ندا اظهری، مترجم: یک، دو، سه؛ حرکت. همین چهار کلمه کافی است تا دنیایی جدید پیش رویتان خلق شود؛ دنیایی که از دریچه چشم دوربینی به آن نگاه می‌شود که قرار است زندگی را در قاب سینما به تصویر بکشد. در سال‌هایی که از عمر سینما می‌گذرد شاهکارهایی خلق شده‌اند که از ابتدایی‌ترین امکانات برای خلق‌شان بهره برده شده است؛ از تصاویر سیاه و سفیدی که چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کرد تا تصاویر رنگی و پر‌زرق‌و‌برقی که امروزه با بهترین کیفیت روی پرده سینماها شکل می‌گیرد. فیلمسازی که امروزه به دلیل گستردگی آن به یک صنعت خوش رنگ و لعاب در دنیا تبدیل شده، با دوربین و تجهیزاتش جان می‌گیرد و می‌شود آن چیزی که تماشاگران و مخاطبان برای دیدنش سر و دست می‌شکنند و حاضرند ساعت‌ها برای خرید بلیت یک فیلم پشت گیشه سینما منتظر بمانند. همین صنعت پرطرفدار به‌ویژه در سال‌های اخیر که عصر شکوفایی فناوری‌های نوین لقب گرفته، متحول شده و به واسطه قابلیت‌ها و فناوری‌هایی که به این صنعت راه پیدا کرده، خیلی از کارها راحت‌تر شده و با کیفیت بالاتری انجام می‌شوند. 21 شهریور روز سینماست و به بهانه چنین روزی، از برخی فناوری‌های روز دنیا نام برده‌ایم که به واسطه قابلیت‌هایی که دارند، توانسته‌اند باری از دوش این صنعت بردارند و فرآیند فیلمسازی را تسریع و تسهیل کنند. فناوری توانسته تحولات متعددی را در صنایع مختلفی از سلامت، تجارت الکترونیک، خرده‌فروشی، رسانه، آموزش و تولید گرفته تا تمام حوزه‌های صنایع ایجاد کند. فناوری‌ها همچنین توانسته‌اند تغییری را در صنعت فیلمسازی هم ایجاد کنند. از این رو، صنعت فیلمسازی طی یک قرن گذشته به سرعت متحول شده است. در زمان شروع این صنعت، صداگذاری روی فیلم غیرممکن بود و حالا که در سال 2023 قرار داریم، نه‌تنها استودیوها مجهز به صدا و امکانات صداگذاری هستند بلکه فناوری ساخت فیلم را نیز در اختیار داشند. قرن بیستم میلادی با پیشرفت‌های شگفت‌انگیزی چون ظهور دوربین و ادغام صدا، پایه‌گذاری اختراعات پیشگام، رشد سریع و پیشرفت‌هایی همراه بود و همین امر باعث شد قرن 21 فیلم‌های شگفت‌انگیزی به روی پرده سینماهای دنیا بروند. از چگونگی فیلمبرداری گرفته تا مراحل پس از تولید و تدوین تا پخش و بازاریابی، این فناوری یک مزیت بسیار موردنیاز برای صنعت فیلمسازی به شمار می‌رود. استفاده از فناوری، جنبه‌های کیفی فیلمسازی را بهبود می‌بخشد و بهره‌مندی از فناوری‌های پیشرفته، تصاویری جذاب و واضح، جلوه‌های صوتی پیشرفته، ابزارهای ویرایش آسان‌تر و پخش فیلم دیجیتال در دنیای امروز توانسته جای خود را در این صنعت باز کند. تماشاچیان می‌توانند فیلم‌ها را در پلتفرم‌هایی چون نتفلیکس، یوتیوب، آمازون پرایم و چند مورد مشابه تماشا کنند. تجارت فیلمسازی در حال حاضر چندوجهی است و فناوری فقط آن را ساده‌تر کرده و دامنه فیلمسازی، تماشای فیلم و سایر فعالیت‌های تجاری را گسترش داده است. به‌طورکلی، ساخت فیلم فرآیندی طاقت‌فرساست که مستلزم تلاش بالای متخصصان، هنرمندان و تکنسین‌های ماهر است و علاوه‌بر آن، هزینه‌های هنگفتی هم در این حوزه صرف توسعه و سایر جنبه‌های فنی می‌شود. با تکامل فناوری دیجیتال، تقریبا در هر جنبه‌ای از فیلمسازی شاهد تغییرات تحول‌آفرین بوده‌اند.

