مجید بیشه، مدرس دانشگاه و پژوهشگر: با مروری اجمالی و ظاهری بهعنوان شعارهای سال توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی در دهه پیشرفت و عدالت و طلیعه گام دوم انقلاب اسلامی، اهمیت و ضرورت مباحث حوزه اقتصادی را در سپهر حکمرانی نظامهای کلان و راهبردی جمهوری اسلامی بیش از پیش نمایان میسازد؛ شعارهای سالی که معظمله با دو منظور مطرح میکنند: «یکی جهت دادن به سیاستهای اجرایی و عملکرد مسئولان دولتی و مسئولان حکومتی است، یکی توجیه افکار عمومی است؛ یعنی افکار توجه پیدا کنند به اینکه چه مسالهای امروز برای کشور مهم است.» (1397/01/01) از حیث پیوستگی و حفظ زنجیره محتوایی شعارهای دهه پیشرفت و عدالت و طلیعه گام دوم انقلاب، برگزیدن مضمون محوری حول مباحث اقتصادی یکی از ظرفیتهای همگرایی مقاصد کلان، سیاستها، راهبردها و برنامههای عملیاتی کشور بهعنوان حلقه واصل در دو افق زمانی برای گذر از دهه پایانی گام اول انقلاب و ورود به آستانه فصل جدید زندگی جمهوری اسلامی ایران قابل تحلیل است.
آیتالله خامنهای در باب تولید بهعنوان مادر عمدهترین مسائل اقتصادی کشور معتقدند با عزم جهادی و بهکارگیری جوانان متخصص حل مسائلی از قبیل تورم، برداشتن موانع تولید، اشتغال، رفاه و درآمدهای مردم، امکانپذیر است. «هر جایی که ما به جوانهایمان اتکا کردیم، اعتماد کردیم، به آنها امکانات دادیم، حداقل امکانات را هم [دادیم] -غالبا جوانها اینجوری هستند [که با] حداقل امکانات [کار میکنند]- پیش رفتیم.» (1398/02/24)؛ بهگونهای که نقشآفرینی و بهکارگیری جوانان متعهد متخصص جلوهای از مشارکت مردم در حل مسائل کشور است؛ مشارکتی که از مهمترین الزامهای اجرای شعار سال 1402 در دیدار رمضانیه مسئولان نظام تبیین شده است. (1402/01/15) «هر جا مردم وارد شدهاند ما پیشرفت کردهایم. در دفاع مقدس مردم وارد شدند، ما پیروز شدیم؛ در مسائل سیاسی کشور مردم هر جا وارد شدند ما پیروز شدیم؛ در مسائل اقتصادی هم همین جور است؛ [اگر] مردم وارد بشوند، آحاد مردم وارد بشوند، ما پیروز خواهیم شد، موفق خواهیم شد.» (1402/01/01)؛ جایگاه و اهمیت وارد کردن عنصر جوانی به میدان مسائل کشور در گفتمان آیتالله خامنهای بهحدی شدت دارد که ایشان مهمترین و عالیترین بیانیه دوران رهبری خویش را که در افق تمدنی انقلاب اسلامی صادر کردند خطاب به جوانان معرفی کردند؛ بیانیهای که سر تا سر امید به جوانان و توصیه موکد در جهت تحقق نقشآفرینی جوانان در عرصههای کارگزاری و مدیریتی کشور است.
به اعتقاد آیتالله خامنهای اعتماد به جوان شرایط و الزامهایی دارد که توجه به آنها حیاتی و ضروری است: «تجربه من این است که اگر ما به جوان اعتماد کنیم – آن جوانی که شایسته دانستیم، به او مسئولیت بدهیم و صلاحیتش را داشت؛ نه هر جوانی و هر مسئولیتی- از غیر جوان، هم بهتر و مسئولانهتر کار انجام میدهد، هم سریعتر پیش میبرد، هم کار را تازهتر و همراه با ابتکار بیشتری به ما تحویل خواهد داد؛ یعنی روند پیشرفت در کار حفظ میشود. برخلاف غیرجوان که ممکن است کار را بالفعل خوب انجام دهد؛ اما روند پیشرفت در آن متوقف خواهد شد. غالبا اینگونه است.» (1377/02/07)؛ همچنین برخورداری از ویژگیهایی مانند مومن، انقلابی، جرأت، توانایی و ابتکار (1400/02/21)؛ چنین ویژگیهایی میتواند مولد فرصتهای مناسبی برای تحول در هر جامعهای باشد.
ایشان در باب راهکارهای عملی تحقق نقشآفرینی جوانان در میدانهای اصلی کشور، ظرفیت جریانهای حلقههای میانی را از طریق تشکیل کارگروههای فرهنگی، گروههای فعالیت سیاسی (نه حزببازی)، میزگردها و کرسیهای آزاداندیشی، گروههای نهضتی در ارتباط با مسائل بینالملل و مسائل جهان، گروههای علمی و همکاری با مراکز علمی، همکاری با شرکتهای دانشبنیان و کار اقتصادی، کارهای خدماتی، فعالیتهای اطلاعاتی مردمی و کارهای اجتماعی برمیشمرند. (1398/03/01)
بنابراین رعایت ملاحظههایی در باب جوانگرایی میتواند سلامت این مهم را تضمین کند تا این فرصت تاریخی و تمدنساز با افراط و تفریط و برخی خطاها به تهدید تبدیل نشود؛ ملاحظههایی از قبیل: جوانگرایی متناسب با هر مأموریت و مسئولیت، بهرهمندی همزمان از تجربه ارزشمند و گرانبهای پیشکسوتان و مدیران موفق گذشته، جوانگرایی مبتنیبر شایستهسالاری، مراقبت از آفت آقازادگی به بهانه جوانگرایی، جوانگرایی مبتنیبر فرآیند و سازوکارهای منطقی با دوره زمانی مناسب، تعالی رهبران و مدیران فعلی در جهت اهتمام ویژه به تنوع و انسجام نسلی.
به فرموده آیتالله خامنهای: «جوان، سرشار از امید و نشاط است و مایل است کاری به او محول کنند و آن را با شجاعت و خطرپذیری انجام دهد.» (1388/08/13) محصول چنین شخصیتی بیشک، تولید افکار جدید و شنیدن سخن نو خواهد بود و این همان چیزی است که میدان مسائل کشور اعم از اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و علمی در دهه پنجم انقلاب اسلامی به آن نیازمند است.
از حیث برخورداری جوان از روحیه شجاعت و غرور و حریت و تعلق کمتر و دوری از روحیه محافظهکاری، روحیه جوانی با ایستادگی و زیر بار زور نرفتن عجین شده است و میتوان او را ذاتا انقلابی نامید، بنابراین در برابر دشمن نیز جرأت و جسارت بیشتری از خود نشان میدهد و همواره در صف اول مقابله قرار دارد.
همچنین بهمنظور حل مشکلات و معضلات کشور میتوان بر اتکا به خود و توان و استعدادهای داخلی تکیه داد و با محور قرار دادن رهنامه «ما میتوانیم»، نسخههای بومی را برای درمان دردها چارهساز ببینیم. راهکار مرکزی این مهم، اعتماد به جوانان کشور و امید به نیروی جوان است.