ماموریت فضایی چاندرایان۳ روز چهارشنبه ۲۳ آگوست با موفقیت انجام شد. آنچه باعث شد تا ماموریت سازمان تحقیقات فضایی هند (IRSO)، تاریخ‌ساز شود این بود که حالا هند بعد از شوروی، آمریکا و چین، چهارمین کشوری لقب گرفت که موفق به فرود موفقیت‌آمیز روی ماه شده و به علاوه، آنها حالا اولین کشوری هستند که موفق شده‌اند تا قطب جنوبی ماه را فتح کنند. خبر ورود فرودگر هندی‌ها در قمر زمین، در حساب توئیتر IRSO بدین ترتیب اعلام شد:«من به مقصد رسیدم و شما هم همینطور!» ولی ماموریت IRSO که مستقر کردن یک ماه‌نورد رباتیک برای آغاز کاوش در قطب جنوب ماه است، تنها برنامه در این راستا نیست و در سال ۲۰۲۵، ناسا قصد دارد تا در قالب ماموریت آرتمیس۳ برای اولین بار در پنجاه سال گذشته انسان را به ماه برساند. این سفر شامل فرود اولین زن و اولین فرد رنگین‌پوست بر سطح ماه نیز خواهد بود. قبل از آن نیز قرار است که کاوشگر اکتشافی قطبی سازمان فضایی آمریکا (VIPER) در سال ۲۰۲۴ و در یک ماموریت صد روزه، قطب جنوب ماه را مورد بررسی قرار دهد. از سوی دیگر چینی‌ها نیز با صنعت فضایی رو به رشد خود، قطب جنوبی ماه را زیر ذره‌بین گرفته‌اند و در نظر دارند تا در سال ۲۰۲۶ یک ماه‌نورد جدید را در ماموریت Chang’e ۷ به قمر زمین بفرستند.

اما سوال اینجاست که چرا همه به قطب جنوبی ماه علاقمند شده‌اند؟

تمایل برای فرود بر روی قطب جنوبی ماه بیشتر به خاطر این است که دانشمندان می‌دانند که این منطقه دارای آب، به شکل یخ است. آب، برای زندگی ضروری است و البته کاربردهای دیگری هم دارد و مثلا می‌تواند در حکم خنک‌کننده تجهیزات عمل کرده و حتی سوخت موشک‌ها را تامین کند. استفاده از آب برای تامین سوخت می‌تواند در ماموریت مرحله‌ای به مریخ، که قرار است روزی از سمت ماه آغاز شود موثر باشد. این بدان معناست که در حالی که آژانس‌های فضایی به دنبال ثبات در فضا هستند و همچنین به دوره بعدی ماموریت‌های فضایی فکر می‌کنند، توان بهره‌برداری از آب در ماه برای نوشیدن، خنک کردن ماشین‌آلات و حتی تجزیه آن به هیدروژن و اکسیژن برای تامین هوای قابل تنفس و استفاده به عنوان سوخت ارزش بسیار بالایی دارد.

رویت اولین نشانه‌ها از آب در سطح ماه

ISRO نقش مهمی در کشف این آب یخ زده در سطح ماه داشت. هندی‌ها در سال ۲۰۰۸ همراه با فضاپیمای چاندارایان ۱ ، یک ابزار علمی معرفی شده توسط ناسا به نام نقشه بردار کانی شناسی ماه (M۳) را به مدار ماه فرستادند که این ابزار، آب یخ زده در دهانه‌های قطب جنوبی ماه را شناسایی کرد. یک سال بعد و در سال ۲۰۰۹، مدارگرد شناسایی ماه ناسا (LRO) به شکلی عمدی توسط ماهواره "مشاهده و سنجش دهانه ماه" (LCROSS)، با دهانه‌ای تاریک در قطب جنوبی ماه برخورد کرد. این برخورد توده‌ای از گرد و غبار را ایجاد کرد که به دانشمندان این فرصت را داد که یخی که در تاریکی پنهان شده بود را تشخیص دهند. البته نگرانی‌هایی در این رابطه وجود داشت که مولکول هیدروکسیل (OH) با مولکول آب (H۲O) اشتباه گرفته شده باشد اما این نگرانی در سال ۲۰۲۰ و با بررسی داده‌های تلسکوپ رصدخانه استراتوسفری ناسا برای نجوم فروسرخ (SOFIA) برطرف شد و این تلسکوپ توانست تا وجود آب در قطب جنوب ماه را تائید کند.

چرا قطب جنوبی ماه تا حالا دست نخورده مانده بود؟

فرود در نزدیکی قطب جنوبی ماه کار ساده‌ای نیست. یکی از دلایل آن، این است که فرود در آن منطقه تا حدودی با دشواری‌هایی روبروست. قرار گرفتن قطب جنوب ماه در سایه که به حفظ یخ کمک می‌کند، باعث می‌شود که فرود نرم در آن منطقه با سختی‌هایی همراه باشد.هر فضاپیمایی که به قصد فرود در قطب جنوبی ماه ارسال می‌شود، باید قابلیت مقاومت در برابر سرمای شدید این منطقه را داشته باشد و نبود نور خورشید و دمای بسیار سرد این مناطق، دغدغه‌های زیادی را به همراه دارد. دانشمندان این را در نظر دارند که ماه‌نوردی که قرار است در قطب جنوبی ماه به کاوش بپردازد، از نور خورشید بهره‌ای نخواهد برد و در نتیجه نمی‌توان بر انرژی دریافتی از نور خورشید برای کار کردن آن اتکا کرد و در نتیجه باید در آن یک منبع انرژی هسته‌ای به کارگرفته شود.از سوی دیگر قطب‌های ماه، از دیدرس ساکنان کره زمین خارج هستند و در نتیجه انتقال پیام و کنترل ماموریت در مناطق PSR ماه، چالش بزرگ دیگری است. در ماموریت‌های آتی، قرار است تا نقشه‌برداری‌های دقیق‌تری از قطب جنوبی ماه انجام شود و به عنوان مثال در ماموریت VIPER ، دانشمندان به دنبال منابعی خواهند بود که توسط فضانوردان در ماموریت آرتمیس مورد استخراج و بهره‌برداری قرار گیرند.

منبع: خبرآنلاین