ویرایش ویدئوها با کمک الگوهای الگوریتمی ریاضیاتی

به گزارش movieweb، در حالی که اجرای ویرایش الگوریتمی ویدئوها پیش‌تر در زمان تولید پیاده‌سازی می‌شد، به جای ویرایش دستی فیلم، ویرایش الگوریتمی ویدئو به فرآیند تولید کمک می‌کند تا با استفاده از کدگذاری رایانه‌ای، صحنه‌ها را به هم متصل و قالب‌بندی کرده و ترتیب دهند. منشأ اولیه این فناوری به اتحاد جماهیر شوروی برمی‌گردد که در آن، «سرگئی آیزنشتاین»، کارگردان مشهور سینما که در سال 1925 به‌عنوان یک فیلمساز و تدوین‌گر شناخته می‌شد، نخستین بار کار مونتاژ را به شکلی ابتدایی انجام داد که برخی، آن را نوعی ویرایش الگوریتمی ویدئو می‌دانند. در این فرآیند، با ترکیب یک سری کاربردها و معادلات امکان‌پذیر، به تیم‌های فیلمسازی این امکان داده می‌شود تا فیلم‌ها را به شیوه‌ای بسیار کارآمدتر سازماندهی کنند. در این فناوری، فیلم با کمک الگوریتم‌های ریاضیاتی برش می‌خورد. با توجه به ماهیت دیجیتالی فناوری‌های جدید ویدئویی، زبان‌های برنامه‌نویسی کامپیوتری به‌طور چشمگیری در آینده فناوری‌های فیلمسازی ادغام می‌شوند. اگر برنامه‌های کامپیوتری اساسا مجموعه‌های پیچیده‌ای از دستورالعمل‌های ساده باشند، کاربرد آنها در دنیای ویرایش عملا بی‌پایان است. در فناوری ویرایش الگوریتمی ویدئوها، فیلمساز به‌طور خودکار بخشی از فیلم را برش می‌زند تا به سبک خاص موردنظرش دست یابد. از این فناوری می‌توان برای سازماندهی مواد به‌کار‌رفته در فرآیند تولید فیلم با شناسه‌های بصری مانند چهره‌ها یا مناظر گرفته شده، استفاده کرد. در برخی موارد، حتی می‌توان از آن برای تغییر دیالوگ‌های گفته‌شده توسط بازیگران پس از ضبط استفاده کرد. شبکه‌های خبری معروف مانند CNN یا استودیوهای بزرگ فیلمسازی مانند «دیزنی» از این فناوری ویرایش الگوریتمی ویدئو در تولیدات خود استفاده می‌کنند.

پیش‌تولیدی موفق‌تر با فناوری پیش‌نمایش سه‌بعدی

اگر پرینت سه‌بعدی ابزاری برای تبدیل ایده‌های دیجیتال به واقعیت‌های ملموس است، فناوری جدید «پیش نمایش سه‌بعدی» دقیقا معکوس پرینت سه‌بعدی عمل می‌کند. این فناوری با ایجاد کپی‌های دیجیتالی و کاملا شناور از مجموعه‌ها یا مکان‌های فیزیکی برای استفاده در تولیدات زنده و اکشن مدت‌ها قبل از شروع فیلمبرداری واقعی، انقلابی در فرآیند پیش‌تولید فیلم‌های سینمایی ایجاد می‌کند. فضای دیجیتال فناوری پیش نمایش سه‌بعدی، زمان و فضای لازم را برای کاوش و آزمایش در زمان و بدون متحمل شدن هزینه‌های غیرضروری در اختیار فیلمسازان قرار می‌دهد. کارگردانان با کمک فناوری پیش نمایش سه‌بعدی، کارگردانان می‌توانند طرح‌های بصری را با کیفیت بهتری اصلاح کنند، طراحان تولید می‌توانند دقت ساخت را افزایش دهند، مدیران عکاسی می‌توانند حدس و گمان‌ها را از راه‌حل‌های فنی حذف کنند و تولیدکنندگان هم قادر خواهند بود روند جریان لجستیکی کل تولیدات را بهینه کنند. در گذشته روش‌های پیش نمایش سه‌بعدی به‌طور قابل توجهی پرهزینه و دست‌و‌پاگیر بوده و منجر به محدودیت شدید استفاده از آنها به‌عنوان فناوری فیلمسازی در محافل صنعت سرگرمی با بالاترین سطوح بودجه بوده است.

با وجود این اکنون این فناوری بیش از هر زمان دیگری در دسترس است. این فناوری فیلمسازی معمولا در انیمیشن‌ها، بازی‌های ویدئویی و پروژه‌های عکاسی یافت می‌شود. مولفه فناوری سه‌بعدی در اوایل دهه 1990 رونمایی شد و «پارک ژوراسیک» نخستین فیلمی بود که جنبه‌های فیلمسازی را در خود جای داده بود. این فیلم با تعاملی که با یکی از معدود شرکت‌هایی که به فناوری لازم دسترسی داشت، به‌طور چشمگیری جلوتر از زمان خود در عرصه فیلمسازی پیش رفت.

