دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد پنجشنبه شب ۹ آذر با حضور در برنامه صف اول، از مهارتی کردن رشته‌ها تا پرداخت شهریه و جذب هیات علمی در دانشگاه آزاد سخن گفت. در این گزارش به بخش‌هایی از این گفت‌و‌گو پرداخته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
دکتر طهرانچی در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه امسال هم بعد از طوفان الاقصی در دنیای دانشگاه‌ها اتفاقات جدیدی افتاد، گفت: «واقعیت به عنوان یک نقطه عطف در نظام دانشگاهی مطرح است و برای اولین بار ما تحرکات بسیار زیادی را در سطح همه دانشگاه‌ها و همین‌طور دانشگاه‌های برتر دنیا داشتیم. جا دارد به هر حال گرامی بداریم شهدای غزه را، شهیدان دانشجوی غزه را و این حرکتی است که در دانشگاه‌ها شروع شده و واقعیت این است که نظام علمی کشورها که شاید سال‌ها صهیونیست‌ها بر آن احاطه داشتند با طوفان الاقصی جریان جدیدی را شروع کرد که برای هر کسی که در مدیریت دانش است نوید‌بخش است.» او در بخش دیگری از سخنان خود درباره تعداد دانشجویان دانشگاه آزاد گفت: «وقتی که ما ورود کردیم تعداد دانشجویان دانشگاه آزاد که در سال ۹۳ یک میلیون و ۷۰۰ هزار بود، رسیده بود به ۸۳۰ هزار اما الان به یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر رسیده است.» او درباره دلایل افزایش دانشجویان توضیح داد: «دلیل این است که جریان دانشگاه آزاد اسلامی بسترسازی اشتغال را هدف قرار داده و این رسالت را برای خودمان محفوظ دانستیم که برای آینده جوان باید فکر کنیم، ایده و راهکار داشته باشیم و الان تعداد دانشجویان کارشناسی دانشگاه آزاد و کاردانی به شدت رشد داشته و ما در تحصیلات تکمیلی به هیچ وجه در این پنج ساله رشد نداشتیم، ولی دانشجویان کاردانی-کارشناسی زیاد شده است.» رئیس دانشگاه آزاد در ادامه با بیان اینکه در جلسه قبل شورای انقلاب فرهنگی گزارشی مبنی‌بر بحث آمایش ارائه دادم،توضیح داد: «آمایش بیرونی، آمایش اقتصادی-اجتماعی و متناسب با آن آمایش رشته‌های خودمان را هم انجام دادیم. الان با چشمان باز بحث ماموریت‌گرایی دانشگاه را نگاه می‌کنیم. کار‌هایی مثل طرح پویش که بچه‌ها از همان ابتدای کار به صنعت می‌روند که الان این عدد به ۳۶ هزار نفر امسال رسیده است، نمایشگاه صدرا-صنعت- دانشگاه و اشتغال نیز جریانی است که تک‌تک انجام شده و بچه‌ها می‌بینند و ما پاسخ را از طریق اقبال اجتماعی به دانشگاه آزاد می‌بینیم.» دکتر طهرانچی در ادامه اظهار کرد: «دانشگاه آزاد در حوزه علوم پزشکی نیز فعالیت دارد و ۴۰ درصد پرستاران کشور در دانشگاه آزاد تحصیل می‌کنند، همچنین ۴۰ درصد دانشجویان غیرپزشکی کشور نیز در دانشگاه آزاد در حال تحصیل هستند.» او با بیان اینکه در دانشگاه آزاد رسالت جدیدی به عنوان گسترش فضای علمی و انقلابی را مدنظر داریم، اضافه کرد: «شاید زمانی دانشگاه نگاه توسعه سیاسی را مدنظر داشت، الان دانشگاه در بستر انقلاب اسلامی در حال گسترش فضای انقلابی است. دانشگاه آزاد یک دانشگاه اجتماعی است که در اغتشاشات سال قبل کمترین همراهی از دانشگاه آزاد مشاهده شد. در این دانشگاه کرسی‌های آزاد اندیشی با حضور ۲۴ هزار نفر در سال گذشته برگزار شده است و این جهت‌گیری باعث شده که دانشگاه در خدمت جامعه و فرهنگ‌ساز باشد.» او در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص مهارت‌محور کردن رشته‌ها توضیح داد: «نباید در کشور مهارت‌ها با رویکرد گذشته‌نگر ارائه شود. اخیرا موسسه آموزش و پژوهش وزارت علوم گزارشی منتشر کرده که نشان می‌دهد دانشگاه فنی‌و‌حرفه‌ای ۲۱ درصد در اشتغال موثر است؛ این نشان می‌دهد نگاه گذشته‌نگر دیگر پاسخگو نیست، باید نگاه‌مان به آینده باشد و نگاه جامع داشته باشیم. با آموزش نظری و حرفه‌ای به صورت توأمان می‌توانیم مهارت‌محوری را دنبال می‌کنیم. مثلا زمانی در دانشگاه تنها هفت هزار دانشجوی کشاورزی داشتیم اما با اصلاح مهارت‌آموزی به این دانشجویان، اقبال به رشته کشاورزی بیشتر شده است. اکنون دانشجویان بخشی از زمان تحصیل خود را در مزرعه می‌گذرانند و شهریه از آنجا تامین می‌شود. ۸۰۰ مدرسه و ۱۵۰ هزار دانش‌آموز داریم که ذیل دانشکده‌های تعلیم و تربیت اسلامی قرار گرفته‌اند، اینگونه به دنبال تعریف عرصه و پایه هستیم تا مهارت واقعی را به جوانان یاد دهیم.»
