ندا اظهری، مترجم: هوش مصنوعی بیشتر از آنچه فکرش را بکنید در‌حال پیشرفت است و هر روز با سرعتی باورنکردنی می‌تازد. این فناوری نوظهور که چند سالی است دنیا را تسخیر کرده حالا همین نزدیکی‌ها در کشورهای همسایه جولان می‌دهد و کشوری مانند امارات که جزء پیشرفته‌ترین کشورهای دنیا و خاورمیانه به‌شمار می‌رود، در تلاش است که تا سال‌های آینده بتواند به‌عنوان پیشگام در حوزه هوش مصنوعی نقش‌آفرینی کند؛ کمااینکه در‌حال‌حاضر هم جایگاه بسیار خوبی از نظر فناوری هوش مصنوعی و سرمایه‌گذاری روی این حوزه در بخش‌های مختلف از‌جمله آموزش عالی دارد. در هفتمین نشست وزرای آموزش عالی کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس که در روزهای گذشته در عمان برگزار شد، وزرای این کشورها به بحث پیرامون چگونگی تاثیر فناوری هوش مصنوعی بر روند رو به رشد آموزش عالی پرداختند.

در نشست GCC چه گذشت؟
به گزارش muscatdaily، هفتمین نشست وزرای آموزش عالی شورای همکاری خلیج‌فارس روز دوشنبه در مسقط (عمان) برگزار شد. این نشست که با حضور کشورهای GCC، شامل بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان‌سعودی و امارات‌متحده‌عربی برگزار شد بر موضوع‌های روز دنیا از‌جمله هوش مصنوعی در آموزش و تاثیر انقلاب چهارم صنعتی بر فرآیند یادگیری و توسعه و بهبود همکاری‌های بین‌المللی متمرکز شده است. بحث محوری این نشست هم گنجاندن سواد مالی در برنامه‌های درسی برای دانشجویان منطقه بود. این نشست همچنین بر اهمیت همکاری و مشارکت به‌منظور دستیابی به هدف چهارم توسعه پایدار یعنی دستیابی به آموزش باکیفیت تاکید دارد. از سوی دیگر بیست‌وسومین نشست وزرای آموزش عالی و پژوهش‌های علمی نیز همزمان با این نشست برگزار شد که موضوعات مهم مورد بحث این نشست هم پیرامون تاکید بر اهمیت تمرکز بر تحول دیجیتال و امنیت سایبری در آموزش عالی در کشورهای GCC، اهمیت تقویت همکاری با سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی متخصص در حوزه اعتبار آکادمیک و کیفیت آموزشی و نیز تاکید بر اهمیت حمایت محققان در موسسات پژوهشی علمی و مراکز پژوهشی در کشورهای GCC بوده است. وزرای آموزش عالی و هیات همراه در ادامه این نشست از نمایشگاه نوآوری‌های علمی دانشجویان که در حاشیه این دو نشست برگزار شد، بازدید کردند. این‌بار عمان میزبان برگزاری هفتمین دوره بود و سال آینده قرار است این نشست به میزبانی قطر برگزار شود.
«مدیحه بنت احمد الشیبانیه»، وزیر آموزش عالی و رئیس فعلی جلسه، پیشرفت ثابت و دیدگاه مشترک در بخش آموزشی کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس را برجسته کرد. او با تاکید بر اینکه سیستم‌های آموزشی روز دنیا نقش رو به رشدی در همسویی با اهداف توسعه پایدار ایفا کرده‌اند، عنوان کرد که کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس نتایج ملموسی را در بخش آموزش عالی شاهد هستند؛ چراکه معیارهای بین‌المللی مسیر رو به رشد و مثبت منطقه را اثبات می‌کند. او در بحث پیشرفت‌های فناورانه بیان کرده است که تکامل سریع فناوری اطلاعات، پیشرفت بشر و رفاه اجتماعی- اقتصادی را تسهیل کرده اما ضروری است که سیستم‌های آموزشی ما، از ارزش‌های اخلاقی و مذهبی حمایت کنند که به جوامع خلیج‌فارس متصل می‌شوند. او همچنین دستورالعمل‌های اخیر یونسکو را پیرامون استفاده از فناوری در حوزه آموزش مورد تایید قرار داد که با اهداف کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس مطابقت دارد. او در ادامه به اهمیت و اولویت سواد مالی اشاره و بر آموزش مهارت‌های مالی تاکید و ارتباط آن را با دنیای امروز بیان کرد. او متذکر شد که مطالعات در این حوزه‌ها تاثیر مثبتی بر چنین آموزش‌هایی به‌منظور تصمیم‌گیری‌های مالی روزمره دانشجویان دارد.
علاوه ‌بر این «جاسم محمد البودایوی»، دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس تاب‌آوری وزرای آموزش عالی و توانمندی آنها در تداوم آموزش به‌رغم چالش‌های جهانی را در دوران همه‌گیری کرونا ستودنی دانست و گفت: «تاکید رهبران ما بر اقدام مشترک و اشاره مکرر به مقوله آموزش در اجلاس سران شورای همکاری خلیج‌فارس، اعتماد جمعی را در توانمندسازی جوانان برای رسیدن به آینده‌ای مرفه نشان می‌دهد.» وزرای آموزش عالی همچنین پیشنهاد عمان درمورد تبادل تخصص بین کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس را بررسی کرده و بر اهمیت تلاش‌های مشترک برای دستیابی به چهارمین هدف توسعه پایدار سازمان ملل متحد یعنی آموزش باکیفیت تاکید کردند. در انتها وزرای شرکت‌کننده در این نشست بر اهمیت حفظ ارزش‌های اخلاقی، مذهبی و خانوادگی در جوامع حوزه خلیج‌فارس تاکید کردند. آنها از تلاش‌های مشترک در سراسر بخش‌ها برای تقویت این اصول حمایت کرده و خانواده را به‌عنوان واحد اساسی پیشرفت و رفاه اجتماعی به‌رسمیت شناختند.
به گزارش thearabianstories، «سید فهد بن محمود السعید»، معاون وزیر شورای وزیران هم در دیدار با وزرا بر توسعه آموزش، آموزش عالی و پژوهش و نیز اهمیت دستیابی به همکاری‌های بیشتر در میان کشورها تاکید کرد. او با اشاره به اینکه آموزش عالی رکن اساسی پیشرفت و سعادت ملت‌ها را تشکیل می‌دهد، افزود: «سرمایه‌گذاری در حوزه آموزش عالی از اولویت‌های اصلی تلاش برای همگام شدن با پیشرفت در جهان محسوب می‌شود.» در این نشست همچنین بر نقش هوش مصنوعی در فرآیند آموزشی و لزوم افزایش همکاری‌ها در زمینه‌های آموزشی، پژوهشی، مطالعاتی و تربیت معلم با تاکید بر برنامه‌های آموزشی با هدف حفظ ارزش‌های اجتماعی تاکید شد.

