زینب مرزوقی، خبرنگار گروه نقد روز: بسیاری از ما ممکن است در خلال کار روزمره‌مان فشار روحی، استرس و اضطراب قابل توجهی را متحمل شویم. خیلی از دوستان و نزدیکان‌مان ممکن است که تروماها، شکست‌ها و از دست دادن‌های مختلفی را در مدت زمان دوستی و آشنایی‌مان تجربه کرده باشند. مثلا دوستی از همسرش جدا شده، دیگری پدرش را از دست داده و یکی دیگر درگیر بیماری خواهرش است. تمام اینها فشار و بار روانی خاص خودشان را به افراد متحمل می‌کنند و از آنجایی که بیماری‌ها و اختلالات روحی مانند بیماری‌های جسمی، علایم ظاهری ندارند؛ کژ‌دار و مریز با آنها دست‌و‌پنجه نرم می‌کنیم. خیلی از ما با وجود اطلاع از تمام این فشارها و حتی احتمال ابتلا به اختلالات روحی و روانی اما با این وجود باز هم به مشاور، روانشناس و روانپزشک مراجعه نمی‌کنیم؛ چراکه درگیر دو دوتا چهارتای مالی می‌شویم و می‌بینیم در دراز‌مدت، پرداخت پول به مشاور یا روانشناس برایمان هزینه‌بر خواهد شد. به همین دلیل از درمان روح و روان‌مان منصرف می‌شویم و از ترس هزینه‌های مشاوره و روانشناسی به‌طور کل هیچ اقدامی برای بهبودی حال روحی‌مان انجام نمی‌دهیم.
خبر رسید که امروز بالاخره و برای اولین‌بار پس از انقلاب اسلامی؛ از 15 روز گذشته خدمات روانشناختی، تحت پوشش بیمه سلامت قرار گرفت. علی فتحی‌آشتیانی، رئیس سازمان نظام مشاوره و روانشناسی کشور در گفت‌وگو با «فرهیختگان» در رابطه با این خبر می‌گوید: «کارشناسان ارشد و دکتری روانشناسی بالینی و سلامت از هر دانشگاهی که فارغ‌التحصیل شده باشند؛ خدمات‌شان مشمول بیمه می‌شود و می‌توانند از خدمات بیمه برای مراجعان‌شان استفاده کنند. با همان تعرفه‌ای که مصوبه هیات‌دولت است، یعنی 230 هزار تومان برای کارشناسان ارشد و 270 هزار تومان برای دکتری تخصصی. بیمه سلامت این خدمات را پشتیبانی می‌کند. همه فارغ‌التحصیلان کارشناسی‌ارشد و دکتری در این دو گرایش می‌توانند با بیمه سلامت استان‌های مربوطه مراجعه کنند و قرارداد ببندند. وقتی قرارداد بستند، می‌توانند از این بیمه استفاده کنند.» درحال‌حاضر بیمه سلامت فقط خدمات روانشناختی را تحت پوشش قرار می‌دهد و آشتیانی نسبت به بیمه تامین اجتماعی اظهار بی‌اطلاعی کرده اما تاکید می‌کند که 15 روزی می‌شود این مصوبه در کشور عملیاتی شده است. رئیس سازمان نظام مشاوره و روانشناسی کشور ادامه می‌دهد: «سازمان نظام روانشناسی کشور با همکاری وزارت بهداشت و البته تصویب شورای عالی سلامت، خدمات روانشناختی تحت پوشش بیمه سلامت قرار گرفت یعنی شورای عالی سلامت که ذیل وزارت بهداشت قرار دارد، این را به تصویب رساند. همچنین کاری که ما در سازمان درحال پیگیری هستیم، این است که سایر گرایش‌های روانشناسی هم مشمول بیمه شود. آخرین جلسه‌ای که با وزیر بهداشت داشته‌ایم در آنجا به‌طور مفصل درباره این موضوع صحبت کردیم. او نیز اعلام کرد که یک کارگروه روی این مساله کار کند و مساله بیمه خدمات سلامت، مشمول حال تمام گرایش‌های روانشناسی شود.»
