عاطفه جعفری، خبرنگار گروه فرهنگ: این روزها وقتی در تهران قدم بزنید، میتوانید بیلبوردهای تبلیغاتی کاندیداها را ببینید که برای اولین بار در این فضا امکان حضور داشتهاند. با توجه به اینکه بیلبوردها دیگر به یک موضوع مهم در شهرها برای تبلیغات تبدیل شدهاند؛ فارغ از اینکه تبلیغ تجاری باشد یا سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، مهم این است که بیلبوردها یک رسانه هستند. رسانهای که میتواند پیام خود را به موثرترین شکل ممکن به مخاطب خود منتقل کند. بیلبورد رسانه اثربخش است. در این گزارش به سازوکاری پرداختیم که در انتخابات امسال برای بیلبوردهای شهری انتخاب شد. با شروع تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری، در سازمان زیباسازی شهرداری تهران تصمیم گرفته میشود تا یک فضای تبلیغاتی جدید برای این اتفاق شکل بگیرد تا هم به فضای انتخابات و شورای انتخاباتی کمک کند و هم بهنوعی از نما و منظره شهر صیانت شود تا کمتر بنرهای متفرقه توسط ستادها زده شود.
این پیشنهاد از سوی شهرداری به فرمانداری تهران داده میشود و موافقت اولیهشان را اعلام میکنند، بعد از آن کار کارشناسی که انجام میگیرد و درنهایت شش بسته 45 عددی از مجموعه بیلبورد و عرشه تجاری به این کار تعلق میگیرد، بیلبوردهای تجاری که جزء بیلبوردهای درجه A و پربازدیدترین بیلبوردهای تهران هستند، به این کار تعلق گرفتند.
مجموع بیلبوردهای تهران برای تبلیغات انتخابات، 270 سازه عرشه و بیلبورد است. در سازمان زیباسازی کارهای کارشناسی انجام شد که شیوه تبلیغات به عدالت نزدیک شود و در محورهای اصلی همه کاندیداها حضور داشته باشند. برای اینکه در شش بسته درنظرگرفتهشده اختلافی نباشد، مراسم قرعهکشی در ابتدای این هفته با حضور نمایندگان کاندیداها و هیات اجرای انتخابات استان تهران انجام گرفت و شش بسته توزیع شد. محتوای بیلبوردها و طراحی آن برعهده ستادهای انتخاباتی نامزدهای ریاستجمهوری است و چاپ و نصب را سازمان زیباسازی شهرداری انجام میدهد.
بیلبوردهای شهری همانطور که در ابتدای گزارش گفتیم یکی از موثرترین ابزارهای تبلیغاتی هستند و تاثیر بسیاری بر مخاطبانشان میگذارند، اهمیت این نوع تبلیغات از آن جهت است که مخاطب آن تمام شهروندان با سلایق و گرایشهای متفاوت هستند. وقتی تبلیغاتی در تلویزیون بخواهد پخش شود، حتما فیلتر و خط قرمز دارد اما در بیلبوردها این خط قرمزها کمتر میشود. به گفته حامد شایان، معاون سیاسی فرمانداری تهران محتوای سازههایی که قرار است برای تبلیغات در اختیار کاندیداها قرار بگیرد با مسئولیت ستادها است و اخلاقیات باید رعایت شود. نکته بعدی درخصوص بیلبوردهای تبلیغاتی انتخاباتی این است که شاید مردم به تلویزیون و تبلیغاتش توجه نکنند اما وقتی بیلبوردهای انتخاباتی در شهر نصب میشود، خواهناخواه هر کسی با هر سلیقهای آن را میبیند و پیامی که دارد را دریافت میکند.
نامزدها چگونه از بیلبوردهای شهری استفاده میکنند
با نگاهی به بیلبوردهایی که در این چند روز منتشر شده است میتوان تحلیلی را از این بیلبوردها و نحوه تبلیغات کاندیداها داشت، بیلبوردهای تبلیغاتی علیرضا زاکانی در فرمتی مینیمال و ساده طراحی شده و رنگ غالب آن زرد است. این در حالی است که طراحی بیلبوردهای مصطفی پورمحمدی سنتی بوده و بهکارگیری عناصر بسیار باعث شلوغی طرحها شده است. طراح از همه ابعاد بیلبورد استفاده کرده تا بتواند نظر مخاطب را جلب کند، اما جزئیات زیاد، برای بیلبورد شهری مناسب نیست چون در این موقعیت بصری پیام باید سریع منتقل شود. یکی از بیلبوردهای مسعود پزشکیان که در فضای مجازی بسیار دستبهدست شد، برشی تصویری از مستندی است که برای تبلیغات و معرفی او ساخته شده است. این جمله که «من پزشکم، اومدم شهروند رو نجات بدم» یاد بازی مافیا را به ذهن میرساند.
در یکی از بیلبوردهایی که برای سعید جلیلی نصب شده، عکسی از او در کنار نام تایپوگرافی شده، قرار گرفته است. جملهای از شعار انتخاباتیاش هم روی این بیلبورد نوشته شده که سعید جلیلی در حال نگاه کردن به اسم و شعار است. محمدباقر قالیباف هم بیشتر بیلبوردهایش عکس همراه با تایپوگرافی نام اوست. در سالهای گذشته و ادوار پیشین انتخابات تقریبا همه شهر پر از بنر و تبلیغ میشد اما طبیعتا این کار میتوانست تبلیغات بدون قاعده و ناهماهنگ در سطح شهر را به یک نظم برساند. به غیر از بیلبوردهایی که توسط ستاد کاندیداها طراحی شده سازههای موقتی هم بهصورت منظم و برنامهریزیشده، تدارک دیدهاند تا از بروز هرجومرج در تبلیغات جلوگیری کند.
یکی از پوسترهای محمدباقر قالیباف، طرحی ساده دارد که فقط یک جمله روی آن قرار گرفته است: «تهران را ساختیم و ایران را هم میسازیم.» انگار طراحان این بار سعی داشتهاند تا با یک جمله و طراحی خلوت و مینی مال، نظر مردم را فقط به همان جمله نوشته شده روی بیلبورد، جلب کنند. جملهای که روی مزیت کارآمدی قالیباف در دوران شهرداری تهران تاکید دارد.