اقتدار منطقه‌ای و عوامل موثر در حفظ و تقویت آن امروزه یکی از اصول اساسی قدرت به‌شمار می‌روند؛ اگر همه این عوامل دست‌به‌دست همدیگر دهند، آنگاه مولفه‌ای به نام قدرت شکل می‌گیرد. هنگامی که این مولفه‌های قدرت را در قالب سیاسی کشورمان بررسی می‌کنیم، آنگاه بهتر متوجه می‌شویم که اقتدار منطقه‌ای چه تاثیری در ارتقای جایگاه یک کشور در تمامی عرصه‌های موجود دارد. این قدرت به‌خصوص طی چندسال اخیر با رشد و ارتقای توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه از طریق توان موشکی توانسته تا حد زیادی این اقتدار را به منصه‌ظهور بگذارد. برنامه «سپهبد» که این شب‌ها از شبکه چهار سیما درحال پخش است، قرار است در مورد همین رویکرد منطقه‌ای صحبت کند و در این میان از اقتدار ایران هم بگوید. این برنامه نسبت حاج‌قاسم سلیمانی و مجموعه عملکردش در جمهوری اسلامی را با ساختار قدرت بررسی می‌کند. قاسم سلیمانی از آنها بود که نقش موثری در اقتدار جمهوری اسلامی خارج از مرزهای ایران داشت.
سپهبد به این اشاره دارد که ایران همیشه با تکیه به توان داخلی خود، مولفه‌های بومی قدرت و تاثیرگذار ایجاد کرده که امروز در محیط پیرامونی‌اش اگر ناامنی وجود دارد، خودش از امنیت پایدار برخوردار است. این امنیت پایدار مرهون قدرت نظامی، نیروهای مسلح کارآمد، علم و پیشرفت علمی، اقتصاد قوی و مستقل، نیروهای نظامی وفادار و... است. حاج‌قاسم در این پازل آنقدر موثر نقشهای چندوجهی ایفا کرد که نمی‌توان به‌راحتی از کنار تاثیرگذاری‌اش گذشت. چهارسال از نبودنش می‌گذرد و در این سال‌ها اگر برای هر روز هم برنامه‌ای تولید شود باز نقش‌هایی از او وجود دارد که ناگفتنی است و می‌تواند برنامه‌ای به‌خود اختصاص دهد. حاج‌قاسم سلیمانی تراز مسلمانی بود؛ انسانی که با سلوک خاص خود هم معنویت عجیبی در سطح جامعه پدید آورد و هم طیف‌های مختلف کشور را به‌سمت خود جذب کرد. انسان مسلمانی که هم کشور و نظام سیاسی سوریه را از خطر سقوط نجات داد و هم دردمندانه برای رهاسازی دختران فرقه ایزدی عراق وارد میدان شد. هم فتح‌الفتوح پدید آورد و هم از اینکه در حین عملیات ناگزیر از خانه مخروبه یک شهروند سوری استفاده کرد، از صاحب آن عذرخواهی کرد و هم با شجاعت به دل دشمن زد و بارها در حلقه محاصره قرار گرفت و به تعبیر رهبر معظم انقلاب سه‌بار تا مرز شهادت رفت. در این مطلب سعی کرده‌ایم از این برنامه جذاب بیشتر بگوییم.
وقتی از قطر حمایت کردیم
یکی از کارشناسان این برنامه موضوع قطر و مشکلاتی را که چندسال پیش در منطقه پیدا کرده بود، تعریف کرد و گفت: «وقتی چندسال پیش قطر دچار مشکل شد و همه کشورهای منطقه پشتش را خالی کردند، ایران کنار قطر ماند. خود قطری‌ها از این انتخاب ایران شوکه شده بودند و می‌گفتند چون عملکرد ما در سوریه مشخص بود و ایران از همه‌چیز مطلع، ما فکر می‌کردیم ایران به کشورهای دیگر منطقه می‌پیوندد اما این اتفاق نیفتاد.
حالا دلیل این کار این بود که حاج‌قاسم با وجود اینکه از کارهای قطر در سوریه به‌طور کامل اطلاع داشت اما وقتی در شورای عالی امنیت ملی در مورد قطر بحث شد و عده‌ای گفتند که ما نباید کنار قطر قرار بگیریم، ایشان مخالفت کرد و در بحث شورای همکاری‌ها قطر را نجات داد، از آن طرف بارزانی را نجات داد، با وجود همه کارهایی که آنها انجام دادند.»
مرد میدان و دیپلماسی
نکته دیگری که در این برنامه درخصوص رویکرد منطقه‌ای ایران مورد توجه قرار گرفته است، موضوع مرد میدان بودن قاسم سلیمانی درکنار دیپلماسی بود.
یکی از کارشناسان برنامه در مورد این موضوع گفت: «حاج‌قاسم وزیر خارجه نبود اما نجات‌دهنده وزارت خارجه بود، بحث میدان و دیپلماسی بارها مطرح شده است و خیلی‌ها گفته‌اند که شهید سلیمانی مرد میدان بود اما همیشه دیپلماسی را نجات داد. او یک دیپلمات توانمند بود. آرمان برایش مهم بود اما درکنار آرمان‌خواهی واقعیت‌ها را هم می‌دید و آنها را در جهت آرمان‌ها به کار می‌گرفت.» کوروش علیانی که کارشناس فرهنگی این برنامه است در مورد موضوع دیپلماسی و میدان در نگاه حاج‌قاسم گفت: «قطر با ما دشمنی کرده است و به‌نظر می‌آید آنچه برآیند دیپلماسی و میدان بوده کاری است که خرد در آن پررنگ بوده اما در جاهای دیگر این خرد را نمی‌بینیم. هیچ کس آن را نمایش نمی‌دهد.»
چطور حلب آزاد شد؟
در مورد این موضوع بارها صحبت شده است که حاج‌قاسم در بسیاری از موارد با رهبر مشورت می‌کرد. در این برنامه به این موضوع هم اشاره شد و یکی از کارشناسان گفت: «ایشان در بیشتر موارد نظر رهبری را می‌گرفت، حتی اگر این نظر مخالف با نظر خودش بود، نظر ایشان را اجرا می‌کرد.»
در ادامه این موضوع مطرح می‌شود که برای حاج‌قاسم، بن‌بستی وجود نداشت. گاهی که در سوریه به مشکلی برمی‌خورد، سعی می‌کرد آنقدر موضوع را بررسی کند تا راهی برای آن مشکل پیدا شود. ایشان دمشق را نجات داد؛ اسیر شرایط نشد و از دل بحران‌ها، فرصت‌ها را ایجاد کرد. در هر زمان شروع بحران سوریه، شهر حمص یکی از آن شهرهایی بود که بسیار مشکل داشت و خود سوری‌ها به آن شهر نمی‌رفتند. یکی از کارشناسان این برنامه در توضیح اینکه حاج‌قاسم چه کاری را در آن زمان انجام داد، گفت: «او یک شخصیت استثنایی بود. اوایل بحران سوریه، داشت روی نقشه توضیحاتی را می‌داد و گفت من به حمص رفتم. اول باور نکردم، اما او توضیح داد که چه کاری کرده است و افسران سوری را راهنمایی کرده است. باری آزادسازی حلب هم نقشهای که داشت موفقیت‌آمیز بود و می‌گفت آن‌طرفی‌ها برنامه دارند که حلب را بگیرند و آن را به‌عنوان پایتخت موقت معرفی کنند و بعد هم همه دنیا آنها را به‌رسمیت بشناسند. اما او این اجازه را نداد و با کمک سوری‌ها حلب آزاد شد.»