ضبط فیلم با دوربین‌های دیجیتال

طی سال‌ها دوربین حیاتی‌ترین ابزار فیلمسازی بوده و در گذر زمان تحولات زیادی را پشت‌سر گذاشته و به همین ترتیب توانسته صنعت فیلمسازی را هم متحول کند. بهبود کیفیت فیلم ماحصل استفاده از فناوری‌های جدید در دوربین‌های فیلمبرداری است. نمونه‌های پرطرفدار آن شامل دوربین‌های Arri Alexa و Red است که هر دوی این دوربین‌ها از رزولوشن بالایی برخوردار بوده و صحنه‌های فیلم را به‌صورتی واضح و جذاب ضبط می‌کند تا بیننده از تماشای لحظه به لحظه فیلم لذت ببرد. دوربین هم مانند کامپیوتر زمانی به اندازه یک اتاق بود، بی‌حرکت و بسیار محدود. اما درحال‌حاضر بسیاری از فیلم‌ها با گوشی‌های موبایل و حتی دوربین‌هایی که روی ربات‌های پرنده نصب می‌شوند، فیلمبرداری می‌شوند. دوربین‌هایی مانند DJI Ronin 4D ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی دارند که زمانی غیرممکن بود و مهم‌ترین آنها توانمندی قابلیت «استدی کم» است که برای بدون لرزش شدن تصاویر گرفته شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این میان جدیدترین فناوری دوربین که در فیلمسازی به کار می‌رود، دوربین‌های فیلمبرداری دیجیتال برای فیلمبرداری فیلم به‌طور دیجیتالی است. دوربین‌هایی که برای مصارف خانگی طراحی شده‌اند برای تولیدات مستقل یا بودجه کم نیز استفاده می‌شوند. همان‌طور‌که گفتیم، دوربین دیجیتال آمریکایی پرطرفدار Red تصاویر را به‌صورت دیجیتال 4K ضبط می‌کند.

طراحی شخصیت‌ها و مکان‌ها با پرینت سه‌بعدی

از زمان ابداع فناوری سه‌بعدی، فیلمسازان این توانایی را پیدا کرده‌اند که تمام مجموعه‌ها، شخصیت‌ها و وسایل و ابزارهای مخصوص فیلمی را که روی آن کار می‌کنند، دوباره به تصویر بکشند. ظهور فناوری پرینت سه‌بعدی کمک بزرگی به فعالان حوزه طراحی کرده و منابع زیادی برای ایجاد مدل‌هایی از معماری پیچیده و زیبایی شناختی شخصیت‌ها در اختیار آنها قرار می‌دهد. پرینت سه‌بعدی که زمانی یک رویای علمی و تخیلی بود، با ظهور در دهه 80، به‌عنوان یک راه‌حل بالقوه در فرآیند تولید فیلم‌های سینمایی آغاز به کار کرد و خیلی زود مورد اقبال فیلمسازان قرار گرفت. امروزه بشر از این فناوری برای چاپ و پرینت بسیاری از چیزها حتی اندام‌های بدن انسان استفاده می‌کند. پرینت سه‌بعدی به‌عنوان یک فناوری جدید در صنعت فیلمسازی، قادر است بسیاری از محدودیت‌های پیش روی ساختمان‌سازی در مرحله پیش تولید فیلم‌ها، طراحی لباس و... را از سر راه بردارد. نقاط قوت این فناوری این است که هنرمندان را قادر می‌سازد تا اشیاء سه‌بعدی را با سطح بالایی از جزئیات طراحی کنند که بشر برای طراحی آنها با دست در حالت عادی نیاز به ساعت‌ها کار دارد اما با فناوری پرینت سه‌بعدی در کمترین زمان ممکن می‌تواند آن کار را با تمام ظرافت‌هایش انجام دهد. با پر کردن شکاف میان تخیل دیجیتال و واقعیت فیزیکی، چاپ سه‌بعدی به مهم‌ترین نوآوری‌های فیلمسازی تاریخ سینما می‌پیوندد که به‌عنوان ابزاری بالقوه، می‌تواند همزمان برای صرفه‌جویی در زمان، کاهش هزینه‌ها و افزایش آزادی خلاقیت مورد استفاده قرار گیرد. این فناوری شاید به ظاهر ساده باشد اما در آینده نوظهور فناوری فیلمسازی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. برجسته‌ترین نمونه فیلمی که عملا براساس فناوری پرینت سه‌بعدی ساخته شده، «جنگ ستارگان» است.

