فاطمه طاری‌بخش، خبرنگار گروه دانشگاه: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی چه در زمان هشت سال دفاع مقدس و چه زمانی که برای دفاع از حرم اهل بیت(ع) نیاز بود، در وسط میدان نبرد حضور داشتند. دانشجویانی که زمانی دانشجوی یکی از واحدهای کشور بودند و حالا به‌عنوان شهدای این واحدها شناخته می‌شوند. در این میان، در تمام چهار دهه گذشته مسئولان این دانشگاه تلاش کرده‌اند تا با برنامه‌ریزی‌های مختلف زمینه تسهیل را برای تحصیل خانواده شهدا فراهم کنند. اقداماتی که در زمینه‌هایی مانند انتقال دانشجویان ایثارگر، اعطای مدرک به این دانشجویان، تشکیل کانون ایثار و شهادت، اهدای جایزه ایثار، برگزاری کارگاه‌های مشاوره، برگزاری کلاس تقویتی و... می‌توان آنها را خلاصه کرد. در ادامه این گزارش به سراغ احمد صالحی‌آرا، رئیس مرکز امور شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد رفته‌ایم تا خلاصه‌ای از فعالیت‌های صورت گرفته را از زبان او بشنویم که در ادامه می‌خوانید.

41 برنامه برای ایثارگران ابلاغ شده است
صالحی‌آرا درباره کلیت برنامه‌های این مرکز در سال 1402، گفت: «ما هرساله و در ابتدای سال اداری، برنامه‌ای برای سراسر کشور ارسال می‌کنیم که تقریبا تمام حوزه‌های ایثارگران را پوشش می‌دهد. درحقیقت حوزه ایثارگران ما چهار قسمت دارد که شامل معاونت فرهنگی و مشاوره، آموزشی و دانشجویی، نظارت و ارزیابی و مرکز نشر دفاع مقدس می‌شود. ما در همه این حوزه‌ها، برنامه‌ها را به استان‌ها ابلاغ می‌کنیم و تقریبا امسال 41 برنامه ابلاغ شد. همچنین ما در مرکز، سه جامعه هدف شامل دانشجو، کارمند و استاد داریم.» صالحی‌آرا درباره اقداماتی که در حوزه شاهد و ایثارگران صورت گرفته، گفت: «در حوزه ایثارگران، بخشی از کارهای ما ارائه تسهیلات آموزشی و دانشجویی است که به دانشجویان شاهد و ایثارگر ارائه می‌دهیم. این مورد بر مبنای دستورالعمل و شیوه‌نامه‌ای است که برای رشته‌های پزشکی و غیرپزشکی وجود دارد. همچنین بحث نقل و انتقال دانشجویان شاهد و ایثارگر را در سه مرحله انجام می‌دهیم. مرحله اول آن در خرداد و تیرماه که برای نیمسال اول است. مرحله دوم نیز در شهریور ماه برگزار می‌شود. درواقع این نقل و انتقالات برای دانشجویان شاهد از طریق ماده 62 قانون جامع ایثارگران دنبال می‌شود. براساس این قانون، فرزند شهید یا جانباز 25 درصد به بالا یا آزادگان و خانواده آنها، می‌توانند از بدو ورود، انتقال بگیرند و ما موظف هستیم که انجام دهیم.»
