زهرا طیبی، خبرنگار گروه نقد روز: سه ماه پیش جمعی از معلم‌های خوزستانی برای حل مشکلی که در استخدام خود داشتند راهی تبریز شدند و به نشانه اعتراض مقابل دفتر رئیس کمیسیون آموزش مجلس، علیرضا منادی‌سفیدان چادر زدند تا مشکل استخدام‌شان حل شود. ویدئویی که این روزها در فضای مجازی از اعتراض نماینده معلمان خوزستانی منتشر شده اختصاص به همان روزهایی دارد که این معلم‌ها برای پیگیری اعتراض‌شان راهی تبریز شده بودند.

ماجرای رفتار نامتعارف منادی
شاید حداقلی‌ترین انتظاری که می‌توان به وقت گفتن حرف و گله‌ای به مسئولی داشت گوش دادن و توجه به آن اعتراض باشد. براین اساس لازم نیست تخصصی جدی در شناخت زبان بدن داشته باشید تا متوجه معنای رفتارهای رئیس کمیسیون آموزش مجلس شوید. همین امر هم باعث شده انتشار این ویدئو واکنش‌های منفی زیادی در فضای مجازی به همراه داشته باشد. اگرچه برمبنای آنچه جواد آقاجان‌نژاد روزنامه‌نگار تبریزی به ما گفت این ویدئو مربوط به ماجرای اعتراض معلمان خوزستانی در تابستان است که برای پیگیری استخدام‌شان راهی تبریز شده بودند و مقابل دفتر علیرضا منادی چادر زده بودند تا مشکل‌شان را حل کنند اما نمی‌توان این امر را کتمان کرد که آنچه از رفتار و برخورد یک نماینده مجلس با مردم توقع می‌رفت، فاصله جدی با رفتاری دارد که از رئیس کمیسیون آموزش مجلس در این جلسه دیده شده است. در این باره چند نکته حائز توجه وجود دارد ازجمله اینکه اگرچه در تمام سطوح حکمرانی کشور مسئولان باید ارتباط و تعامل جدی با مردم داشته باشند اما این امر برای نمایندگان مجلس اهمیتی دوچندان دارد؛ چراکه مجلسی‌ها با عنوان نمایندگان مردم وارد بهارستان می‌شوند و بر این مبنا دسترسی مردم به نمایندگان مجلس آسان‌تر از دیگر مسئولان است اگرچه این امر گاهی منجر به این شده که مردم از نمایندگان حوزه انتخابیه خود درخواست رفع کوچک‌ترین مشکلات را داشته‌ باشند، اما شاید بتوان یکی از مهم‌ترین وظایف نمایندگان را ارتباط و تعامل با مردم دانست که می‌توانند گاهی نقش حلقه واسط میان مردم و دیگر مسئولان را ایفا کنند. از طرفی نیز تعامل و ارتباط با مردم و رسیدگی به مشکلات آنان باعث می‌شود سمت نمایندگی مجلس از اهمیت و سختی دوچندانی برخوردار باشد که نمایندگان می‌بایست زمان و توجه لازم را برای رسیدگی به مشکلات آنان داشته باشند و این امر را در کنار حضور در صحن و بررسی طرح‌ها و لوایح مورد بررسی جدی قرار دهند. نکته مهم دیگر در این میان این است که همواره این گزاره مطرح می‌شد که نیاز به بازسازی اعتماد عمومی مردم نسبت به مسئولان کشور بیش از گذشته احساس می‌شود بر این اساس می‌بایست بازسازی این تصور در این میان افکار عمومی که نمایندگان و مسئولان به دنبال حل مشکلات و اختلافات موجود در جامعه نیستند، در دستور کار بگیرد و از این منظر می‌توان انتشار این ویدئو را ضربه دیگری به اعتماد عمومی مردم و تقویت‌کننده این تصور دانست که نمایندگان به دنبال حل مشکلات مردم نیستند و تنها میز نمایندگی و مدیریت است که برای آنها اهمیت دارد، تصویری که اگرچه نمی‌توان آن را به کل تعمیم داد اما تلاشی نیز برای اصلاح این تصور دیده نمی‌شود.

