جواد امام، سخنگوی جبهه اصلاحات یکی از میهمانان حاضر در جلسه رئیس‌جمهور با احزاب بود. امام‌گریزی به حواشی شکل‌گرفته در جلسه زد و از لزوم افزایش مشارکت در انتخابات پیش‌رو گفت. مشروح این گفتوگو را در ادامه می‌خوانید.
صندوق رای به شرط نقش‌آفرینی مردم تحول‌آفرین است
وی ابتدا درباره اینکه می‌توان گفت، جلسه خروجی قابل توجهی داشت یا خیر توضیح داد: «این جلسه نمی‌توانست خروجی قابل‌توجهی داشته باشد، چون در واقع جلسه به نقد طرفین انجامید تا اینکه ما به دنبال پذیرش واقعیت‌ها و اتخاذ راهکارهایی باشیم. البته لازم است خروجی مدنظر در نظر مردم هویدا شود و آنچه مسلم است این است که به هرحال ما هیچ عکس‌العملی بعد از صحبت‌های رهبری نداشتیم که بخواهد وضع را تغییر دهد و جامعه هم نسبت به آن تصمیمی که گرفته و خروجی که در دو انتخابات گذشته شاهد بودیم تجدید نظر کند. علی‌القاعده تا زمانی که حاکمیت و دستگاه‌های مسئول تجدید نظر نکردند نباید انتظار داشته باشیم که مردم تجدید نظر بکنند. باید اول خودمان شروع کنیم، رفتارمان را اصلاح کنیم و قوانینی که منجر به این وضعیت شده و رفتارهایی که منجر به این واکنش‌ها در جامعه شده است را اصلاح کنیم. در درجه بعد باید از مردم انتظار داشته باشیم، من در عرایضم هم گفتم که صحبت‌های رهبری برای برگزاری یک انتخابات مشارکتی، پرشور و رقابتی که شاهد حضور همه سلایق و نمایندگان جریان‌های سیاسی باشیم، درواقع وظیفه مردم نیست که این لوازم و بستر را فراهم کنند، این وظیفه حاکمیت و دولتمردان و مجلس است. ما این اقدامات را انجام ندادیم، به قول معروف «گل بود به سبزه نیز آراسته شد.» ما اعتراض می‌کردیم که کاندیداها یا صلاحیت دارند یا ندارد، این احراز صلاحیت چه چیزی است که شورای نگهبان با تمسک به این کلی از فرصت‌ها را از بین برده است. در این دوره ما شاهد بودیم که هیات‌های اجرایی هم این کار را کردند. ما باید خودمان ابتدا آن چیزی که لازم است را انجام بدهیم بعد مردم را به مشارکت پرشور تشویق کنیم و از جریانات سیاسی هم انتظار داشته باشیم که مردم را تشویق کنند و اینکه صندوق رای، در یک نظام جمهوری قطعا می‌تواند منشأ تحول و تغییر باشد شکی نیست ولی به شرط اینکه مردم در آن نقش‌آفرین باشند.»
صادق محصولی جلسه را به هم ریخت
جواد امام در ادامه به بگو‌ومگویی که با صادق محصولی، دبیرکل جبهه پایداری در جلسه داشت اشاره کرد و گفت: «برای مثال آقای محصولی را دعوت کرده بودند. بالاخره ایشان عضو یک تشکیلات سیاسی هستند و حضورشان هم محترم است ولی گزارشات خلاف واقعی را اعلام کرد که باعث شد، جلسه را به هم بریزد. من در واقع به‌عنوان کسی که ناظر عینی بودم و در انتخابات 88حضور داشتم به خاطر دارم که پایان انتخابات ساعت 10توسط فرمانداری اعلام شد، ایشان در جلسه اعلام کرد که پایان جلسه ساعت یک بعد از نیمه شب برگزار شد. ایشان ساعت انتخابات را نمی‌دانست، من عرض کردم خلاف نگویید، دروغ نگویید، این گزارشی که اعلام می‌کنید، دروغ است. من به‌عنوان نماینده آقای موسوی از صبح جمعه در فرمانداری حضور داشتم. تا روز بعد، یک رای، یک صندوق، شمارش و صورتجلسه نشده بود. چرا چیزی را گوشه و کنار می‌زنید که خودتان هم نمی‌توانید پاسخگوی آن باشید. ایشان جلسه را به هم ریخت. اگر قرار بود جلسه منشأ اثر باشد و حتی جریانات سیاسی بتوانند با مردم گفتوگو کنند و اثری داشته باشند، باید خیلی زودتر از اینها تشکیل جلسه می‌شد.»