اتکا به شهریه به 52 درصد رسیده است
او در پاسخ به سوالی مبنی بر ارتباط دانشگاه آزاد با صنعت نیز عنوان کرد: «رابطه خوبی با صنعت برقرار کردیم و سهامدار بخشی از صنعت هستیم. اتفاق خوبی که افتاده این است که ما روز اولی که شروع کردیم ۸۵ درصد دانشگاه متکی به شهریه بود اما امسال به 52 درصد رسیدیم، یعنی ما سهم‌مان را از شهریه کم کرده‌ایم.» رئیس دانشگاه آزاد درباره ارتباط با شرکت‌های دانش‌بنیان نیز توضیح داد: «مفهوم سرای نوآوری را در دانشگاه آزاد اسلامی راه‌اندازی کردیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مفهوم پارک در جامعه ما، جای نگرفت اما مفهوم سرا با جامعه ما متجانس است، پارک‌ها نیز در سراها جای می‌گیرند، بر اساس نیاز بازار ایجاد می‌شوند. هزار شرکت با دانشگاه آزاد در ارتباط است. ما در دانشگاه آزاد کار زینتی انجام نمی‌دهیم چراکه باید حقوق و دستمزد ۵۰ هزار نفر را پرداخت کنیم. این نکته دانشگاه آزاد را متمایز کرده است. هزینه نیروی انسانی را به تعادل رساندیم، نه اینکه کار کنیم تا حقوق بدهیم.» او در پاسخ به این سوال که آیا سراهای نوآوری دانشگاه آزاد با مدل پارک‌ها متفاوت است یا خیر، گفت: «سراها جامع پارک‌هاست، پارک‌ها را هم درون خودش دارد. ما شعارمان این است که به جای اینکه دانشجو بیاید و لیسانس بگیرد و برود بیرون، باید وقتی که می‌آید باشگاه این را تیمش کند، بعد تحویل مرکز رشد بدهد، بعد تحویل پارک دهد، بعد صندوق نوآوری شکوفایی پژوهش فناوری خود ما تامین مالی‌اش کند، بعد آزمایشگاه و کارگاه خود ما حمایتش کند؛ کل این مفهوم را سرای نوآوری می‌گوییم. پارک یک بخش است که وقتی شرکت می‌شود در پارک می‌نشیند.»
از هر کار زینتی فرار می‌کنیم
به گفته وی اکنون تقریبا چیزی بیش از هزار شرکت در دانشگاه آزاد وجود دارد. دکترطهرانچی تاکید کرد: « نکته‌ای را هم بگویم. ما برای تزیین در دانشگاه آزاد کار نمی‌کنیم. چرا؟ چون آخرش باید ما حقوق بدهیم. آخرش باید دانشگاه اقتصاد خودش را بگرداند. ما یک ریال کمک دولتی نمی‌گیریم و باید چرخه اقتصادی دانشگاه یک چرخه اقتصادی کامل باشد؛ لذا از هر کار زینتی به شدت فرار می‌کنیم و کار معنادار را دنبال می‌کنیم.»
