زهرا جعفریان، فرهیختگان آنلاین: این روزها موضوع قطع درختان در تهران و برخی شهرستان‌ها بحث داغ محیط زیستی کشور است. از مسجدی که شهرداری می‌خواهد در پارک قیطریه بسازد، تا درخت‌هایی که برای ساخت پارکینگ در الیلامات نور قطع شد و ماجرای اتوبان شهید محلاتی تهران که برای طرح‌های عمرانی برخی درخت‌های کنار آن قطع شده‌اند.
تاییدها و تکذیب‌های این ماجراها موضوع مفصلی است. اما یکی از مباحثی که هربار با پرسش از چرایی قطع درختان در بخشی از کشور مطرح می‌شود این است که «درختها قطع نمی‌شوند، بلکه جابه‌جا می‌شوند».این گزاره تا حدی می‌تواند خیال دوستداران محیط‌زیست را راحت کند که هم طرح‌های عمرانی و ساخت‌وسازها به نتیجه می‌رسند و هم درختی از از بین نمی‌رود. اما آیا کار جابه‌جا کردن درخت همینقدر راحت و نتیجه‌بخش است که در حرف گفته می‌شود؟
عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در گفتگو با خبرنگار«فرهیختگان» میگوید: «برخی درختان پارک‌ها، درختان کهنسالی هستند که قدمت آنها تا 80-90 و دور محیط آنها به 2 متر و 80 سانتی‌متر می‌رسد. این نوع درختها را به هیچ عنوان نمی‌توان جابه‌جا کرد و اگر دست به آنها بخورد خشک می‌شوند چون اندام ریشه‌ای آنها به شدت گسترده شده و به هیچ‌عنوان امکان جابه‌جایی ندارند.»
محمد درویش ادامه می‌دهد: «برای درختانی که عمرشان کمتر از 20 تا 25 باشد، تکنولوژی‌ایی وجود دارد که با قطع اندام‌های هوایی درخت امکان‌پذیر است اما همین کار هم باید در زمان خاصی انجام شود.»
به گفته این فعال محیط‌زیست زمانی که درخت در خواب زمستانی فرو رفته است یعنی اوایل آذرماه تا دی‌ماه، می‌شود با لودرهای مخصوص، درختان را جابه‌جا کرد چون در این ایام اندام‌های هوایی درخت قبلا هرس شده و درخت در خواب زمستانی است شوک کمتری به درخت وارد می‌شود.
درویش با تاکید بر اینکه الان فصل جابه‌جایی درختان نیست میگوید: « جابه‌جایی درختان جوان در این فصل که درختان بیدار شدند و جوانه زدند احتمال خشک شدن آنها بعد از جابه‌جایی را بالا می‌برد.
طبق گفته‌های این فعال محیط زیست جابه‌جایی درختان به عنوان یک عمل جایگزین قطع، که هم کار عمرانی صورت بگیرد و هم محیط زیست و درخت حفظ بشود آنقدرها کار راحتی نیست که در صحبت‌های برخی مسئولین بیان می‌شود.
این سوال باید مطرح شود که وقتی حرف از جابه‌جایی درختان در طرح‌های عمرانی و عملیاتی شهرداری‌ها می‌شود، چقدر روی اصول علمی، ابزار مدرن موردنیاز و پایین آوردن ریسک خشک شدن درخت بعد از جابه‌جایی تحقیق شده است؟