نیلوفر مژدهی، خبرنگار: حتما شنیده‌اید که برخی از فوتبال ایران به عنوان بهشت بازیکنان خارجی نام می‌برند. دلیل این عنوان کاملا مشخص است؛ حضور بازیکنان بی‌کیفیت یا حتی با‌کیفیت با مبالغی فراتر از آنچه لیاقت‌شان است باعث شده بسیاری از فوتبالیست‌ها به حضور در لیگ ایران علاقمند باشند. بسیاری از این بازیکنان قبل اینکه مدت قراردادشان تمام شود به بهانه‌های مختلف لیگ ایران را ترک می‌کنند و دستاورد باشگاه‌های ما از این قرارداد، تنها پرداخت هزینه‌های گزاف و حتی چند برابر قیمت واقعی‌شان به این بازیکنان است.
بسیاری از آنها تاکنون علاوه بر مبلغ واقعی قراردادشان، مبالغی به مراتب بیشتر و چند برابری گرفته و حتی نیمی از کارایی لازم را هم برای فوتبال ایران نداشتند. گاهی ناکارآمدی به شانس باشگاه مربوط می‌شود اما اغلب حضور پررنگ دلال‌ها در قراردادهای بازیکنان بی‌کیفیت و عدم اطلاع مدیران و مربیان از کیفیت بازیکن باعث شده چنین کلاه گشادی بر سر باشگاه‌های ایرانی برود؛ هرچند در این بین بودند مدیران و مربیانی که با وجود اطلاع از بی‌کیفیتی بازیکن، عدم توانایی و یا حتی مصدومیت، باز هم به خاطر متعهد نبودن به اصول اخلاقی بیت‌المال را خرج زدوبندهای خود کردند.
ورودی خروجی‌های خارجی
لیگ بیست و سوم تاکنون ۲۹ بازیکن خارجی به خود دیده که تعدادشان نیز در حال اضافه شدن است. قطعا نیم‌فصل دوم شاهد حضور بیشتر بازیکنان خارجی خواهیم بود البته در این بین بودند بازیکنانی که موفق نشدند نظر مربیان را به خود جلب کنند. هرچند اینطور که از شواهد پیداست با جدایی سرمربی، بازیکنان تحت امر او نیز از گردونه رقابت حذف شده به کشورشان برمی‌گردند. به عنوان مثال نساجی از بین دو خارجی خود علا عباس را روانه خانه کرد، صنعت نفت طالب و عباس قاسم را نخواست. خیمنز از تراکتور جدا شد، مس نیز علی عدنان را دیگر در کنار خود ندارد و نبیل باهویی هم احتمالا گزینه خروجی تیم پرسپولیس است.
جالب اینکه از این بین گوستاوو بلانکو، نبیل باهویی، آلوارو خیمنز، برایان دابو، فهد طالب، عباس قاسم، علی یوسف، جفرسون باهیا، موسی کولیبالی، گادوین منشا، روبرتو تورس، میشل تی‌ورده، منتظر محمد، علی عدنان، علا عباس و خوزه آنتونیو دلگادو بازیکنان خارجی‌ای بودند که در لیگ بیست‌وسوم به جمع دیگر خارجی‌ها اضافه شدند و ۱۳ بازیکن دیگر یادگار فصل قبل هستند. اینطور که پیداست بازیکنان دیگری نیز در راه هستند که از آن جمله می‌توانیم به بازگشت سیلوا به استقلال و علاقه مورایس به علی جاسم عراقی اشاره کنیم.
عراقی‌های دیپورتی
گران شدن قیمت بازیکنان داخلی بسیاری از مدیران و باشگاه‌ها را مجاب کرد تا برای رفع نیاز مربیان خود دست به خرید بازیکنان خارجی بزنند. بازار جذب بازیکنان خارجی خصوصا عراقی بسیار داغ شد و بسیاری از تیم‌ها برای رفع نیاز خود به جذب این بازیکنان به کشور همسایه روی آوردند. از طرفی اغلب عراقی‌ها در فوتبال ما عملکرد خوبی داشتند و سابقه نشان می‌داد همکاری با آنها کار اشتباهی نیست. با این حال ورود بی‌رویه و بدون تحقیق، در خصوص برخی بازیکنان عراقی، باعث شد آنها هنوز فصل تمام‌نشده کوله بار خود را بسته و به کشورشان برگردند. از باشگاه مس خبر می‌رسد شاید منتظر محمد از جمع شاگردان ساکت الهامی جدا شده و چون به صورت قرضی به مس منتقل شده است به استقلال برگردد. از طرفی این باشگاه که علی عدنان را به دلایل نامعلومی از دست داد قرار است با کاپیتان دوم تیم ملی عراق توافق کرده و مقدمات جدایی او را فراهم کند.
دو بازیکن عراقی صنعت نفت کاری از پیش نبرده و ادامه همکاری با آنها پیش از این جایز نبود. تا این لحظه با عباس قاسم در خصوص جدا شدن توافق صورت گرفته است و فهد طالب نیز درخواست جدایی را اعلام کرده است که بعد از مذاکرات نهایی مالی، جدایی این دو بازیکن محقق خواهد شد. نساجی بعد از قطع همکاری با مهدی رحمتی علاقه‌ای به ادامه کار با علا عباس نشان نداد. گویا مهاجم عراقی این تیم با دریافت رضایتنامه از این باشگاه جدا شد. وی در نیم‌فصل فقط یک گل برای نساجی به ثمر رساند. در نتیجه از بین شش بازیکنی که برای ادامه فوتبال از عراق به ایران آمدند چهار نفرشان دیپورت شدند. به این ترتیب از این پس باشگاه‌های ما برای همکاری با فوتبال عراق و جذب بازیکنان از لیگ این کشور باید با وسواس بیشتری عمل کرده تا در ادامه بیش از این منابع مالی را جذب بازیکنان بی‌کیفیت عراقی نکنند.