حفظ ایمنی و کاهش خطر در فیلمبرداری با اینترنت اشیا

اصطلاح فناوری اینترنت اشیا به‌طور گسترده برای اشاره به اتصال اشیای فیزیکی مختلف از طریق حسگرها و نرم‌افزارها روی یک شبکه ارتباطی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از تلفن‌های هوشمند گرفته تا رنگ‌های نیمه هوشمند، اینترنت اشیا راه خود را در بیشتر جنبه‌های زندگی دیجیتالی بشر جای داده و حالا نیز به‌عنوان یک فناوری نوظهور در صنعت فیلمسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اتصال بی‌سیم سال‌هاست که بی‌سروصدا در مجموعه فیلم‌هایی با کیفیت متوسط به کار رفته و آنها را متحول کرده است. دهکده‌های متحرک ویدئویی، حلقه‌های فوکوس و حتی سیستم‌های کنترل دوربین درحال‌حاضر جز کم‌هزینه‌ترین تولیدات به‌شمار می‌روند اما این محصولات به لطف ظهور فناوری اینترنت اشیا هوشمند شده‌اند و در صنعت فیلمسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه‌‌بر این اینترنت اشیا می‌تواند ابرداده‌های ارزشمند را جمع‌آوری کند که به‌طور مستقیم زمینه تولید را به محصول نهایی متصل می‌کند. این فناوری در پخش فیلم بسیار می‌تواند کمک‌کننده باشد. به‌عنوان مثال نمایشگرهای سینمای هوشمند مجهز به حسگرهایی است که واکنش مخاطبان را به فیلم کنترل کرده و به فیلمسازان و پخش‌کنندگان اجازه می‌دهد که بازاریابی و استراتژی‌های پخش فیلم براساس داده‌های به‌دست آمده تنظیم شود. علاوه‌‌بر این با استفاده از فناوری اینترنت اشیاء فرآیند فیلمسازی با ایمنی بالاتری اتفاق می‌افتد به‌طوری‌که پهپادهای هوشمند، ابزاری مناسب و جایگزین در فیلمبرداری‌ها شده‌اند که برای ضبط تصاویر هوایی با هزینه پایین‌تر و ایمن‌تر و کاهش خطرات بالقوه مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین می‌توان از حسگرهای هوشمند برای نظارت بر ایمنی بازیگران و خدمه در صحنه فیلمبرداری استفاده کرد و به فیلمسازان در مورد مواجهه با خطرات احتمالی هشدار داد و درصد خطر و آسیب را به حداقل رساند.

هوش مصنوعی و ایجاد تحول در صنعت فیلمسازی

صنعت فیلمسازی همواره در خط مقدم نوآوری‌های فناورانه قرار داشته و ظهور و گسترش هوش مصنوعی هم این صنعت را به سطوح جدیدی از تحول نزدیک کرده است. فناوری‌های هوش مصنوعی حتی شیوه فیلمسازی را هم متحول کرده‌اند. یکی از مهم‌ترین اثرات هوش مصنوعی در این صنعت، توانایی ساده کردن فرآیند تولید است. فناوری‌های هوش مصنوعی بسیاری از کارها و وظایف تکراری مانند اصلاح رنگ و ترکیب صدا را خودکار کرده و تمرکز فیلمسازان را روی جنبه‌های خلاقانه تولید قرار می‌دهد. با کمک فناوری‌های هوش مصنوعی، فیلمسازی بسیار کارآمدتر و مقرون به صرفه‌تر پیش می‌رود. «گاردین» در گزارشی که منتشر کرده به تاثیر هوش مصنوعی در ایجاد تحول در سینمای هالیوود پرداخته است. هوش مصنوعی از سویی در نوشتن فیلمنامه می‌تواند تاثیرگذار باشد، به‌طوری‌که از این فناوری می‌توان برای تجزیه و تحلیل فیلمنامه‌های موجود و نوشتن فیلمنامه‌های جدید استفاده کرد که به‌طور بالقوه منجر به فیلمنامه‌نویسی کارآمدتر و مقرون به صرفه‌تر می‌شود. این فناوری همچنین در فرآیند پیش‌تولید هم به‌کار می‌آید و از آن می‌توان در ساده‌سازی فرآیند پیش‌تولید ازجمله انتخاب بازیگران، جست‌وجو برای یافتن مکان مناسب برای فیلمبرداری به‌کار می‌رود. در زمینه جلوه‌های ویژه هم هوش مصنوعی می‌تواند در خلق جلوه‌های واقعی‌تر و شناورتر و نیز برای کاهش نیاز به جلوه‌های کاربردی، صرفه‌جویی در زمان و هزینه به‌کار رود. از این رو این فناوری تا حد زیادی می‌تواند صنعت فیلمسازی را نه‌تنها در هالیوود، بلکه در صنعت فیلمسازی دنیا متحول کند.