ایمان عظیمی، خبرنگار: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حیاط جلسه هیات دولت گفت که بعد از ۴۵ سال، بالاخره سند ملی موسیقی به تصویب شورای‌عالی انقلاب فرهنگی رسیده و رئیس‌جمهور نیز آن را ابلاغ کرده است. این اتفاق بسیار مهمی است که می‌تواند تناقض‌ها و تعارضات موجود در زمینه موسیقی را به کل برطرف کند و سند ملی موسیقی را برای تصمیمات ریز و درشتی که در این حوزه گرفته می‌شود مبنای‌نظر قرار دهد. در همین راستا تصمیم گرفتیم تا در قالب یک مصاحبه با امیرحسین سمیعی، مدیر دفتر موسیقی وزارت ارشاد به بحث و گفت‌وگو در این زمینه بپردازیم و موضع دولت در قبال سند ملی موسیقی را از وی جویا شویم.
سند ملی موسیقی، قرار است چه چشم‌اندازی را پیش‌روی جریان موسیقی کشور قرار دهد؟
ما اساسا دچار فقدان خط مشی روشن در حوزه موسیقی هستیم؛ فقدان یک خط مشی کارآمد که بتواند نرم‌افزار فکری در موسیقی کشور باشد؛ فقدان یک مکتب موسیقایی که متناسب با تمدن ایرانی اسلامی باشد و تدوین سند ملی موسیقی، راهبردی برای جبران این فقدان‌ها است.
سند ملی موسیقی، خط‌مشی موسیقی کشور را تصریح و تدقیق می‌کند و جریان موسیقی کشور با کمک این سند، هدفمند و معنادار می‌شود و می‌تواند زمینه‌ها را برای این هنر ارزشمند فراهم کند تا هم به سمت نقطه مطلوب معنوی و مادی حرکت کند و هم نیازهای جمعی را برآورده سازد.
ضمن اینکه تعیین خط‌مشی در این حوزه می‌تواند اختلاف‌نظرها در خصوص ماهیت موسیقی و وجود موسیقی را به حداقل برساند و از بین ببرد. همچنین این خط‌مشی کمک خواهد کرد نهادها و دستگاه‌های تصمیم‌گیر وارد یک راهبرد سیستمی در حوزه موسیقی شوند.
ضرورت تدوین سند ملی موسیقی چه بود؟
در مورد سند ملی موسیقی تلاش می‌کنیم هنر را به کارکردهای اصلی خودش باز‌گردانیم. روزگاری در نقشه راه تمدن ایرانی و اسلامی ما، هنرها کارکرد واقعی و ملموس در زندگی داشتند، مثلا هنر خوشنویسی، بخش مهمی از هویت بصری ما را شکل داده است؛ خیلی از آیات قرآن و احادیث از طریق این هنر در ذهن ما نقش بسته است؛ یا مثلا هنرهای نمایشی، تعزیه و پرده‌خوانی هویت‌های دراماتیک ما هستند که در ذهن ما ثبت شدند.
پس در موسیقی هم اگر می‌خواهیم به ریشه‌هایمان برگردیم، پلی به غیر از پیدا کردن هویت نداریم. سند ملی موسیقی، ما را به هویت اصلی‌مان بر‌می‌گرداند و افقی را پیش روی هنرمندان قرار می‌دهد که این هنر برپایه تمدن ایرانی و اسلامی باشد.
با تدوین سند ملی موسیقی، موسیقی ایرانی تقویت می‌شود؛ موسیقی نواحی با راهکارهای خاص تقویت می‌شود. اساسا تلاش تدوینگران سند ملی موسیقی بر این بوده که به سمت ارائه بهتر موسیقی برویم؛ هم از این جهت که شرایط برای تعالی این هنر فراهم شود و هم اینکه فضایی استاندارد برای خدمات بهتر اهالی موسیقی در جامعه شکل بگیرد.
توقع است که نهادها و سازمان‌های فرهنگی در نسبت با این سند بالادستی، تعاملی سازنده و موثر داشته باشند. فکر می‌کنید این اتفاق محقق شود؟
سند ملی موسیقی هم به صورت نرم‌افزار فکری و هم به لحاظ سیستمی، بین نهادهای تصمیم‌گیر، هماهنگی کاملی را ایجاد خواهد کرد و این باعث می‌شود که شرایط برای رفتن به سمت مسیر بهتر فراهم شود. مسیر بهتر از این جهت که هم ایده‌آل‌های اجتماعی در حوزه موسیقی لحاظ شود و هم نیازهای جمعی مردم پاسخ داده شود.
مساله این است که در خط‌مشی موسیقی، تبیین نظر انجام شده است. مبتنی بر این سند، موسیقی در جایگاهی قرار می‌گیرد که تکلیف و چهارچوب‌ها مشخص است و ابعاد و لایه‌های آن مشخص می‌شود و برای تمام اینها راهکار ارائه شده است. دفتر موسیقی وزارت ارشاد هم بر اساس سندی که ابلاغ شده، راهکارها و موارد مختلف را ریزنویسی می‌کند تا موارد و قالب‌های اصلی از آن استخراج شود.
تربیت نیروی متخصص حوزه موسیقی و توجه به بازار کار موسیقی آیا در این سند بالادستی در نظر گرفته شده است؟
در سند ملی موسیقی، به طور جدی به تربیت بدنه اصلی جامعه موسیقی اشاره شده است و نکات مهمی هم به آن پیوست شده است. این توجه و نگاه باعث می‌شود که حمایتی اصولی از چرخه اقتصاد موسیقی، صورت بگیرد. بخشی از این حمایت اصولی، توجه به فارغ‌التحصیلان موسیقی است؛ بخش دیگر ایجاد فضای کار برای مباحث اقتصادی تحصیل‌کرده‌های موسیقی و اساسا ریل‌گذاری برای نیروی متخصص این حوزه است.
بر این باوریم که اگر در حوزه موسیقی، گاهی دچار ضربه می‌شویم و مواردی هستند که به غلط شکل محتوایی در طیف‌های مختلف موسیقی به خود گرفته، به خاطر این است که ریل‌گذاری درستی در آموزش نداشتیم. دلیلش هم، همان فقدان اتاق فکر و نرم‌افزارهای فکری است. ما تا به حال آن نگاه جامع را نداشتیم که در دانشگاه‌ها و هنرستان‌های موسیقی قرار است چه اتفاقی بیفتد. در حالی که باید به این فکر می‌شد که نقش موسیقی ملی، موسیقی نواحی و موسیقی عملی چیست و این بدنه که می‌خواهد وارد بازار کار شود، قرار است چه ایده‌ای داشته باشند. جامعیت و خط‌مشی که در سند موسیقی لحاظ شده، اتفاقا این بخش از حوزه موسیقی را در اولویت قرار داده و به آن نظم می‌دهد و نقش حمایتی خودش را نشان می‌دهد.