36 هزار دانشجو در طرح پویش مشارکت دارند
او در پاسخ به سوالی مبنی بر تعداد دانشجویان بورسیه صنعت در دانشگاه اظهار کرد: «طرح پویش یکی از طرح‌های دانشگاه است که در نیمه راه صنعت شهریه دانشجو را پرداخت می‌کند و ۳۶ هزار دانشجو در این طرح مشارکت دارند.» رئیس دانشگاه آزاد در پاسخ به سوالی مبنی بر این که آیا کدرشته‌محل‌هایی که داوطلب ندارد در کنکور ۱۴۰۳ حذف می‌شوند، بیان کرد: «در این زمینه با وزارت علوم تفاوت دیدگاهی داریم. اقبال اجتماعی یک کمیت است اما مطلوبیت اجتماعی ضلع بعدی است که باید مورد توجه باشد. کشور به تخصص نیاز دارد نمی‌توان آنها را به خاطر نداشتن اقبال تعطیل کرد. ما در رشته‌های مهم تغییر روش می‌دهیم تا اقبال اجتماعی برای آنها فراهم شود. رشته‌هایی که مطلوبیت و اولویت آمایشی ندارند نیز باید تغییر کنند. کل کشور را به ۹۱ ناحیه تقسیم‌بندی کرده‌ایم و در این نواحی بر اساس موقعیت‌شان تصمیم‌گیری می‌کنیم. علم برای کشور نیاز است؛ اگر بد ارائه شود نتیجه مناسب ندارد، اگر رشته ایراد دارد باید درون رشته اصلاح شود.» رئیس دانشگاه آزاد تاکید کرد: «افزایش جدید نداریم. در برنامه تحولی چرخش تحولی داریم. در همه واحدها مجوز گسترش از وزارت علوم و وزارت بهداشت را داریم اما بنا به گسترش نداریم و ماموریت‌محوری در واحدها را مدنظر داریم. توسعه کمی نداریم در مدارس توسعه داشته‌ایم اما در دانشگاه توسعه کمی نداریم. گسترش کودکستان‌ها با محور تربیتی را در دستور کار داریم.» او اضافه کرد: «معمولا ما اینها را آمایش‌محور جابه‌جا می‌کنیم. رشته جدید نمی‌گیریم، اینها را اصلاح می‌کنیم. اگر لازم بود حذف هم می‌کنیم.» دکتر طهرانچی در پاسخ به سوال دیگری مبنی‌بر رتبه علمی دانشگاه آزاد تصریح کرد: «به رتبه‌بندی کیو‌اس و تایمز ورود نکردیم. در شانگهای رشته‌های مهندسی رتبه خوبی دارد و در کشور عراق شعبه راه‌اندازی کردیم. در نانو موسسه برتر کشور هستیم. در کوانتوم و هوش مصنوعی هم حرکت‌های خوبی انجام دادیم. در شانگهای در رشته مکانیک، رتبه ۴۷ جهانی را داریم. در چهار رشته مهندسی دیگر رتبه زیر ۱۰۰ داریم که به همین اعتبار پنج رشته مهندسی را در عراق داریم و تنها دانشگاه ایرانی که توانست در کشور دوست و برادرمان عراق شعبه بگیرد دانشگاه آزاد است، به لحاظ این جایگاه علمی‌اش. مثلا در نانو مؤسسه برتر کشور و به اعتراف آمریکایی‌ها در ۲۰ مؤسسه اول دنیا هستیم و شاید دانشگاه آزاد در این حوزه‌ها در دنیا بیشتر شناخته شده است تا در داخل، چون اکثرا دانشگاه آزاد را به حجم گسترده دانشگاه آموزشی می‌شناسند.» او درباره سامانه‌سپاری در دانشگاه آزاد گفت: «در کشور در نظامات دولتی، دولت را مرجع داریم. دانشگاه آزاد ۴۰ درصد دانشجویان کشور را دارد. در این حوزه رویه‌هایی که دانشگاه را به مشروعیت بشناسد، متاسفانه دستورالعمل خاصی وجود ندارد. دولت الکترونیک باید پیوست بخش‌های غیردولتی را تعریف کند. ما آماده‌ایم، سامانه‌های یکپارچه را تعریف کرده‌ایم.» دکتر طهرانچی در پاسخ به سوالی مبنی بر افزایش شهریه‌ها در دانشگاه آزاد توضیح داد: «در همه مقاطع شش میلیون و ۹۰۰ هزار تومان متوسط یک ترم‌مان می‌شود. همین عدد برای دانشگاه دولتی ۳۵ میلیون تومان است. همین عدد در دانشگاه پیام نور بیشتر است.» او تاکید کرد: «دانشگاه آزاد اسلامی از نظام افزایش حقوق از قانون کشور تبعیت می‌کند. در سه سال اخیر افزایش سه برابری حقوق و دستمزد اساتید و کارمندان را داشتیم.»