فرهیختگان: با نگاهی اجمالی به کارنامه سریالسازی در تلویزیون در سه دهه گذشته میتوان دریافت سریالهایی که در دهههای گذشته بهویژه از دهه 60 تا اواسط 80 ساخته شدند تا حدود زیادی توانستند در برآورده کردن توقعات مخاطبان از این رسانه موفق عمل کنند؛ ولی به نظر میرسد هرچه پیشتر آمدیم، سریالهایی که در ژانرها و موضوعات مختلف ساخته شد نهتنها به لحاظ کیفی دستخوش افت و سیر نزولی شد که از آن زمان به بعد تعداد سریالهایی که بتواند به معنی واقعی مخاطب امروز را که بهشدت درگیر رسانههای دیگر شده پای تلویزیون نگه دارد، کم شد. آنچه میخوانید گزارشی است از معدود سریالهای تولیدشده صدا وسیما که در سال 96 از شبکههای مختلف تلویزیون پخش شدند؛ سریالهایی که با امید جذب مخاطب تولید شدند و البته کمتر موفق بودند.
«علیالبدل» ناموفق در روایت، الکن در پیامرسانی
«علیالبدل» یکی از سریالهایی بود که از روزهای نخست سال 96 از شبکه یک سیما پخش شد، این سریال یکی از آثار سیروس مقدم به شمار میرود، با اینحال «علیالبدل» نتوانست آنطور که باید با اقبال مخاطبان تلویزیونی مواجه شود. یکی از مواردی که بهعنوان نقاطضعف این سریال در رسانهها مطرح شده بود، گرتهبرداری ناقص از جنس سریالهای کمدیای چون «صمد» در پیش از انقلاب و «ایران برگر» بود.
«مرز خوشبختی»، بازخوانی کلیشهها
یکی دیگر از سریالهایی که نوروز 96 پخش شد «مرز خوشبختی» بود. «مرز خوشبختی» قصه جوانان امروز را روایت میکرد و تلاش داشت در این زمینه بهنوعی با دغدغههای جوانان همذاتپنداری کند. این سریال نتوانست موفقیت چندانی در اقبال مخاطبان تلویزیون داشته باشد.
«دیوار به دیوار»، تجربه همزیستی مسالمتآمیز تعدادی مالباخته
«دیوار به دیوار» یکی دیگر از سریالهای نوروز امسال بود. «دیوار به دیوار» در ایام نوروز 96 از شبکه سوم سیما پخش شد و بعد از آن، دستاندرکاران سریال به دلیل آنکه احساس کردند بازخوردهای خوبی از سوی مخاطبان نسبت به کار دریافت کردهاند و سریال توانسته تاحدود زیادی نزد مخاطب مقبول بیفتد، دست به کار شدند تا سری دوم این سریال را هم بسازند. چندان که «دیوار به دیوار دو» یکی از گزینههای نوروز 97 به شمار میرود.
از «نفس» تا «زیرپای مادر»
ماه رمضان امسال هم مانند سالهای گذشته تلویزیون میزبان سریالهای مناسبتی شد. «زیر پای مادر» به کارگردانی بهرنگ توفیقی و «نفس» به کارگردانی جلیل سامان ازجمله این سریالها بودند که هریک از شبکههای یک و سه سیما در ماه رمضان پخش شدند. اگرچه قرار بود سریال دیگری با عنوان «سر دلبران» به کارگردانی محمدحسین لطیفی به کنداکتور برنامههای سیما در ماه رمضان نیز اضافه شود، اما این سریال به دلیل طولانیشدن مراحل تولید به پخش در این ماه نرسید.
«پرستاران»
یکی از سریالهایی که امسال از تلویزیون پخش شد، «پرستاران» نام دارد. کارگردانی این سریال را شهرام شاهحسینی بهعهده داشت. این سریال به مشکلات، دغدغهها و رویارویی قشر پزشکی کشور بهویژه پرستاران اختصاص داشت. نقدی که به این سریال وارد شد، مساله سفارشیسازی این سریال بود که باعث شد بین عموم مخاطبان تلویزیون با اقبال مواجه نشود.
«پرواز در ارتفاع صفر»
سریال «پرواز در ارتفاع صفر» به کارگردانی عبدالحسن برزیده هم از دیگر سریالهایی بود که امسال از شبکه یک پخش شد. این سریال بهطور کلی به روایت زندگی یک خلبان جنگنده نیروی هوایی در دوران دفاع مقدس میپرداخت.
«گمشدگان»
«گمشدگان» هم ازجمله سریالهای امسال بود که تابستان و پاییز از شبکه دو سیما پخش شد. این سریال که رضا کریمی کارگردان آن است، سریال ۳۰ قسمتی بود که با بازی پژمان بازغی، شقایق فراهانی، افسانه بایگان و روشنک گرامی از چهاردهم مرداد امسال روی آنتن شبکه دو سیما رفت و به تبعات اعتیاد و تاثیرات آن بر خانواده پرداخت.
