سیدجلال موسوی، معاون ستاد تعلیم و تربیت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفتوگو با «فرهیختگان» درباره میزان اثرگذاری کنکور 1402 در تحقق عدالت آموزشی گفت: «بنده استدلالی دارم که پیشتر در حد فرضیه بود، اما با توجه به آمار منتشر شده از سوی آموزشوپرورش این مهم به اثبات رسیده است. به عبارت دیگر آمارها در گذشته نشان میداد افراد پولدار در دانشگاههای خوب قبول میشوند، بهطوریکه هشتادوخردهای درصد از رتبههای زیر سه هزار، در زمره سه دهک بالای درآمدی قرار میگیرند و حدودا 50 درصد قبولی رشته کامپیوتر و نزدیک 60 درصد رشته برق تنها دهک 10 هستند و 40 درصد مابقی شامل 90 درصد دیگر جامعه میشود، این مهم نشان میدهد فرآیند بهگونهای است که پولدارها رشتههای خوب قبول میشوند.»
او ادامه داد: «بنده درباره چرایی رخ دادن این اتفاق استدلالی داشتم مبنیبر اینکه ما یک آموزش رایگان داریم که از 16 میلیونوخردهای جمعیت دانشآموزی، شامل 13 میلیون و خردهای میشود. دانشآموزی که در مدارس دولتی تحصیل میکند هم مباحث را توصیفی و تشریحی فرا میگیرد و کتابهایی که برای مدارس ارسال میشود هم تشریحی و توصیفی است. حتی معلمی که در دانشگاه فرهنگیان تربیت شده هم مباحث را بر همین اساس فرا گرفته و تدریس میکند. حتی آزمونی را هم که از این دانشآموزان میگیرند، باز توصیفی و تشریحی است. حالا وقتی بهیکباره زمان ورود به دانشگاه به این دانشآموزان میگوییم باید آزمون تستی بدهند، طبیعتا این مهارت را نمیداند و همین مساله باعث میشود تا موفقیتشان هم متفاوت باشد. در مقابل هم آموزش تستی یا در مدارس پولی ارائه میشود یا در موسسات کنکوری که نیازمند هزینه بالاست.»
معاون ستاد تعلیم و تربیت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه کتابهای تستی را هم دانشآموز باید با هزینه آزاد بخرد، بیان داشت: «طبیعتا دانشآموزی که در یکی از شهرستانها تحصیل میکند نهتنها پول شرکت در کلاسهای کنکور یا امکان تحصیل در مدارس غیردولتی را ندارد، بلکه امکان خرید کتابهای تستی را هم ندارد. شاید برخی از دانشآموزان حتی کتابهای درسی را هم بهسختی تهیه کنند، طبیعی است که امکان خرید کتابهای تستی را نخواهند داشت. این را هم درنظر بگیرید که وقتی میگوییم تنها دهک 10 امکان تحصیل در یک رشته خاص در دانشگاه صنعتی شریف را دارد، نشان میدهد قشر معمولی امکان شرکت در کلاسهای کنکور و استفاده از مشاورههای تحصیلی را ندارد.» موسوی بیان داشت: «ما جلسهای با وزیر آموزشوپرورش داشتیم و آنجا عنوان شد که برخی از معلمان دروس عمومی که آموزشوپرورشی هم نبوده و آموزشهای کنکوری را ارائه میدهند، عنوان کردند که درآمدهایشان امسال از بین رفته است. این مساله نشان میدهد درآمدهای کنکوری از دروس عمومی کاهش پیدا کرده، البته ما این احتمال را میدادیم که موسسات کنکوری وارد آموزش سوالات تشریحی شوند اما این اتفاق نیفتاده است. دلیلش این بود که وقتی خلأ وجود نداشته باشد بازاری هم شکل نمیگیرد. امروز کتابهای سوالات تشریحی وجود دارد و حتی آموزشهای صوتی و تصویری هم برای سوالات تشریحی در دسترس است و به همین دلیل بخش عمومی موسسات کنکور عملا امکان ورود به این بخش را نداشتند.»
او گفت: «باید این را هم مدنظر قرار داد که ما دروس عمومی را برای ورود به دانشگاه حذف نکردهایم، بلکه وزن این بخش را از تست به پاسخ تشریحی منتقل کردیم. شخصا بسیار امیدوار شدم البته اگر موسسات کنکوری اجازه دهند، میتوان در آینده نزدیک و در دورهای پنج تا 10ساله، برکات مختلفی را در حوزه کیفیت آموزشی و عدالت آموزشی خواهیم داشت. البته موسسات کنکوری، پول، بازار و رسانه را در اختیار دارند و طبیعتا میتوانند اثرگذار باشند. با این حال اگر همین مسیر فعلی ادامه داشته باشد، در بازه زمانی پنجساله میتوان دید که سهم استانهایی مانند سیستانوبلوچستان در کسب رتبههای زیر سه هزار افزایش پیدا میکند که یکی از دلایل آن هم سهم سوابق تحصیلی است.» معاون ستاد تعلیم و تربیت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه تاثیر قطعی سوابق تحصیلی سال آینده به 50 درصد و دو سال دیگر به 60 درصد میرسد و طبیعتا به همین میزان هم افزایش سهم داوطلبان در رتبههای زیر سه هزار را در استانهای محروم شاهد خواهیم بود، ادامه داد: «امروز میزی باعنوان تقویت مدارس دولتی در شورا ایجاد شده است و درحال رایزنی با مدیران، معلمان و خانواده دانشآموزان هستیم؛ چراکه همه مشکلات را نمیتوان از طریق کنکور حل کرد یعنی باید سازوکارهای دیگری را هم مدنظر قرار داد و خوشبین هستم از این طریق اتفاقات خوبی رخ دهد. تا الان موسسات کنکوری تلاش زیادی برای این مساله کردند، اما امیدواریم ثمراتی که امروز در بحث کیفیت و عدالت میبینیم، بیش از پیش تحقق پیدا کند و آنها نتوانند به اهدافشان برسند.»