع به منابع آگاه در دسترس عموم قرار گرفته است. یک منبع امنیتی ترکیهای تعداد زندانیهای مبادلهشده میان روسیه و کشورهای غربی را به رویترز، 26 نفر گزارش داد. شبکه ترکیهای انتیوی نیز خبر داد 10 نفر از زندانیان مبادلهشده به روسیه فرستاده شده، 13 نفر به آلمان و سه نفر نیز به ایالات متحده خواهند رفت. به گفته جو بایدن، «پال ویلان، ایوان گرشکویچ، آلسو کورماشوا و ولادیمیر کارا مورزا» سه شهروند آمریکایی و یک دارنده گرینکارت هستند که به آمریکا بازمیگردند. با اینحال تاکنون مشخص نیست چه کسانی شامل این معامله میشوند و کرملین در ازای این توافق چه کسی یا چه کسانی را میخواهد.
امتیاز انتخاباتی
بایدن میخواهد همهچیز را به نام خود تمام کند. «اگر ترامپ میتوانست زندانیان را بدون امتیاز دادن به روسیه آزاد کند، چرا تا به الان این کار را نکرد؟» این جوابی بود که جو بایدن در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران در نشست خبری پس از آزادسازی زندانیان مطرح کرد. بایدن در این نشست ضمن ابراز حس غرور و رضایت از این اتفاق، ادعا کرد از همان روزهای روی کار آمدن «بیش از 70 آمریکایی که به صورت غیرقانونی در خارج بازداشت یا گروگان گرفته شده بودند» را آزاد کرده است. این درحالی است که کشورهای درگیر در فرآیند مذاکره برای توافق صورتگرفته، اخبار دیگری را مطرح میکنند. «الکساندر لوکاشنکو» رئیسجمهور بلاروس که متحد روسیه است یک روز پس از تبادل زندانیان، در نشستی خبری به رسانهها اعلام کرد، رئیسجمهور آمریکا «هیچ ارتباطی با سازماندهی تبادل زندانیان بین روسیه غرب نداشته است اما تلاش میکند اعتبار آن را از آن خود کند.» با وجود تلاش لوکاشنکو برای بیاثر کردن اتفاق رخ داده اما دموکراتها امتیاز خود را گرفتهاند.