«آنام»
سریالی به کارگردانی جواد افشار بود که از روز هفتم بهمن امسال از شبکه سه سیما پخش شد. پیشتر نام «مهر نامیرا» برای این سریال برگزیده شده بود که بعدها با نظر عوامل سازنده به نام ترکی «آنام» به معنی «مادرم» تغییر کرد. این سریال تا بعد از نوروز 97 ادامه خواهد داشت و همچنان در مرحله تولید قرار دارد.
«لیسانسهها»
«لیسانسهها» نیز ازجمله سریالهای موفق امسال به شمار میرود، این سریال امسال فاز دوم ساخت خود را پشتسر گذاشت و از بهمنماه امسال از تلویزیون پخش شد. امیرحسین رستمی، هوتن شکیبا، امیر کاظمی، متین ستوده، رویا میرعلمی، کاظم سیاحی، سیاوش چراغیپور، عزتا... مهرآوران، آتنه فقیهنصیری و... از بازیگران این سریال بودهاند. «در جستوجوی آرامش» به کارگردانی سعید سلطانی، «گسل» به کارگردانی علیرضا بذرافشان و... نیز از دیگر سریالهای پخش شده امسال بودهاند.
انتظار برای پخش
هشتادوهفت متر: این اثر عنوان تازهترین سریال کیانوش عیاری به شمار میرود. این کارگردان سینما و تلویزیون که ساخت سریالهایی چون «روزگار قریب» را در کارنامه خود دارد، همچنان مشغول ساخت این سریال است. فیلمهای عیاری نظیر «کاناپه» و «خانه پدری» هرکدام در برهههای مختلف زمانی در این سالها در سینما، دستخوش حواشی قرار گرفتند و از اکران بازماندند.
سرزمین کهن، بایدها و نبایدها: این سریال یکی از کارهای عظیم کمال تبریزی در حوزه سریالسازی است. این مجموعه تلویزیونی که بهنوعی به روایت تاریخ معاصر میپردازد، فقط در قالب چند قسمت در سال 93 پخش شد و بعد از آن به دلیل حواشیای که برای آن پیش آمد، متوقف ماند. یکی از حواشی پیشآمده برای این سریال، اعتراضات قومی بود که به آن نسبت داده میشد. اگرچه تبریزی چندینبار در گفتوگو با رسانهها عنوان کرده بود که امیدوار است مشکلات سریال بهزودی حل شود، در سال 96 بازهم زمزمههایی مبنیبر حل شدن مشکل سریال و پخش آن از شبکه یک شنیده شد، اما این سریال تا امروز موفق به پخش از تلویزیون نشده است. سریال «زیر آسمان شهر چهار» به کارگردانی مهران غفوریان و تهیهکنندگی مهران مهام نیز یکی از سریالهایی است که قرار بود در طول امسال پخش شود ولی این اتفاق به دلایلی نیفتاد. پیشتر مهران مهام، تهیهکننده توضیحاتی را درباره به تعویق افتادن ساخت این سریال عنوان کرده و گفته بود عجلهای برای ساخت آن وجود ندارد، چراکه به دلیل سابقهای که این مجموعه دارد، باید پختهتر روی آن کار کرد.
الف ویژه: سریال «الف ویژه» به کارگردانی محمدرضا هنرمند و تهیهکنندگی زینب تقوایی همچنان توسط حامد افضلی در حال نگارش است و پس از اتمام آن روند پیشتولید اعم از ساخت دکور و انتخاب بازیگران آغاز میشود.
نگاهی به سریالهای نوروز 97
به جز «پایتخت پنج» که از ماههای گذشته تا امروز طیف وسیعی از مخاطبان خود را چشمانتظار فصل جدید گذاشته است، «تعطیلات رویایی» به کارگردانی علیرضا امینی از شبکه دو، «دیوار به دیوار دو» ساخته سامان مقدم و«آرماندو» به کارگردانی احسان عبدیپور از شبکه سه و «هیاتمدیره» ساخته مازیار میری برای شبکه پنج از دیگر سریالهای نوروزی امسال به شمار میروند. اگرچه در مواقعی تجربه نشان داده ساخت قسمتهای بعدی یک سریال یا فیلم نتوانسته در قیاس با بخش نخست، آنطور که باید مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد. هرچند سیروس مقدم با ساخت چهار قسمت پیاپی «پایتخت» اگر نگوییم صددرصد، ولی در چهار سال گذشته توانست تا حدودی مخاطبان را پای تلویزیون و دیدن این سریال نگه دارد. حال باید دید آیا این مساله شامل حال سریالی چون «دیوار به دیوار دو» نیز میشود یا نه. در این بین اما سریال «آرماندو» هم یکی از گزینههای نوروز امسال به شمار میرود که کارگردانی آن بهعهده احسان عبدیپور بوده است.