فاطمه طاری‌بخش، خبرنگار گروه دانشگاه: سامانه جان (سامانه جریان اقتصادی نوین) که روزهای آزمایشی خود را می‌گذراند، بازار فروش برای محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان پارک‌ها محسوب می‌شود یا به عبارتی دقیق‌تر، پارک‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان را به مجموعه‌های اقتصادی متصل می‌کند. طبق آخرین آمار، پنج هزار و دو محصول فناورانه از هزار و 981 شرکت در این سامانه ثبت شده و اگر بتواند به‌خوبی مراحل آزمایشی خود را پشت سر بگذارد، این پتانسیل را دارد تا به پاتوق فعالان علم و فناوری، شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع بزرگ کشور تبدیل شود.
مدیرکل دفتر پشتیبانی امور فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با همراهی مدیرکل سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و توسعه فناوری وزارت علوم در اجلاس معاونان پژوهشی و فناوری دانشگاه‌ها جزئیات نحوه شکل‌گیری و فعالیت این سامانه را تشریح کرده‌اند که در ادامه می‌خوانید.
راه‌اندازی «جان» در راستای ایجاد شبکه کسب و کار دیجیتال
علیرضا زراسوندی، مدیرکل دفتر پشتیبانی امور فناوری و نوآوری وزارت علوم،تحقیقات‌و‌فناوری: سه سامانه مربوط به حوزه‌های فناوری و نوآوری در اسناد بالادستی وجود دارد. یکی دیگر از سامانه‌ها نیز سامانه «نان» بود. سامانه دیگری که به صورت اختصاصی مربوط به حوزه پارک‌ها بوده، سامانه «جان» (جریان اقتصادی نوین) است. متولی این سامانه، معاونت فناوری و نوآوری وزارت عتف (علوم، تحقیقات و فناوری) است. با توجه به حجم کار و شرایط مورد نیاز سامانه، در نهایت راهبری سامانه به «سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران» واگذار شد. حدود یک سال است که ما روی این سامانه کار می‌کنیم. خوشبختانه اکنون سامانه آماده است. یک تئوری پشت سامانه جان است. طبیعتا هر کاری انجام می‌دهیم باید یک منطق و تئوری پشت خود داشته باشد.
تمرکز خود را روی فشار فناوری‌گذاشته‌ایم
در حوزه سیاستگذاری و در بحث علم و فناوری، تقریبا تمام تمرکز خود را روی فشار فناوری گذاشته‌ایم. سیاستگذاری، دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌هایی که داریم در این حوزه بوده، ولی چندان به سمت کشش بازار نرفتیم. البته حرفم به این معنا نیست که اصلا به سوی کشش بازار حرکت نکردیم، ولی به حد زیادی نبوده است. در راستای ایجاد یک شبکه کسب و کار دیجیتال یا الکترونیکی روی سامانه جان کار کردیم. زمانی که آقای دکتر سرپرست معاونت بود، به سازمان پژوهش‌ها ابلاغ شد. «structure» (ساختار) آن را هم توانستیم با استفاده از نظر خبرگان و نخبگان تهیه کنیم. در نهایت این سامانه با اهداف مشخص شروع به کار کرد. ایجاد بازار الکترونیکی برای محصولات فناورانه پارکهای علم و فناوری بسیار مهم است. اینجا معمولا یک سوال پیش می‌آید. در این ایام از ما خیلی سوال پرسیده‌اند: فن بازار هم دارید؟ پلتفرم‌های دیگری نیز در این حوزه وجود دارند؟ افرادی که در این حوزه فعال هستند، می‌دانند تقریبا تمام پلتفرم‌هایی که برای محصولات دانش‌بنیان در کشورمان وجود دارند یا واحدهای فناور که در حوزه دیجیتال فعالیت می‌کنند عمدتا مربوط به ارائه محصول هستند. ادامه مسیری وجود ندارد. داد و ستد، کارشناسی و ارزش‌گذاری فناوری دیده نشده است.
بارگذاری بیش از 4 هزار محصول در سامانه جان
یک پایگاه داده قابل اتکا در معرفی محصولات فناوری الکترونیکی نیز شکل می‌دهیم. وقتی به لایه‌های مختلف این سامانه نگاه می‌کنیم، برای ما جالب است که می‌بینیم نزدیک به دو هزار شرکت از سوی شما بارگذاری شده است. اگر اشتباه نکنم حدود چهار هزار و اندی محصول هم بارگذاری شده؛ با آقای دکتر رضایی‌فر در این باره صحبت می‌کنیم. در حال حاضر پلتفرمی نداریم یا کمتر داریم که برای عرضه و تقاضای محصول در کشور، بتوان تا این تعداد محصول را بارگذاری کرد.
بله، بدون واسطه. چهار هزار و اندی محصول داشته‌ایم. آینده خوبی در حوزه کسب و کار الکترونیکی می‌توان داشت. همچنین پایگاه داده خیلی خوبی هم از شرکت‌ها و واحدهای فناور داریم. از طرفی با توجه به اینکه ما نیز در حوزه حاکمیت و وزارت عتف، همواره با مقداری کمبود داده و مشکل دیتاگردانی مواجه هستیم؛ این سامانه می‌تواند در این حوزه نیز به ما کمک کند. یکی از کارهایی که در ادامه از سامانه جان می‌خواهیم تکمیل زنجیره‌های ارزش در استان‌های مختلف و سطح کشور است. با وجود مباحث جدید در حوزه زنجیره ارزش، این سامانه اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. بستر همکاری بین پارکهای کشور را فراهم می‌کند. زمینه شناسایی محصولات دارای آمادگی صادراتی به ما می‌دهد؛ چرا‌که آیکون‌هایی را دارد و می‌تواند محصول را بر اساس شاخص‌های صادراتی مشخص کند.
برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.