محمدرضا ولی‌زاده، فرهیختگان آنلاین: قدیمی‌ترها می‌گویند؛ «طرف مُرد راحت شد»؛ این واکنشی به محنت‌های روزگار است که با گران شدن زندگی، مدت‌هاست ساده زیستن را هم برای بخش عمده‌ای از جامعه دشوار کرده که مرگ را پایانی بر سختی‌های زمان می‌دانند، اما آن‌طور که مشخص است، این مثال دیگر منسوخ شده و این‌‌روزها با هزینه‌بر شدن مرگ، تأمین مایحتاج کفن و دفن مردگان، نفس زندگان را هم بند آورده است.
افزایش ۳۰درصدی قیمت قبور در بهشت زهرا(س) در سال آینده
صبح امروز، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س) در گفتگویی درباره میزان افزایش قیمت قبور در سال آینده اظهار کرد: «شورای شهر تهران با افزایش بیش از ۳۰ درصد بهای خدمات در بهشت زهرا(س) چه در قبور و چه در سایر خدمات موافق نیست ولی پیش‌بینی می‌شود که این میزان برای سال آینده به تصویب برسد.» این اظهارات در شرایطی مطرح شده که پیش از این نیز، «جواد تاجیک» در خصوص نرخ قبور گفته بود؛ «از گذشته قیمت‌ها در سه ناحیه بهشت زهرا متفاوت بوده و نرخ توسط شورا مصوب می‌شود. در ناحیه ۳ بهشت زهرا دفن روز در قطعات ۳۲۷ و ۳۲۸ انجام می‌شود که طبقه‌ای که به متوفی داده می‌شود رایگان است و برای دو طبقه دیگر چهار میلیون و ۳۰۰ هزار تومان دریافت می‌شود که خانواده متوفی می‌تواند همان موقع یا با فاصله سه الی چهار ماه این مبلغ را پرداخت کند. در ناحیه ۳ قطعات قدیمی‌تر قیمت سه طبقه ۴۵ میلیون تومان است. در ناحیه ۲ که حدود ۲۳ سال است شکل گرفته سه طبقه ۷۵ میلیون تومان است و در ناحیه یک قبور سه طبقه ۱۱۵ میلیون تومان است.» اعداد و ارقامی که می‌تواند تلخی از دست دادن عزیز را برای خانواده‌های‌شان دوچندان کند و نشان می‌دهد گویا قیمت‌های بالا و تورم سالیانه بعد از مرگ هم قرار نیست دست از سر آدم‌ها بردارد!
ظرفیت یک‌سالۀ بهشت زهرا(س) و ماجرای افتتاح آرامستان جدید در تهران
گذشته از این، در آیندۀ نزدیک ممکن است حتی برای دفن متوفیان هم با بحرانی چون کمیابی قبور روبه‌رو شویم. از این رو مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س) چندی پیش از افتتاح یک آرامستان جدید در تهران خبر داد و گفت: «آرامستان بهشت زهرا(س) حداکثر تا آخر سال بعد قابلیت دفن دارد، نقطه‌یابی و تملک و ایجاد آرامستان‌های جدید در دستور کار قرار گرفته و حداقل سال بعد یک آرامستان ایجاد می‌شود که با توجه به حساسیت‌ها، مکان آن در آینده اعلام می‌شود.» البته این اظهارات با واکنش حسین نظری، معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران همراه شد. او با بیان اینکه تاکنون هیچ نقطه‌ای به عنوان آرامستان جدید مشخص نشده است، تصریح کرد: «برای چهار نقطه با هدف ایجاد آرامستان در حال رایزنی هستیم، اگر با جایی برای تملک زمین مذاکره می‌کنیم. اقدام اولیه است، بعد مشاور بر روی زمین مطالعات اولیه را انجام می‌دهد و بعد از تکمیل مطالعات و آماده شدن، طرح به شورای اسلامی شهر تهران ارائه و بعد از تصویب شورا قابلیت اجرا دارد.»
هزینه، فقط خرید قبر نیست
همۀ این‌ها در شرایطی است که هزینه‌های کفن و دفن تنها به خرید قبر ختم نمی‌شود؛ از هزینه شستشو، جابجایی پیکر از غسالخانه تا محل دفن و خرید ترمه گرفته تا آمدن مداح، مراسم خاکسپاری و پذیرایی از مهمانان که در کنار جواز دفن، هزینه‌های مرگ را به شکل عجیبی افزایش می‌دهد. البته سبک زندگی برخی با اشرافی‌گری و تجمل‌گرایی هم آمیخته شده و شاهد برگزاری مراسمات عجیبی هستیم که پای سنگ قبر پرتقالی ۲۴۷ میلیون تومانی و گیتارنوازی را هم به مراسمات ختم باز کرده، اما با بررسی هزینه‌های رایج مراسمات می‌توان دریافت کرد که امروزه، نرخ یک مرگ ساده هم کمرشکن شده است؛ بدون‌شک، باتوجه به اینکه از برگزاری آیین‌های خاکسپاری به‌عنوان یکی از هویت‌های اجتماعی سبک زندگی ایرانی-اسلامی یاد می‌شود، می‌توان با فرهنگ‌سازی مناسب از هزینه‌های اضافی کاست و بخشی از آن را حتی صرف امور خیریه کرد، اما آنچه دردآور است، سایۀ سنگین افزایش نجومی هزینه‌های اولیه و رایج مراسمات سوگواری است که بدون هیچ نظارتی انجام می‌شود و با مصوبه احتمالی شورای شهر و افزایش ۳۰ درصدی بهای خدمات پس از مرگ، تهیه خانه آخرت را هم به دغدغه‌‌ای بزرگ در جامعه تبدیل خواهد کرد.