درازهی، عنابستانی و حالا منادی...
اواخر آذر 97 بود که ویدئویی از درگیری نماینده مجلس سراوان با کارمند اداره گمرک در فضای مجازی واکنش‌های زیادی به همراه داشت و اظهارات متفاوتی در این رابطه مطرح می‌شد، ازجمله اینکه درازهی، نماینده سراوان مدعی بود برای دیدار با رئیس اداره گمرک وارد اداره شده که کارمند اداره او را معطل کرده و اجازه دیدار با رئیس اداره را نداده است. از طرفی نیز ادعای دیگری مطرح می‌شد که نماینده سراوان بدون هماهنگی قصد ورود و دیدار با رئیس اداره را داشته و تنها 10 دقیقه معطل شده است. فارغ از اینکه دعوا برای چه اتفاق افتاده بود آنچه مورد انتقاد قرار می‌گرفت رفتاری بود که این نماینده مجلس انجام داده بود و چیزی که باعث می‌شد جدای از اینکه چه در اداره گمرک اتفاق افتاده است مورد انتقاد قرار بگیرد، رفتار تند و به دور از خویشتنداری یک نماینده مجلس بود. امری که توقع می‌رفت حداقل با عذرخواهی درازهی و واکنش منفی مجلس به این رفتار خاتمه پیدا کند اما این اتفاق نیفتاد. بهمن 1400 ویدئویی منتشر شد که افسر پلیسی می‌گفت در تذکر به نماینده مجلس برای ورود به خط ویژه، آن نماینده به صورت او سیلی زده است. انتشار این موضوع موج تازه‌ای از واکنش‌های منفی نسبت به برخورد عنابستانی نماینده مجلس با این افسر پلیس را به همراه داشت. این موضوع نیز اگرچه با اظهارنظرهای متفاوتی همراه شد و ادعاهایی مبنی بر ‌برخورد بد افسر پلیس و دعوای لفظی مطرح می‌شد اما آنچه توجه افکارعمومی را جلب کرده بود رفتار نادرست یک نماینده مجلس بود و بیش از این هرچه منتشر یا گفته می‌شد توجیه و دلایلی بود که بیش از اینکه افکارعمومی را قانع کند آنها را ناراحت‌تر و عصبی‌تر می‌کرد. انتشار ویدئوی رفتارنادرست رئیس کمیسیون آموزش نیز کنار این اتفاقات قرار می‌گیرد. شاید بتوان گفت گوش و توجه افکارعمومی نسبت به رفتارهای نادرستی که از نمایندگان مجلس دیده یا شنیده می‌شود حساس شده است. از طرفی در تمام اتفاقات رخ‌داده برخورد درست و قابل توجهی با نماینده خاطی صورت نگرفته و در مواردی حتی مجلسی‌ها جانب نماینده خاطی را گرفتند. امری که یک فرصت برای بازسازی اعتماد عمومی را به ضربه دیگری به افکارعمومی تبدیل کرده است. برهمین مبنا نمی‌توان افکار عمومی را برای پذیرش آنچه در فضای مجازی منتشر می‌شود، مقصر دانست چراکه این موارد به ذهنیت منفی که میان افکارعمومی وجود دارد، دامن می‌زند و در طرف دیگر ماجرا نیز تلاشی برای اصلاح آن صورت نمی‌گیرد. این امر در انتشار ویدئوی اخیر از رئیس کمیسیون آموزش مجلس هم دیده می‌شود و در شرایطی که بازنشر این ویدئو با واکنش‌های منفی زیادی همراه شده اما تاکنون مجلس موضع و واکنش روشنی در این رابطه نداشته و توضیح دقیقی درباره چند و چون ماجرا نیز نداده است و با وجود تماس‌های مکرر «فرهیختگان» برای پیگیری صحت ماجرا، پاسخی از آنها دریافت نکردیم.

چه خبر از هیات نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس؟
در چنین مواقعی که رفتاری خلاف شأن یا قانون از نماینده‌ای سرمی‌زند نام هیات نظارت بر رفتار نمایندگان، زیاد به گوش می‌خورد. در اتفاقات اینچنینی که در سه چهارسال اخیر از برخی نمایندگان مجلس دیده می‌شد، انتظار این بود که هیات نظارت بر رفتار نمایندگان که وظیفه رسیدگی به گزارش‌های مربوط به رفتارهای خلاف شأن نمایندگی را دارد برخورد جدی با این اتفاقات داشته باشد. علاوه‌براینکه در مجلس دهم رفتاری جدی از جانب هیات نظارت در مقابل رفتار نماینده سراوان صورت نگرفت، در مجلس یازدهم و بعد از رفتار عنابستانی نیز هیات نظارت برخورد جدی با ماجرا نکرد اگرچه موضوع به محاکم قضایی راه پیدا کرد. در اتفاق اخیر و از زمان انتشار ویدئوی منادی انتظار می‌رفت پیگیری و ورود جدی از جانب هیات نظارت بر رفتار نمایندگان برای بررسی اتفاق رخ‌داده و توضیح به افکارعمومی صورت بگیرد که تا لحظه تنظیم گزارش، واکنشی از جانب هیات نظارت دیده نشده است.

این رفتارها توجیه ندارد
شاید بتوان برای آنچه در دیدار رئیس کمیسیون آموزش مجلس با معلمان خوزستانی رخ‌ داده دلایل مختلفی مطرح کرد، شاید با توضیح دلایل و شرایط برگزاری آن جلسه ماجرا به نحو دیگری مورد قضاوت قرار گیرد. اما آنچه در این ماجرا و در اتفاقات گذشته و با فرض محق بودن نماینده توجیه‌پذیر به نظر نمی‌رسد رفتارهایی است که خلاف شأن یک نماینده بروز و ظهور می‌کند. نمایندگان مجلس و مسئولان را می‌توان جزء قشری دانست که همواره رفتارهای آنها زیر ذره‌بین و توجه قرار دارد، با فرض پذیرش این امر که گاهی ممکن است خطایی رفتاری از جانب نمایندگان صورت گیرد، اما طبعا آنچه از یک نماینده مجلس یا مسئول کشوری توقع می‌رود به‌نحوی است که کوچک‌ترین رفتارها و برخوردها را نیز با واکنش منفی همراه می‌کند. حساسیت این امر با توجه به نزدیکی به انتخابات مجلس و موضوع مهمی به نام مشارکت مردم بیشتر می‌شود. در این رابطه از مجلس انتظارمی‌رود ورود جدی برای برخورد با ماجرا داشته باشد و این امر را مورد تاکید قرار بدهد که هر رفتاری خلاف شأن نماینده مردم با برخورد جدی دیگر نمایندگان و مجلس همراه خواهد شد.