ناکارآمد‌ها شناسایی شدند
عراقی‌ها اما تنها بازیکنان جدا‌شده نیم‌فصل اول لیگ ایران نبودند. باشگاه تراکتور برای نیم‌فصل ناکارآمدی خیمنز هزینه گزافی پرداخت کرد. پاکو خمز که از بین بازیکنان مورد‌علاقه خود فقط موفق شد خیمنز را به تیم تراکتور بیاورد، در این تک‌انتقال نیز ناموفق بود. او پیش از این نیز خایمه رومرو گومز را به خدمت تراکتور در‌آورد که این بازیکن هم نتوانست به لحاظ فنی توقعات را برآورده کند و جدا شد. تراکتوری‌ها اما همچنان با سه بازیکن خارجی دیگر به کارشان در لیگ ادامه می‌دهند و در نظر دارند یک مهاجم خارجی نیز جذب کنند و جالب اینکه در این کار هیچ کمکی از خمز نخواهند گرفت.
برخلاف گزینه‌های سرمربی اسپانیایی سه بازیکن خارجی دیگر تراکتور عملکرد خوبی در لیگ داشتند که سرآمد آنها آلوز است که همچون فصل گذشته در فصل جاری نیز عملکرد خوبی از خود به نمایش گذاشته و با شش پاس گل نه‌تنها تاثیرگذارترین بازیکن تراکتور محسوب می‌شود که در صدر جدول پاسورهای لیگ در نیم‌فصل اول رقابت‌های فصل جاری قرار گرفت. البته خیمنز یا رومرو تنها بازیکنانی نبودند که برای تراکتور کارایی نداشته و به این باشگاه ضرر مالی زدند بلکه زنوزی به عنوان مالک باشگاه تراکتور، بارها از این ناحیه ضربه خورده و در این چند سالی که مالکیت این باشگاه را به عهده گرفته، به خاطر جدایی بازیکنان بی‌کیفیت، پول زیادی از جیب خرج کرده است؛ هرچند یامگا از استقلال، گولسیانی از پرسپولیس، کنت از فولاد، پریرا از مس و چند بازیکن دیگر نیز عملکرد خوبی داشتند و پایه‌گذار امتیازات مهمی برای تیم‌شان شدند.
با بازیکن جوان بباز نه بنجل خارجی
چیزی که مسلم است افزایش قیمت بازیکنان داخلی، قوانین مختلف در خصوص کاهش تعداد بازیکنان باتجربه و اضافه کردن سهمیه بازیکنان جوان به تیم‌ها، سقف قرارداد و بودجه برای جذب بازیکن از دلایل روی آوردن باشگاه‌ها به بازیکنان خارجی و یا بی‌کیفیت هستند. در ابتدای فصل وقتی برخی باشگاه‌ها متوجه شدند نمی‌توانند پا به پای باشگاه‌های متمول برای جذب ستاره‌های لیگ برتر تلاش کنند به این فکر افتادند نیازهای خود را از طریق جذب بازیکنان خارجی جبران کنند؛ نمونه‌اش اتفاقی بود که برای تیم صنعت نفت رخ داد. این راهکار اما کارساز نبود؛ حضور بازیکنان ناکارآمد نه‌تنها نتوانست کمکی به پیشرفت فوتبال و لیگ برتر کند بلکه هزینه اضافی را روی دست باشگاه‌ها گذاشت.
چند باشگاه داخلی دیگر با استفاده از بازیکنان جوان و اعتماد به نیروی تازه‌کار، به نوعی نیازهای خود را برآورده کردند. تقریبا می‌توانیم ادعا کنیم هیچ یک از مربیان داخلی کشورمان شهامت مورایس را نداشتند. او از بازیکنان کم سن و سالی استفاده کرد که هرگز ندیدیم مربی ایرانی به بازیکنی با این سن فرصت بازی داده یا آن را در ترکیب ثابت قرار دهد.
همین اتفاق در تیم نساجی نیز در حال رخ دادن است؛ سرمربی جدید این تیم در دو بازی اخیر نساجی، از نیروهای جوانی استفاده کرد که تا کنون فقط نام‌شان در لیست بود. در واقع بسیاری از مربیان با اینکه نتیجه نمی‌گیرند و حتی تا آستانه اخراج پیش می‌روند حاضر نیستند به جای خرید بازیکنان بنجل خارجی فرصتی در اختیار بازیکنان تازه‌کار داخلی قرار دهند تا آنها نیز کسب تجربه کنند. در حالی که برخی مربیان که جز شکست و ناکامی چیز دیگری را تجربه نکردند حداقل می‌توانستند این فرصت را در اختیار بازیکنان جوان قرار دهند تا آنها نیز شانس خود را در فوتبال ایران امتحان کنند، شاید با این راه‌حل نه تنها شکست نمی‌خوردند بلکه موفق‌تر هم بودند؛ هزینه اضافی را نیز روی دست باشگاه نمی‌گذاشتند. در اصل قانون نا‌نوشته‌ای هست که می‌گوید اگر می‌خواهی ببازی با بازیکن جوان بباز نه با بازیکنان بنجل خارجی!