نعیمه موحد؛ فرهیختگان آنلاین: این روزها در شهر و گوشی‌های موبایل هرجا را نگاه کنی یک لیست انتخاباتی می‌بینی که یک نفر توصیه کرده به آن رای بدهیم. برای عده زیادی از مردم طبیعی است که تمام آدم‌های یک لیست را نشناسند، برای همین اغلب به شناخته شده‌ها و بعضا به سرلیست اعتماد می‌کنند. همین اعتماد و تکثر زیاد لیست‌ها خیلی وقتها انتخابات را از مسیر اصلی خودش دور می‌کند. روز گذشته در مطلبی در سایت فرهیختگان آنلاین از تفاوت لیست‌های اصلی انتخاباتی و لیست‌های جعلی گفتیم. (اینجا) اما این لیست‌های جعلی چگونه به وجود می‌آیند و فرآیند حضورشان در رقابت‌های انتخاباتی چگونه است؟
شنیده‌های خبرنگار فرهیختگان نشان می‌دهد که برخی افراد در این بازه زمانی در کنار نامزدهای انتخاباتی حضوردارند که سمتشان«لیست‌بندی» است و برای این لیست‌بندی هم شیوه‌های خاص خودشان را دارند. از بی‌خبر گذاشتن نامزدها از اینکه در لیست قرار گرفته‌اند تا دریافت پول برای قرار دادن نامزد در لیست!
وقتی وزن سیاسی افراد بالاست و نامزد در عرصه سیاست حرفی برای گفتن دارد با توجه به خط مشی سیاسی و حزب‌بندی سیاسی، لیست‌ها ساخته می‌شوند و این لیست‌ها اغلب لیست‌های اصلی هستند. اما برای کسانی که به هر دلیل از جمله عدم تجربه کافی یا ناشناخته بودن و کم بودن سابقه کار در لیست‌های اصلی جای نمی‌گیرند، ماجرا متفاوت است.
یکی از نامزدهای دوازدهمین دوره انتخابات مجلس که به صورت مستقل در این رقابت شرکت کرده است به خبرنگار فرهیختگان می‌گوید: به‌طور کلی ممکن است برخی‌ها سهم حزبی از لیست‌ها داشته باشند، اما متاسفانه بده‌بستان‌های دیگری هم وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آنها مراوده مالی است. بخشی از مبالغی که برای حضور افراد در لیست‌های ائتلاف هزینه می‌شود، توسط برخی از افراد حقیقی خارج از لیست که منافع‌شان در رای آوردن لیست مذکور تامین می‌شود، پرداخت خواهد شد، اما آن‌طور که من هم پیشنهاد داشتم، برای حضور در چنین لیست‌هایی حداقل باید صد میلیون تومان هزینه کرد.
به گفته این نامزد انتخابات 100میلیون تومان کف هزینه برای وارد شدن به یک لیست است که شاید لیست اصلی هم نباشد. وی در پاسخ به این سوال که این هزینه صرف چه کاری می‌شود می‌گوید: از طرف لیست‌بندها این هزینه تحت عنوان عکس و چاپ لیست‌های انتخاباتی مطرح می‌شود اما واقعیت این است که این رقم برای این کارها قابل درک نیست.
وی یکی دیگر از روش‌های راه یافتن افراد به لیست را «کیف‌کشی» عنوان می‌کند و می‌گوید: برخی گروه‌ها و لیست‌بندها نامزدها را به دورهمی دعوت می‌کنند و بعد با وعده اینکه در لیست قرار بگیرند مدتها از آنها کنار افراد مشهور سیاسی استفاده می‌کنند و به این ترتیب استقلال سیاسی فرد را می‌گیرند.اما بعضی‌ها به خاطر ورود به عرصه سیاست اینها را می‌پذیرند.
البته «فرهیختگان» این ادعاها را تائید نمی‌کند.