21 منتخب نهایی در جایزه ملی ایثار
رئیس مرکز امور شاهد و ایثارگران با اشاره به جایزه ملی ایثار، افزود: «اعطای این جایزه به صورت سالیانه در اسفندماه برگزار می‌شود. هرچند که متولی اصلی آن بنیاد شهید است اما دستگاه‌هایی مانند آموزش‌وپرورش، وزارت علوم و وزارت بهداشت، حوزه علمیه و دانشگاه آزاد عضو این طرح هستند که اقدام به برگزاری این جشنواره می‌کنند. مساله دیگر اینکه این جایزه در دو مرحله استانی و کشوری برگزار می‌شود. طبق دستورالعملی که در فراخوان اعلام می‌شود، دانشجویانی که داوطلب شرکت کردن هستند، مدارک خود را تحویل واحدها می‌دهند. بعد از بررسی واحدها، مدارک به کمیته علمی و داوری استان می‌رود و براساس شاخص‌های اعلام شده امتیازبندی می‌شود و بعد از آن نفرات برگزیده به مرحله نهایی یا کشوری می‌رسند.» او در همین زمینه افزود: «در مرحله نهایی کشوری نیز گزینش نهایی انجام می‌شود و درنهایت نفراتی که بالاترین امتیاز را دارند، از طریق کمیته علمی داوری، مشخص می‌شوند. امسال دانشگاه آزاد 21 دانشجوی ممتاز و نخبه در کل کشور داشته که معرفی شدند و در اسفند ماه طی مراسمی از آنها تجلیل صورت گرفت.» صالحی‌آرا ادامه داد: «از حدود 550 نفر که از استان‌ها به ما معرفی شدند، 21 نفر منتخب نهایی بودند که افرادی نخبه بودند و دارای مقالات ISI، کتاب، ثبت اختراع، نفر اول آزمون جامع، یا نفر اول رشته و دانشگاه خود به شمار می‌رفتند. باید این مساله را هم بگویم که همه آنها رزومه‌های بسیار خوبی داشتند. درنهایت هم از این افراد تجلیل و کتابی نیز در این رابطه چاپ شد که تمام اطلاعات دانشجویان در آن آمده است.» رئیس مرکز امور شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اینکه طرح تقویت بنیه علمی نیز در سال 1402، در دانشگاه عملیاتی شده، عنوان کرد: «این طرح با مشارکت بنیاد شهید، برای دانشجویان شاهد و ایثارگری که از لحاظ علمی ضعیف هستند، انجام می‌شود. این افراد به ما معرفی می‌شوند و برای آنها کلاس‌های تقویتی برگزار و همچنین برای اساتیدی که در این حوزه با واحدها همکاری می‌کنند، در قالب بخشنامه، به ارتقای آنها در گروه درسی‌شان کمک می‌کنیم.»
برگزاری کارگاه مشاوره در مرکز امور شاهد و ایثارگران
او درباره فعالیت‌های حوزه دانشجویی اظهار کرد: «علاوه‌بر تسهیلات آموزشی که نام برده شد، برای شهدا مدرک تحصیلی افتخاری صادر می‌شود. به‌عنوان مثال اگر در زمان شهادت فردی، فرزند او دانشجوی ما باشد، این مدرک را دریافت می‌کند. بحث مشاوره را نیز برای دانشجویان شاهد و ایثارگر داریم. مولفه دیگر اینکه برای این افراد کارگاه برگزار می‌کنیم، مثلا در اسلامشهر دیروز کارگاه مشاوره داشتیم. کارگاه‌های مشاوره ما در حوزه‌های مختلفی مانند خانوادگی، تحصیلی، آموزشی و ازدواج برگزار می‌شود. البته در این زمینه بنیاد شهید نیز با دانشگاه ما همکاری می‌کند و ما نیز تاکید زیادی روی این موضوع داریم. مساله دیگری که جزء کارهای بزرگ صورت گرفته به شمار می‌رود و امسال توجه بیشتری به آن کردیم، بحث فعالیت‌های کانون ایثار و شهادت است.»

کانون ایثار و شهادت یکی از 4 شبکه راهبردی دانشگاه است
صالحی‌آرا با تاکید براین که ابلاغ کانون ایثار و شهادت از سال 1398 به کل استان‌ها صورت گرفت، گفت: «از چهار سال پیش قرار شد که در تمام استان‌ها کانون ایثار و شهادت تشکیل شود که در آن دانشجویان شاهد و ایثارگر و حتی اعضای عادی نیز می‌توانند عضو شوند. کانون‌ها در بحث فرهنگ ایثار و شهادت، برگزاری یادواره، فعالیت‌های فرهنگی، مسابقات و دیدار خانواده‌های شهید فعالیت می‌کنند و سعی داریم تا کار را دانشجومحور کنیم. امسال مصوبه‌ای داشتیم که شبکه سراسری کانون‌ها تشکیل شود. در کل دانشگاه چهار شبکه راهبردی تشکیل شد که یکی از آنها کانون ایثار و شهادت بود.» او با بیان اینکه در این کانون‌ها انتخابات برگزار شده است، گفت: «بر این اساس پنج نفر به‌عنوان سرشبکه‌های اصلی انتخاب شدند و دو نفر عضو علی‌البدل در سطح کل کشور بالا آمد. ما جلسه‌ای بعد از انتخابات داشتیم و احکام و شرح وظایف این افراد را تقدیم کردیم و بعد از آن شروع به فعالیت کردند. از سمت دیگر نیز مسئول اجرایی شبکه راهبردی را برای این تعداد در نظر گرفتیم. هفته پیش دومین جلسه کانون ایثار و شهادت انجام شده و قرار است هر ماه ما با این شبکه راهبردی جلسه داشته باشیم. این افراد به‌عنوان سرشاخه می‌آیند و با دبیران کانون‌ واحدها و استان‌ها ارتباط برقرار کرده و کل فعالیت‌های فرهنگی را به‌عنوان طرح آماده می‌کنند. یکی دیگر از کارهایی که قرار است برای این مراکز مشاوره ارائه شود، این است که طرح‌های آنها را به شورای فرهنگی برده و آن را مصوب ‌کنیم تا بتوانند طرح‌هایشان را آغاز کنند.»