آشتیانی درباره کاهش و نظارت روی تعرفه‌های مشاوره و روانشناسی نیز معتقد است برای بهره‌مندی از خدمات بیمه‌ای باید تعرفه مصوب هیات‌دولت از بیمار دریافت شود. او همچنین توضیح می‌دهد: «طبیعتا اگر مردم اطلاع خوبی از این بهره‌مندی داشته باشند، می‌توانند از روانشناسان و مشاوران درخواست کنند تا تعرفه بیمه‌ای اعمال شود. در مورد بیمه دو گرایش روانشناسی بالینی و سلامت در خدمات خود از طریق بیمه پشتیبانی می‌شوند. یکی از برنامه‌های ما این است که بتوانیم سطوح بیمه را گسترش دهیم؛ چراکه اعتقاد من بر این است که همه گرایش‌های روانشناسی به‌نوعی با سلامت ارتباط دارند. برای مثال کسی که روانشناسی تربیتی خوانده و به مدارس می‌رود یک نوع خدمات سلامت را به فرزندانی که دچار افت تحصیلی و اضطراب هستند، ارائه می‌کند یا کسی که روانشناسی صنعتی سازمان دارد و سراغ کارخانه‌ها و نهادهای مختلف می‌رود و به کارمندان و کارگران خدمات ارائه داده، کارهای روانشناختی انجام می‌دهد و باید مشمول بیمه شود. همه گرایش‌های روانشناختی به یک نوعی خدمات ارائه می‌کنند و باید مشمول بیمه شوند. سعی می‌کنیم که با بیمه خدمات سلامت وارد مذاکره شویم.»
پیش‌بینی می‌شود که با این مصوبه تعداد مراجعه‌کنندگان به مشاوران و روانشناسان بیشتر خواهد شد؛ چراکه حالا بخشی از هزینه درمان به‌عهده دولت و بیمه‌ها خواهد بود و بیماران دغدغه کمتری نسبت به هزینه‌ها بالای خدمات مشاوره خواهند داد. آشتیانی همچنین در پاسخ اینکه با این مصوبه شاهد چه تحولی خواهیم شد، می‌گوید: «مهم‌ترین تحولی که ایجاد می‌شود، این است که بخش قابل توجهی از جامعه که به‌دلیل تعرفه نسبتا بالای مشاوران و روانشناسان، فرصت بهره‌مندی از خدمات مشاوره و روانشناسی تا حالا نداشته‌اند، اکنون که مشمول بیمه شده است این دسته از مردم برای دریافت خدمات مشاوره و روانشناسی مراجعه کنند. این دسته از مردم شاید بیش از 70 درصد جامعه را تشکیل می‌دهند.» به‌نظر آشتیانی، تعداد مراجعه‌کنندگان برای دریافت مشاوره و خدمات روانشناسی در آینده بیشتر خواهد شد؛ چراکه اکنون فرصت لازم به‌وجود آمده و 70 درصد هزینه را بیمه پرداخت می‌کند و تنها 30 درصد از آن به عهده بیمار است.
آشتیانی همچنین پیش از این درباره تعرفه متداول و رقم‌های نامتعارف مشاوره و خدمات روانشناسی گفته بود: «موارد خاصی هستند که ساعتی ۸۰۰ هزار تومان دریافت کرده‌اند که این موارد را پذیرفته و رد نمی‌کنم. در برنامه داریم معاونت انتظامی سازمان فعالیت خود را بیشتر و بازرسی‌های آشکار یا غیرآشکار انجام داده و یک ارزیابی‌ای از وضعیت موجود داشته باشیم. امیدوارم بتوانیم به برخی از مشکلات جامعه خودمان در رابطه با هزینه‌ها بپردازیم. ماده ۱۹ و ۲۰ قانون سازمان نظام روانشناسی و مشاوره در ارتباط با تخلفات روانشناسان و مشاوران است. یک هیات حل اختلاف داریم که اگر مراجعه‌‌کننده‌ای از روانشناس یا مشاور شکایت کند که هزینه بیشتری دریافت کرده یا هر شکایت دیگر، در ابتدا هر دو طرف را دعوت و سعی بر حل آن مشکل می‌کنیم که به مراجع بالاتر کشیده نشود، اگر در این مرحله نتوانستیم مشکل را حل کنیم، کمیسیون تخلفات بدوی که از تعدادی متخصص، حقوقدان و وکیل تشکیل شده، این مساله را مورد بررسی قرار داده و به حکمی می‌رسند و اگر نیاز به تجدید‌نظر بود به کمیسیون تجدید‌نظر رفته و در آنجا قطعی می‌شود. حکم‌ها قانونی است و می‌تواند مواردی همچون سه ماه انفصال از خدمت، شش ماه، یک سال، سه سال و پنج سال و درنهایت لغو پروانه خدمات هم صادر شود. البته مردم می‌توانند به‌صورت مستقیم به سازمان نظام روانشناسی مراجعه کرده و شکایت خود را مکتوب ارائه دهند و ما موظف هستیم آن را بررسی کنیم.»