راه‌اندازی هوش مصنوعی در عربستان

عربستان سعودی با سرمایه‌گذاری‌هایی که به‌ویژه در یک دهه گذشته داشته، در زمینه‌های علمی و پژوهشی گام‌های بزرگی را برداشته و در حال تبدیل شدن به یک کشور پیشرفته در خاورمیانه است. تنها طی چند سال این کشور به یکی از قدرت‌های جهانی در حوزه هوش مصنوعی و فناوری اطلاعات تبدیل شده و از نظر استراتژی‌های دولتی و آگاهی‌های اجتماعی نسبت به مقوله هوش مصنوعی در دنیا رتبه دوم را از آن خود کرده است. در این میان، ریاض، سی‌امین کشور دنیا و سومین کشور عربی در شاخص شهرهای هوشمند IMD 2023 است. از دستاوردهای مهم عربستان میزبانی 220 مرکز داده دولتی در پلتفرم ابری DEEM است که منجر‌به صرفه‌جویی و فرصت‌های درآمدی بیش از 13 میلیارد و 300 میلیون دلاری می‌شود. همچنین این کشور با پیشنهاد قانون جدید مالکیت فکری، پیشگام در وضع مقررات هوش مصنوعی در منطقه خلیج است. عربستان در اقدامی دیگر، مرکز جدید هوش مصنوعی را برای استفاده نوآورانه از این فناوری در خاورمیانه راه‌اندازی کرده است. عربستان برای تقویت پژوهش‌های علمی بودجه‌ای 200 میلیون دلاری مشخص کرده است. این بودجه، بخشی از استراتژی دولت این کشور برای توسعه قابلیت‌های پژوهشی دانشگاه علم و صنعت ملک عبدالله است. حضور 40 روزه گروه پژوهشگران علمی فرانسوی در صحرای عربستان از دیگر مشارکت‌های علمی بین فرانسه و عربستان است. این گروه 33 نفره، در آب‌وهوای گرم عربستان در روزهای گرم تابستان، انعطاف‌پذیری بشر را در تغییرات آب‌وهوایی مورد بررسی قرار دادند. در ماه‌های اخیر همچنین‌ آمریکا مشارکت استراتژیک 80 روزه‌ای را با عربستان حول محورهای سیاسی، امنیت، مبارزه با تروریسم، اقتصاد و انرژی شامل نوآوری انرژی پاک و دستیابی به خاورمیانه‌ای آرام‌تر و امن‌تر آغاز کرد. بعد از مذاکراتی که برای آغاز دوباره مشارکت ایران با عربستان انجام شد، تفاهمنامه‌هایی مبنی‌بر همکاری‌های مشترک علمی و پژوهشی، شرکت‌های دانش‌بنیان و تبادل نخبگان امضا شد.

