دکترعلی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام‌معظم‌رهبری در امور بین‌الملل در گفت‌وگو با شبکه خبری «المیادین» به عضویت جمهوری اسلامی ایران در بریکس پرداخت که در ادامه می‌خوانید. 

آیا می‌توان عضویت ایران در بریکس را نشانه‌ای مبنی‌بر شکست سیاست انزوای ایران دانست؟ چگونه عضویت در بریکس می‌تواند به پروژه انزوای ایران پایان دهد یا آن را تضعیف کند؟
البته این سوال درست نیست و جمهوری اسلامی ایران هرگز در انزوا نبوده و ارتباطات و تعاملات خود را با کشورهای مختلف و در قالب‌های متنوع دنبال کرده و به‌ویژه با اتخاذ سیاست نگاه به شرق و همسایگان -که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بوده است و دولت نیز باجدیت آن را دنبال می‌کند- شاهد تحولات جدی منطقه‌ای و بین‌المللی در این زمینه بوده‌ایم. امروز شاهد این حقیقت هستیم که سیاست‌های آمریکا و متحدانش که به‌دنبال انزوای جمهوری اسلامی ایران بودند به شکست انجامیده و این سیاست‌های شکست خورده با عضویت رسمی ایران در سازمان شانگهای و اکنون با ورود به سازمان بریکس مشخص‌تر شده است و کشورهای منطقه به‌دلیل اتخاذ سیاست‌های متفاوت در سیاست خارجی خود نیز از سویی کمتر به آمریکا اعتماد می‌کنند و از سوی دیگر نوعی سیاست نگاه به شرق و ایجاد اتحاد و همکاری بیشتر با کشورهای منطقه را سرلوحه سیاست خارجی خود قرار داده‌اند. بنابراین سیاست انزوای ایران حتما شکست خورده است و حتما کسانی که تلاش می‌کنند کشور دیگری را منزوی کنند در درجه اول حصاری دور خود کشیده‌اند. جمهوری اسلامی ایران از ابتدای انقلاب تا امروز تحت محاصره اقتصادی و سیاسی بوده است ولی کسی نمی‌تواند ادعا کند که ایران به‌واسطه تصمیم آمریکا و حامیان آن منزوی شده است و هیچ ارتباطی اعم از اقتصادی و غیراقتصادی با دنیا غیر از خودش ندارد. آمریکایی‌ها و متحدان آن از ابتدا به غلط تلاش کرده‌اند که کلمه انزوا را برای ایران به کار ببرند که ناکام بوده‌اند، البته باید تاکید کن امروز ایران در این اعتباری که کسب کرده، ارتباط رسمی‌اش با دنیا نیز توسعه بیشتری یافته است. درخصوص اهمیت بریکس باید توجه کرد که این گروه به‌دلیل دارا بودن نیمی از جمعیت جهان از ظرفیت و پتاسنیل اقتصادی بالایی برخوردار است و از این سو ایران می‌تواند نقش مهمی در ایجاد ظرفیت جدید و توسعه ارتباط با کشورهای عضو و گسترش تعاملات اقتصادی و سیاسی برقرار کند و انزوای تبلیغ شده و ادعایی توسط آمریکایی‌ها و غربی‌ها درمورد ایران نتیجه‌ای برای دشمنان نداشت.

تاثیر عضویت همزمان ایران و برخی دیگر کشورها مانند عربستان و امارات متحده عربی و مصر در بریکس چیست؟ آیا این رخداد می‌تواند بازتاب مثبتی بر وضعیت روابط منطقه‌ای کشورهای غرب آسیا داشته باشد؟
حضور قدرت‌های اقتصادی مانند روسیه و چین و هند در بریکس خود تایید‌کننده این نکته است که مشارکت و عضویت جمهوری اسلامی ایران در این گروه، جایگاه سیاسی و اقتصادی ایران را ارتقا داده و یکی از آثار عضویت- همان‌طور که اشاره شد- می‌تواند در بی‌اثر کردن تحریم‌ها باشد. عضویت ایران در بریکس نشان‌دهنده عزم جمهوری اسلامی در برقراری ارتباط سازنده با دنیاست و طرح منزوی‌سازی که آمریکا و استکبار جهانی همیشه به‌دنبال آن بودند را با شکست مواجه کرده است. جمهوری اسلامی ایران امروز مقتدرتر از گذشته و با دیپلماسی فعال در همه حوزه‌ها نقش بسیار سازنده و مثبت خود را در منطقه و جهان ایفا می‌کند. نکته حائز اهمیت این است که با شکل‌گیری قطب‌های جدید قدرت در جهان و قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای و حضور این کشور‌ها درکنار یکدیگر می‌تواند در ضعیف شدن و خاتمه دادن به محوری بودن دلار موثر باشد و این موضوعی است که بیش از گذشته شاهد آن در عزم و اراده کشورها هستیم. این اتفاق نشان‌دهنده نوعی همکاری و همبستگی جدی‌تر در میان کشورهای مطرح شده و جمهوری اسلامی ایران است و بدیهی است روابط دو جانبه را که در منطقه رونق گرفته، تقویت خواهد کرد.