صحبت‌های رئیس‌جمهور جدی و صریح بود
سخنگوی جبهه اصلاحات معتقد بود، صحبت‌های رئیس‌جمهور صریح و جدی بود و در ادامه توضیح داد: «البته به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور در مطالب خودش صحبت جدی را که دهه‌ها خاستگاه مردم و جریانات سیاسی بوده است که شورای نگهبان، برخلاف آن عمل می‌کرده است به‌صراحت اعلام کرد که اصل بر صلاحیت است، مگر اینکه کسی براساس قوانین و مستندات قانونی توسط مراجع رسمی ردصلاحیت بشود. اگر قرار بود که این اتفاق بیفتد باید قبل از انتخابات رخ می‌داد نه اینکه نماینده شورای نگهبان همزمان با پیش‌ثبت‌نام اعلام کند که افراد بدانند که چیزی تغییر نکرده و آنهایی که در دوره‌های قبل رد شده‌اند، این دوره هم رد می‌شوند. این تشویق بوده است؟ در دوره‌های قبل به رفتار شورای نگهبان اعتراض کردند، شورای نگهبان گفته وظیفه‌اش مشارکت نیست، افزایش مشارکت ارتباطی به ما ندارد، مگر می‌شود کسی به عمل و نتیجه عمل خودش بی‌توجه باشد، آن هم در حرکتی که در برگیرنده یک جامعه، یک جریان و یک کشور است. شما برای انتخاباتی تلاش می‌کنید که حق مردم است اگر حق مردم را سلب کردید طبیعی است که مردم شرکت نمی‌کنند، پس حق‌الناسی که رهبری گفت کجاست؟یکی از اشکالات جلسه این بود که رئیس جبهه اصلاحات در جلسه دعوت نشده بود. از من به‌عنوان دبیرکل مجمع ایثارگران دعوت شده بود. ما انتظار داریم با این رفتارها مشارکت حداکثری شکل بگیرد؟»
حمید رسایی، مسئول کمیته انتخاباتی شریان در گفتوگو با «فرهیختگان»:
اصلاح‌طلبان برای گرفتن سهم بیشتر از کیک انتخابات اعتراض می‌کنند
یکی از مهم‌ترین حواشی جلسه رئیسی با نمایندگان احزاب دعوا بر سر تعیین مقصران فتنه 88 به عنوان عامل کاهش مشارکت بود. حمید رسایی، عضو سابق جبهه پایداری و از موسسان حزب جدید‌التاسیس شریان در گفتوگو با «فرهیختگان» ضمن اشاره به ماجرای این حاشیه مهم‌ترین دلیل کاهش مشارکت را تخریب چهره نظام و رفتارهای اشرافی و غیر مردمی مسئولان می‌داند. مشروح این گفتوگو را در ادامه می‌خوانید.
اصلاح‌طلبان به جای قانون سهم‌خواهی می‌کردند
رسایی محتوای جلسه با رئیس‌جمهور را اینگونه توضیح داد: «جلسه‌ی خوبی بود مثل همه جلسات قبلی که معمولا آقایان می‌آیند و حرف‌هایشان را می‌زنند. اصلاح‌طلبان ناراضی و ناراحت بودند از اینکه چرا حاکمیت به آنها سهم بیشتری در تائید صلاحیت‌ها نمی‌دهد. از این طرف دوستان اصولگرا پاسخ می‌دانند که باید طبق قانون عمل شود. چیزی که خیلی عجیب بود این بود که هیچ‌کس از آنها بر اجرای قانون تاکید نمی‌کرد و اعتراض‌شان صرفا این بود که چرا سهم‌شان از کیک بیشتر است. درحالی‌که مثل یک لیگ فوتبال که چند تیم در آن رقابت می‌کنند اگر برخی قواعد بازی را رعایت نکنند به صورت طبیعی دچار محدودیت‌هایی می‌شوند. حتی ممکن است بازیکنانی که به قواعد پایبند نیستند از زمین اخراج شوند. کسی حق ندارد اعتراض کند که چرا از تیم مقابل بازیکنی اخراج نشده است. با توجه به اینکه ما در ایام 9 دی بودیم برخی به حوادث 88 نیز اشاره کردند که این هم مورد ناراحتی برخی از حاضران قرار گرفت که این هم طبیعی بود. چون وقتی این موارد یادآوری می‌شود قاعدتا افرادی که تقصیر داشتند نقش‌شان یادآوری می‌شود. البته اسمش را نمی‌شود دعوا گذاشت. اما یک بگو‌مگویی شکل گرفت که حاضران با ذکر صلوات ختمش کردند. این دعوا هم خیلی نبود و جزء حاشیه‌‌ها محسوب می‌شود.»
اگر مشارکت در انتخابات سال جاری بیشتر از سال 98 نباشد کمتر نخواهد بود
نماینده مجلس هشتم و نهم در ادامه در مورد واکنش رئیس‌جمهور به حواشی به‌وجود آمده خاطر‌نشان کرد: «آقای رئیسی در این‌جور موارد ورود نمی‌کند. صحبت ایشان بعدا توسط نهاد ریاست جمهوری منتشر شد. ایشان ضمن رعایت برخی اصول بر قانونگرایی تاکید داشتند.»