سرمایه‌گذاری مشترک 1300 برای توسعه اقتصاد دیجیتال

بحرین و آمریکا در ماه‌های گذشته به دنبال تفاهمنامه‌هایی که امضا کردند، علاوه‌بر طرح‌های استراتژیک مشترک برای برقراری امنیت منطقه، امنیت دریایی و مقابله با تهدیدات جدید و فراملی، راه‌های جدیدی را هم برای گسترش کمک‌ها و آموزش‌های به‌منظور تقویت امنیت سایبری، برنامه‌های امنیت مرزی و مشارکت برای اجرای قانون ارائه کردند. این دو قرار است در راستای تقویت روابط اقتصادی، همکاری‌هایی را نیز در زمینه ارتباطات از راه دور و حمایت از بهره‌وری انرژی و انتقال منابع انرژی پاک انجام دهند. علاوه‌براین، انگلیس هم در ماه‌های گذشته تمایل خود را به برقراری همکاری با بحرین در زمینه اقدامات علمی و فناوری اعلام کرده است. انگلیس در نظر دارد طبق استراتژی‌های جدید، تا سال 2030 به‌عنوان ابرقدرت فناوری در دنیا شناخته شود که برای رسیدن به این هدف چهار اصل را، شامل در دسترس قرار دادن مقالات علمی، مسئولیت پذیر بودن، برقراری امنیت و قابل انعطاف بودن مدنظر قرار داده است که باید بتواند همکاری‌های فناورانه خود را به‌طور بین‌المللی برقرار کند. انگلیس در این مسیر با بحرین مشارکت می‌کند. انگلیس و بحرین با سرمایه‌گذاری یک میلیارد و 300 میلیون دلاری به مشارکت اقتصاد دیجیتال پرداختند. بحرین همچنین در ماه‌های گذشته خبر از تکمیل طرح هوش مصنوعی برای تولید «آنُد سبز» داد که با همکاری یکی از مراکز تحقیق و توسعه هوش مصنوعی در این کشور به سرانجام رسید. شرکت خانواده که یک شرکت خصوصی مدیریت دارایی‌های خانوادگی است، اقدام به راه‌اندازی آزمایشگاه فین تک در بحرین کرده است تا بتواند از این طریق، چشم‌انداز دیجیتال ثروت افراد را تعریف کند. این آزمایشگاه، مرکزی برای همکاری با کارشناسان پیشرو در صنعت، استارتاپ‌های فین تک و موسسات دانشگاهی خواهد بود.