موضع آمریکا نسبت به این تحولات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ از دید شما آمریکا چه اقداماتی را برای کاهش سرعت توسعه روابط ایران با قدرت‌های نوظهور جهان انجام داده است و در مقابل پاسخ ایران به این اقدامات چیست؟ 
حتما آمریکایی‌ها از این پدیده‌های جدید و موضع روابط و سیاست خارجی ایران با کشورهای منطقه خوشحال نیستند و دشمنی خود را ادامه خواهند داد. این اقدام و عضویت ایران در بریکس نیرنگ آمریکا را که بعد از جنگ‌جهانی دوم دلار را جانشین طلا و بر دنیا تحمیل کرد جلوی چشم ناظران اقتصادی تضعیف، بی‌اثر و کمرنگ خواهد کرد. بریکس درحال توسعه نهادهای داخلی خود برای یکپارچگی و افزایش قدرت موثر اقتصادی در سطح جهانی است. هدف اولیه این نهادها حمایت از پیشبرد برنامه‌های توسعه‌ای اعضا و تقویت جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی آنهاست. تاسیس نهاد‌های مالی مستقل از نهادهای غربی را می‌توان مهم‌ترین موفقیت بریکس در پیشبرد همگرایی و مهم‌ترین مزیت آن در ساختار جدید اقتصاد جهانی دانست. یکی از مزایای پیوستن به گروه بریکس به‌خصوص برای ایران بهره‌مندی از ظرفیت بانک کشورهای بریکس تحت‌عنوان بانک توسعه نوین است. این بانک که از آن به‌عنوان یک بانک توسعه چند ملیتی یاد می‌شود، دارای یک سامانه اعلام پرداختی برای کشورهای عضو است که جایگزین سامانه مالی ارتباطات بین بانکی جهانی یعنی سوئیفت خواهد بود. یکی دیگر از اهداف بریکس انفصال از دلار به‌عنوان ارز مورد معامله در تجارت جهانی و تشکیل صندوق ذخیره ارزی بین‌المللی براساس ارز کشورهای عضو است. عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در گروه اقتصادی نوظهور جهانی یعنی بریکس، فرصت مهمی را برای توسعه تجارت خارجی و هم پیوندی با بازیگران بزرگ در اقتصاد جهانی فراهم می‌آورد و باید از این فرصت‌ها به‌خوبی بهره‌برداری کرد. یکی از مهم‌ترین اهدافی که در دستورکار بریکس قرار دارد مساله دلارزدایی از تبادلات بین‌المللی بین اعضاست. اکنون نزدیک به 80 سال از نظام پولی «برتون وودز» به‌عنوان یکی از توافقات مهم کشورهای بزرگ جهان در سال 1944 می‌گذرد، توافقی که به‌واسطه آن دلار به‌عنوان ارز ذخیره جهانی به‌رسمیت شناخته شد و درواقع با امضای این توافقنامه یک نظام جدید پولی در جهان ایجاد شد که در آن به‌جای طلا از دلار به‌عنوان ارز معتبر بین‌المللی استفاده می‌شود. از همان زمان آمریکا در عرصه اقتصاد جهانی جایگاه خود را تثبیت کرد ولی رفته‌رفته با گذشت زمان و با خروج جهان از نظام تک‌قطبی به نظام چندقطبی، قدرت دلار نیز کاهش پیدا کرد و تا امروز که با ایجاد سازمان‌هایی مانند شانگهای و بریکس کشورهای قدرتمند منطقه سعی در ایجاد یک نظام اقتصادی جدید هستند و این کار نیز با موفقیت درحال انجام است.