عضو سابق جبهه پایداری در ادامه کنار بودن و تلاش برای حل مشکلات آنها را مهم‌ترین عامل افزایش مشارکت عنوان کرد و در مورد محتوای صحبت خودش در جلسه با رئیس‌جمهور گفت: «خود من هم در این جلسه به دو موضوع اشاره کردم. مدیریت نظام باعث شده کار به جایی برسد برخی که روزی جمهوری اسلامی را متهم می‌کردند به عدم امانت‌داری و حفاظت از رای مردم امروز اصطلاحا زنبیل گذاشته‌اند و برخی نیز یادشان رفته زنبیل‌شان را بیاورند و مطالبه‌شان این است که وقت بیشتری برای ثبت‌نام گذاشته شود. آقای مجید انصاری درخواستش این بود که با یک دو فوریت مجددا ثبت‌نام انتخابات شروع شود که این درخواست کاملا مضحک و بی‌منطق است. علاوه بر این تاکید کردم که افزایش مشارکت محصول یک فرآیند چندماهه نیست و نیاز به یک فرآیند مستمر دارد. دولت نقش دارد، قوه قضائیه و مجلس هم نقش دارند. با کار و تلاش و رسیدگی به مردم میزان مشارکت هم افزایش پیدا می‌کند. فکر می‌کنم تنها کسی که برخلاف حرف بقیه در جلسه تاکید کرد که اگر مشارکت در انتخابات سال جاری بیشتر از سال 98 نباشد کمتر نخواهد بود، من بودم. من این را به این دلیل گفتم که در سال 98 وقتی مردم گرفتار سیل بودند باید در قشم و توچال دنبال رئیس‌جمهوری می‌گشتند که یک سال و نیم از دفترش هم بیرون نیامده بود. به طور کلی جنس دولت از جنس مردم نبود. من در جلسه خطاب به آقای رئیسی نیز گفتم که من ایشان را هم بدون عیب و ایراد نمی‌دانم. انتقاداتم را هم علنی گفته‌ام ولی بالاخره جنسش از جنس مردم است. کنار مردم و پای کار مردم است. دارد می‌دود و تلاش می‌کند، مردم هم این را احساس می‌کنند. خب این حتما تاثیر می‌گذارد. البته اگر یک‌سری مشکلات معیشتی و اقتصادی هم بهبود پیدا کند حتما مشارکت خیلی بیشتر از این است.»
اتفاقات مجلس ششم و دهم باعث کاهش مشارکت در انتخابات‌های بعدی شد
عضو شورای مرکزی شریان با اشاره به انتخابات مجلس هفتم و یازدهم میزان مشارکت در این دو انتخابات را کمترین میزان مشارکت در انتخابات‌های مجلس توصیف کرد و در این‌باره گفت: «من در جلسه با رئیس‌جمهور تاکید کردم که در اولین انتخابات مجلس هم میزان مشارکت 52 درصد بوده است. انتخاباتی که در زمانی برگزار شد که اول انقلاب بوده است، شور انقلابی بوده، مشکلات تاثیر اجتماعی کمی داشته و مردم مملو از امید بوده‌اند. اصلاح‌طلبان هم ادعا می‌کنند در آن ردصلاحیت نداشتیم. کمترین میزان مشارکت برای مجلس دهم و هفتم است که بعد از دوره پرحاشیه مجلس ششم برگزار شد. میزان مشارکت در این مجلس 51 درصد شد. این نشان می‌دهد که اتفاقا سیاست‌زدگی‌ها، تنش‌ها و پنجه کشیدن به چهره نظام سبب ناامیدی مردم می‌شود و مشارکت را کاهش می‌دهد. هرکجا هم عقلی حاکم بوده و مطالبات مردم پیگیری شده مشارکت بهبود پیدا کرده است. ما دوبار در انتخابات مجلس نسبت به سیر طبیعی مشارکت کاهش شدید را شاهد بوده‌ایم. یک بار بعد از مجلس ششم، یک بار هم بعد از مجلس دهم که در هردو آنها اصلاح‌طلبان به قول خودشان مجلس را قرق کرده بودند. در انتخابات مجلس هفتم میزان مشارکت از 67 درصد به 51 درصد رسید. در مجلس دهم هم میزان مشارکت از 61 درصد به 42 درصد رسید.»
رد‌صلاحیت‌ها کمترین تاثیر را در کاهش مشارکت دارد
حمید رسایی در پایان برخی از مصادیق رفتاری مسئولان که در کاهش مشارکت تاثیر دارد را اینگونه برشمرد: «اصلاح‌طلبان همواره از رد صلاحیت گلایه می‌کنند و نباید این امر را بهانه قرار دهند. من در جلسه تاکید کردم که کمترین نقش در مشارکت را این امر دارد. بیشترین نقش در کاهش مشارکت را سبک زندگی مردم دارد. سکونت فرزندان مسئولان در خارج از کشور، دور دور کردن فرزندان مسئولان با ماشین‌های میلیارد دلاری، رانت‌خوری‌ها، تبعیض، سکونت‌ها در مناطق خوش آب و هوا، فاصله طبقاتی، سبک مدیریتی غیر مردم و توام با ناکارآمدی که برخی از مسئولان دارند و باند بازی و زد و بندهای محفلی بیش از هرچیز دیگری در کاهش مشارکت اثر دارد نه بحث رد‌صلاحیت‌ها.»