عاطفه جعفری، خبرنگار گروه فرهنگ: «فرهنگ یک رشته نامرئی است که افراد را بههم وصل میکند و اگر این رشته نباشد، همهچیز تحت تاثیر قرار میگیرد. هنر، ادبیات، زبان و مذهب یک کشور بیانگر فرهنگ آن است. از طریق فرهنگ است که اعضای جامعه میآموزند چگونه بیندیشند و چگونه عمل کنند. پژوهشگران معتقدند اعتلای هر جامعه به فرهنگ آن بستگی دارد، بهطوری که حتی ما با کمک فرهنگ میتوانیم مسیر حرکت حیات آن جامعه را بررسی و پیشبینی کنیم.» همه این تعاریف کلیاتی است که هر کسی که میخواهد از فرهنگ بگوید، همین کلیات و مانند جملههای بالا را بیان میکند و مخاطب متوجه نمیشود این فرد چه نگاهی به فرهنگ دارد. غرض ما از فرهنگ گفتن، میزگردهایی است که این روزها از تلویزیون پخش میشود؛ میزگردهایی که هدف راهاندازی و شکلگیریاش انتخاب بهتر است. تا الان سه میزگرد فرهنگی برگزار شده است و کاندیداها سعی کردهاند نگاهی که در این حوزه دارند را مطرح کنند. نکته مثبت میزگردهای فرهنگی را باید حضور کارشناسانی دانست که قرار است نماینده مردم باشند و سوالهایی را بپرسند. حسین انتظامی مدرس ارتباطات، قائممقام سابق وزارت ارشاد، رئیس سابق سازمان سینمایی در کنار الهام یاوری، مدیر سابق بنیاد ملی نخبگان، عضو هیاتعلمی دانشگاه صنعتی شریف و رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان همراه با شهاب اسفندیاری، رئیس دانشکده صداوسیما بهعنوان کارشناسان فرهنگی، قرار است در این میزگرد، نامزدهای انتخابات را به چالش بکشند. با نگاهی به میزگردهایی که در این چند روز پخش شده است، باید گفت نگاه به فرهنگ، انگار در همان کلیت میماند و از پرداختن به جزئیات بازمیمانند. پرداخت انتزاعی به مسائل فرهنگی و ورود نکردن به جزئیات باعث میشود شناخت کاملی از فرهنگ به دست نیاید. تیرماه سال 99 گزارشی را در «فرهیختگان» منتشر کردیم و در آن گزارش از اعضای جدید کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی درمورد آخرین کتاب و فیلمی که خواندهاند و دیدهاند، پرسیدیم و جوابهایشان شگفتزدهمان کرد. افرادی که در کمیسیونی به این نام گرد هم آمدهاند، از کتاب و فیلم هیچ نمیدانند و شاید آخرین کتابی که خواندهاند یا فیلمی که دیدهاند به سالها قبل بازگردد. این دو موضوع به کنار، حتی مشکلات این حوزه را هم نمیدانستند و نگاهی نداشتند؟ حالا مطمئنا برای کسی که میخواهد بر مسند اجرایی کشور بنشیند، مهمترین چیز دانستن مشکلات مختلف در حوزه فرهنگ است؛ اما برنامه هم برای اداره و بهتر شدن شرایط فرهنگ ندارند و صحبت درمورد آن را جدی نمیدانند. شاید گفته شود پرداختن به جزئیات مهم نیست و رئیسجمهور قرار نیست در حوزههای مختلف فرهنگ، اظهارنظر کند اما حتما نگاه کسی که بهعنوان شخصیت اول اجرایی کشور انتخاب میشود مهم است. اینکه به موسیقی چطور نگاه میکند؟ سینما چقدر برایش اولویت دارد؟ کتاب و حوزه نشر را چطور میبیند؟ همه اینها مهم است چون قرار است راهبری این حوزهها را در طول چهار سال به عهده بگیرد. اگر بخواهیم کمی مصداقی صحبت کنیم، در همین حوزه موسیقی، شاهد لغو شدن کنسرتهای موسیقی در سالهای مختلف و با دولتهای متفاوت بودیم. اما شاید بهجز اقداماتی که در دولت سیزدهم برای این حوزه انجام گرفت، دولتهای دیگر نسبت به این موضوع و لغو کنسرتها بیتفاوت بودند و اقدامی انجام ندادند. مساله کاغذ در حوزه نشر بسیار مهم است و باید دید رئیسجمهور آینده چه نگاهی به این حوزه دارد و اصلا به تولید کاغذ داخلی و اینکه کاغذ یک کالای استراتژیک است، فکر میکند و اهتمامی به این موضوع دارد یا نه. مطمئنا یکی از سوالاتی که جای آن در مناظره فرهنگی خالی است و کارشناسان میتوانند به آن اشاره کنند، موضوع بودجه نهادهای فرهنگی است. نهادهایی که با ردیف بودجههای زیاد میخواهند کار فرهنگی انجام بدهند و درنهایت هیچ خروجیای ندارند. یکی از کارهایی که در دولت جدید میتواند انجام شود این است که ابتدا زیرساختهای هر نهاد فرهنگی همراه با بودجه و خروجیاش بررسی شود و بعد از رصد کردن نتایج این کار، بودجه مناسب با خروجی برای هر نهاد تخصیص یابد. مطمئنا برای کسی که میخواهد بر مسند اجرایی کشور بنشیند، مهمترین چیز دانستن مشکلات مختلف در حوزه فرهنگ با جزئیات آن است و لازم است کارشناسان که در این میزگردها حاضرند به این نکات توجه کنند؛ شاید تنها کسی که در این حوزه کمی سوالات تخصصیتر و با مصداق میپرسد، حسین انتظامی است که سعی کرده نماینده بهتری برای مردم باشد. اما باز هم پرداختن به جزئیات در این حوزه میتواند برای مردم بسیار راهگشا باشد تا اینکه بخواهند از کلیات بگویند. چیزهایی که برای همه واضح و روشن است و نیاز به تکرار ندارد.