2031، سالی برای قدرت‌گرفتن امارات در هوش مصنوعی دنیا

هوش مصنوعی از مهم‌ترین مولفه‌ها برای سرعت گرفتن امارات در طرح‌های تحول دیجیتال به شمار می‌رود. این کشور که یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای دنیا در زمینه فناوری است از هوش مصنوعی در صنایع مختلفی چون مدیریت داده، غربالگری نامزدهای انتخاباتی و مصاحبه برای تقویت اقتصاد دیجیتال بهره می‌برد. همچنین وزیر هوش مصنوعی، اقتصاد دیجیتال و برنامه‌های کاربردی از راه دور بر استفاده از فناوری‌های دیجیتال پیشرفته و هوش مصنوعی برای حل چالش‌های بخش مراقبت‌های بهداشتی تاکید کرده است. در این راستا از نوآوری‌های جدید در حوزه پزشکی شخصی استفاده می‌شود. مرکز مالی بین‌المللی دبی که برترین مرکز مالی جهانی در خاورمیانه، آفریقا و آسیای‌جنوبی است، خبر از راه‌اندازی پردیس دانشگاهی هوش مصنوعی و 3.0 Web در این کشور داده که قرار است به بزرگ‌ترین مجموعه شرکت‌های فناوری و هوش مصنوعی در منطقه خاورمیانه و آفریقای‌شمالی (منطقه منا) تبدیل شود. امارات با استراتژی ملی هوش مصنوعی قرار است تا سال 2031 به یکی از قدرت‌های هوش مصنوعی در دنیا تبدیل شود. راه‌اندازی مرکز یادگیری ماشینی و مرکز تعالی ازجمله اقدامات این کشور محسوب می‌شود. امارات در همکاری دوجانبه‌ای که با آمریکا آغاز کرده با سرمایه‌گذاری روی هوش مصنوعی و توسعه آن، در حوزه‌های نظامی و سیاسی انجام شده است. از نظر نظامی، گروه عملیاتی 59 فرماندهی مرکزی نیروی دریایی آمریکا معروف به ادغام سریع هوش مصنوعی مجهز به سیستم‌های دریایی بدون خدمه و نیز نیروی دریایی امارات نخستین تمرین دوجانبه مشترک خود را با بهره‌مندی از سیستم هوش مصنوعی و بدون خدمه انجام دادند. همچنین شرکت آمریکایی Cerebras Systems قراردادی 100 میلیون دلاری با امارات برای تحویل نخستین ابررایانه متشکل از 9 ابررایانه هوش مصنوعی با مشارکت گروه فناوری G42 مستقر در امارات امضا کرده است. در پروژه جدیدی که به‌تازگی بین ترکیه و امارات به امضا رسید قرار است این دو کشور در زمینه‌های فضایی و هوش مصنوعی با هم مشارکت داشته باشند.

هدفگذاری بازار 646 میلیون دلاری هوش مصنوعی قطر تات 2030

شورای پژوهش، توسعه و نوآوری قطر و شرکت سنگاپوری EnterpriseSG طی یک همکاری استراتژیک در راستای تقویت همکاری‌ها و نوآوری‌های آزاد تفاهمنامه امضا کردند. به دنبال این تفاهمنامه، قرار است قطر به یک اقتصاد دانش‌بنیان و نوآور تبدیل شود. در همکاری دیگری که قطر با سنگاپور آغاز کرده، قرار است استارتاپ‌های فناوری قطر و سنگاپور راحت‌تر به بازارهای یکدیگر دسترسی پیدا کرده و در زمینه حمل‌ونقل و لجستیک، انرژی، تولید و دیجیتالی‌سازی مشارکت داشته باشند. علاوه‌براین، شورای پژوهش، توسعه و نوآوری قطر در همکاری با مرکز نوآوری و توسعه فناوری اسپانیا، طرح نوآوری قرص اسپانیا را کلید زدند. هدف از این طرح مشترک سرمایه‌گذاری مشترک برای حمایت از پروژه‌های تحقیق و توسعه عنوان شده است. آموزش عالی قطر در حال توسعه یک استراتژی هوش مصنوعی برای بخش آموزش است که جزء چشم‌انداز ملی قطر 2030 در زمینه هوش مصنوعی قرار می‌گیرد. این استراتژی بر دسترسی آسان و استفاده بهینه از کلان داده در تنظیم فرآیند آموزشی متمرکز خواهد شد. علاوه‌براین، قطر قرار است مجموعه‌ای از کسب‌وکارهای تخصصی در سطح جهانی فعال در حوزه فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی ایجاد کند. این کشور در قالب این استراتژی ملی هوش مصنوعی به نفع اقتصاد قطر، از مفهوم هوش مصنوعی در کنار اقتصاد بهره می‌برد و قرار است براساس چشم‌انداز ملی قطر 2030، این کشور را به «قطر هوشمند» تبدیل کرده و اقتصاد دیجیتال را در این کشور توسعه دهد. پارک علم و فناوری قطر، شرکت متا، مایکروسافت ازجمله سرمایه‌گذاران مشترک این طرح محسوب می‌شوند. انتظار می‌رود بازار هوش مصنوعی در قطر در پایان سال 2023 به 220 میلیون دلار برسد و با میانگین رشد سالانه 16.66 درصد همراه باشد. با سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده قرار است این بازار در سال 2030 به 646 میلیون دلار برسد.

