احسان موحدیان، کارشناس مسائل قفقاز: مسیرهای پیش‌رو برای تحقق صلح
مذاکرات صلح بین ارمنستان و آذربایجان از سه مسیر در حال انجام است؛ مسیر اول که بعد از جنگ دوم قره‌باغ شروع شده است آن است که روسیه پیگیری می‌کند. البته روسیه به دنبال حل دائمی مساله نیست. زیرا می‌خواهد مسائل قفقاز مانند استخوان لای زخم تا ابد حل‌نشده باقی بماند تا بهانه خوبی برای حضور در منطقه داشته باشد. روسیه تا حدی مذاکرات را پیش برده اما از حدود یک سال پیش آمریکا و اروپا چون به دنبال حضور بیشتر در آسیای مرکزی و قفقاز هستند به دنبال این هستند که ارمنستان و آذربایجان مذاکرات صلح بین خود را از طریق پلتفرم غربی پیش ببرند. بخشی از این مذاکرات در آمریکا انجام می‌شود و بخش دیگر در اروپا که این مذاکرات کاملا با هم هماهنگ و مکمل یکدیگر هستند. به تناوب وزرای خارجه دو کشور و نخست‌وزیر ارمنستان و رئیس‌جمهور آذربایجان به بروکسل یا واشنگتن برای مذاکرات سفر می‌کنند. مشکل روسیه این است که هیچ راهبرد مشخصی برای مسائل منطقه قفقاز ندارد و فقط به دنبال نگه‌داشتن استخوان لای زخم است اما طرف مقابل راهبرد مشخصی دارد و از استراتژی‌های خلاقانه استفاده می‌کند. از طرف دیگر پاشینیان و علی‌اف هر دو به غرب تمایل بیشتری دارند و تمایل دارند که پای ناتو را به منطقه باز کنند. به این دلایل مذاکرات در پلتفرم غربی بهتر پیش می‌رود و نمایندگان دو کشور در مذاکرات روسیه اصطلاحا خیلی دل به کار نمی‌دهند و چون روسیه برنامه مشخصی ندارد از این مذاکرات پیشرفت خاصی حاصل نمی‌شود. در بیانیه نهایی آخرین دور این مذاکرات که هفته پیش به ابتکار شورای اروپایی برگزار شد، چند نکته بسیار مهم بود که بسیار باید به آنها توجه کرد. این نکات بسیار برای ما خطرناک خواهد بود. ناگفته نماند که ما از صلح استقبال می‌کنیم و کسی به دنبال ادامه جنگ نیست. ما تمایل داریم که با برقراری امنیت، فضا برای همکاری‌های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی با آذربایجان و ارمنستان بیشتر از گذشته فراهم شود. اما نکته مهم این است که این صلح قرار است با چه قیمتی به دست بیاید و طرف‌های مختلف چه امتیازهایی را به دست می‌آورند و درمقابل چه چیزهایی را از دست می‌دهند...ادامه مطلب