رئیس مرکز امور شاهد و ایثارگران با اشاره به اینکه برگزاری مسابقات علمی، فرهنگی و پژوهشی، هنری را در برنامه‌مان داریم، توضیح داد: «با توجه به اینکه یکی از رسالت‌های مرکز امور ایثارگران، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در کل جامعه و دانشگاهیان است؛ طبیعتا همه این برنامه‌ها را در تمام دانشگاه اجرا می‌کنیم، یعنی مسابقات مختص دانشجویان شاهد و ایثارگر نیست. مثلا هر ساله در روز شهید، سوم خرداد یا 22 بهمن موضوع مسابقه‌ای را در حوزه‌های علمی، پژوهشی، کتاب و... را در راستای، فرهنگ ایثار و شهادت برگزار می‌کنیم. در اصل در مسابقات به این مدل عمل می‌کنیم که اگر حوزه مسابقه، ورزش باشد تیم‌های ورزشی حاضر به نام شهدا حضور یافته و رقابت می‌کنند.» صالحی‌آرا با اشاره به اینکه یکی از برنامه‌ها بزرگداشت روز شهید است، اضافه کرد: «این برنامه امروز 22 اسفند برگزار می‌شود. البته این بزرگداشت محدود به یک روز نیست و ما تقریبا یک هفته را برای روز شهید در نظر می‌گیریم. در همین راستا نیز دستورالعملی برای واحدها ارسال کرده‌ایم که در آن مواردی مثل دیدار با خانواده شهید، غبارروبی مزار شهدا، برگزاری مسابقه و یادواره و 13 آیتم دیگر را برای بزرگداشت هفته شهید در نظر داریم. همچنین برای برنامه 22 اسفند از سمت بنیاد شهید نامه‌ای به ما ابلاغ شد که در این روز و هفته، پویش روز شهید را داشته باشیم. همان‌طور که اشاره کردم در این روز دیدار از خانواده شهدا با حضور مسئولان و روسا صورت می‌گیرد که در دانشگاه آزاد انجام می‌شود.»
تعامل با خانواده شهدا در اولویت است
رئیس مرکز امور شاهد و ایثارگران با تاکید بر این دانشگاه آزاد آرشیوی از بانک شهدا دارد که امسال آن را کامل‌تر خواهند کرد، بیان کرد: «ممکن است یا شهید جدیدی به این بانک اضافه شود یا اطلاعات این شهدا کامل‌تر شود. همچنین برنامه جدیدی که در 1402 برای دانشگاه در اولویت قرار گرفت، تعامل با خانواده دانشجویان ایثار و شهادت است، یعنی در کل دانشگاه و در سراسر کشور ابلاغ کردیم تا واحدها با خانواده‌های ایثارگران تعامل داشته باشند. به‌صورت نشست‌های تخصصی و کارگاه‌‌ها از ظرفیت خانواده‌ها و پدران ایثارگر و جانباز و رزمنده استفاده شود. این برنامه جدیدی بود که امسال صورت گرفت و در تمامی واحدها انجام می‌شود. همچنین بحث مشاوره خانواده‌های شاهد و ایثارگر نیز برای ما وجود دارد و بعضا خانواده‌ها را از وضعیت تحصیلی دانشجویان باخبر می‌کنیم.» او در پایان گفت: «در راستای برنامه‌های مهدویتی که دانشگاه انجام داده، بحث مهدویت را هم در حوزه شهدا دنبال کرده‌ایم. به عبارت دیگر این مقوله را با این موضوع که مسیر شهدا، امتداد مسیر مهدویت و ظهور است؛ ملاک قرار داده و و در این راستا فعالیت انجام می‌دادیم. در این مسیر پویشی با عنوان پویش یوسف زهرا داشتیم که در آن ستادهای شاهد و ایثارگر ما بسیار فعالیت کرده و برنامه‌های مختلفی را برای تبیین سیره شهدا و ترسیم نقش فرهنگ مهدویت در سیره شهدا برگزار کردند. همچنین در نیمه‌ شعبان و پویش یوسف زهرا که چله مهدویت بود نیز فعالیت‌های بسیاری در این زمینه برگزار شد که از جمله آن می‌توان به روز نیمه شعبان و برپایی موکب‌هایی در مسیر بین‌الحرمین تا مسجد جمکران از سوی ستاد شاهد اشاره کرد.»