طرح 2 میلیون دلاری عمان برای قویت اقتصاد با هوش مصنوعی

در ماه‌های اخیر وزارت حمل‌ونقل، ارتباطات و فناوری اطلاعات عمان در سمیناری به نسل جدید هوش مصنوعی و سیاست‌های مربوط به مقرارت استفاده از فناوری‌های مدرن پرداخت. در استراتژی «فناوری‌های هوشمند 2040» که در عمان برنامه‌ریزی شده قرار است از توسعه فناوری‌های هوشمند برای رونق کسب‌وکارها و کاهش تورم و بهبود وضعیت اقتصادی استفاده شود. بیمارستان‌ها حتی می‌توانند از این فناوری‌ها در تشخیص بیماری‌ها بدون حضور بیمار استفاده کنند. استفاده از این فناوری‌ها در کاهش تصادفات، صنایع، حمل‌ونقل و... می‌تواند به کاهش بسیاری از هزینه‌ها کمک کند. در اقدامی مشترک، وزارت اقتصاد و وزارت حمل‌ونقل، ارتباطات و فناوری اطلاعات از طرح ملی توانمندسازی اقتصاد ملی تقویت‌شده با هوش مصنوعی تا سال 2024 با سرمایه‌گذاری دو میلیون دلاری رونمایی کردند. این طرح با هدف تقویت سرمایه‌گذاری و یکپارچه‌سازی کاربردهای این فناوری در توسعه بخش‌های مختلف اقتصادی در دهمین برنامه توسعه پنج‌ساله عمان (2025-2021) اجرا شده است. عمان در زمینه فناوری خودروسازی در چند ماه گذشته با گروه صنعتی ایران‌خودرو همکاری خود را آغاز کرد. عمان که به دنبال توسعه و تقویت تجارت و همکاری اقتصادی با ایران است یک گروه فناوری را راهی ایران کرده تا از تجربیات گروه ایران‌خودرو استفاده کند. در همکاری مشترک دیگر عمان با عربستان‌سعودی تفاهمنامه امضا کرده است به‌طوری که صندوق توسعه عربستان‌سعودی توافقنامه 53 میلیون و 330 هزار دلاری را برای حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط عمانی امضا کرده است. این سرمایه‌گذاری بخشی از یک طرح حمایتی گسترده‌تر به ارزش 150 میلیون دلار است که قرار است با حمایت از فعالیت‌های مالی شرکت‌های کوچک و متوسط، اشتغالزایی و رشد اقتصادی و اجتماعی همراه باشد.

سرمایه 2 میلیون دلاری گوگل در کویت

کویت از تازه‌ترین اقداماتی که در حوزه هوش مصنوعی انجام داده توانسته از یک گوینده اخبار مجازی رونمایی کند که براساس هوش مصنوعی طراحی شده و قرار است در آینده به‌صورت آنلاین اخبار را قرائت کند. در همکاری مشترک کویت و آمریکا، بر تعیین کمیت تاثیر هوش مصنوعی بر اقتصاد جهانی با تمرکز بر کویت و آمریکا تاکید شده است. این دو کشور قرار است در زمینه سیستم‌های هوشمند و قوانین مربوط به هوش مصنوعی در بخش تسلیحات با یکدیگر مشارکت کنند و قرار است دو کشور تجربیات خود را در زمینه کار روی این فناوری به اشتراک بگذارند. آمریکایی‌ها مهم‌ترین دلیل خود را از این همکاری، تبادل اطلاعات به‌منظور جلوگیری از نفوذ تروریست‌ها به فناوری هوش مصنوعی اعلام کرده‌اند. علاوه‌بر این، راه‌اندازی دفتر محاسبات ابری گوگل در کویت از دیگر اتفاقاتی است که در چند ماه گذشته رخ داده است. این شرکت تحت مدل تجاری «شرکت یک‌نفره»، طبق تفاهمنامه‌ای با سرمایه دو میلیون دلاری فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.