سه سال پیش، مثل امروز انتخابات مجلس شورای اسلامی بود و بسیاری از نمایندگان فعلی مجلس شورای اسلامی با وعده شفافیت آرای نمایندگان و مجلس در انتخابات شرکت کرده و رای آوردند، اما امروز عملا نه‌تنها این طرح تصویب نشده بلکه حتی در تصویب آن گروکشی نیز شده است؛ یا شفافیت همه قوا یا هیچ‌کس. در همین راستا به بهانه جلسه‌ای که دیروز مجلس برای اصلاح طرح شفافیت قوای سهگانه داشته، با محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی به گفتوگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
با اصلاحیه‌ای که دیروز مجلس روی طرح شفافیت قوای سهگانه اعمال کرد، فکر می‌کنید نظر شورای نگهبان جلب می‌شود؟
ببینید بحثی که دیروز دنبال شد، ایراداتی بود که شورای نگهبان از شورای عالی هیات نظارت گرفته بود. در ماده یک بحث فعالیت موسسات خصوصی بود که خدمات عمومی ارائه می‌کند، اصلاحات انجام شد. این موسسات از شمول این قانون مستثنی هستند، اگرچه این فعالیت‌ها با تشخیص کمیته این فعالیت‌ها است که آنجا ارجاع داده شده است. و قانونی که در این رابطه است که ماده 2 و3 اصرار صحن بر مصوبات قبلی خودش بود. در ماده 4 هم، در بحث گزارش‌گیری مجلس از دستگاه‌ها از شش ماه تبدیل به یک سال شد. روستاها هم که از قبل مستثنی بودند.
ماده 2 جزء ایرادات شورای نگهبان نبوده است؟
بوده است. اما کمیسیون بر مصوبات خودش اصرار کرده است.
یعنی این ایراد همچنان باقی است و بین شورای نگهبان و مجلس سر این مساله بحث وجود دارد؟
از نظر ما ایراد نیست چون مصوبه است.
فارغ از بحث جزئیات شفافیت قوای سهگانه، اگر قرار باشد تصویب این طرح زمان‌بر باشد، فکر می‌کنید طرح شفافیت آرای نمایندگان تصویب شود؟
ببینید، چیزهایی که مصوب و اصرار شده، باید به مجمع تشخیص مصلحت نظام فرستاده شود.
اگر مجمع برای تصمیم‌‌گیری زمان بخواهد چه؟
مجمع زمان نمی‌‌خواهد، اتفاقا سریع می‌تواند تصمیم بگیرد.
الان فکر می‌کنید مجمع نظرش چه باشد؟
طبق قانون مجمع باید رسیدگی کند.
بعد اگر مجمع این طرح را نپذیرد، برای شفافیت آرای نمایندگان ایده جایگزینی وجود دارد؟
درباره شفافیت آرا، همان مصوبه‌ای که قبلا بوده است را داریم. شفافیت کل آرا را داریم مگر آنکه آرای صنفی یا منطقه‌ای باشد. یا در صحن مجلس تصمیم بر این باشد که این آرا به‌صورت رسمی منتشر نشود.
شیوه شفافیت به چه صورت است؟ اینکه چه جلساتی شفاف باشد، چه جلساتی شفاف نباشد؟
تمام جلسات شفاف است مگر اینکه مغایر با مصوبات شورای عالی امنیت ملی و منافع ملی باشد.
جلسات کمیسیون‌ها هم شفاف می‌شود؟
بله. فرقی نمی‌کند، چه کمیسیون‌ها چه صحن مجلس، تماما شفاف می‌شود. علاوه‌بر این، قوه قضائیه و قوه مجریه و شوراها و دستگاه‌های اداری و... در کشور شفاف می‌شود.
به عبارت ساده‌تر، باید بگوییم شفافیت آرای نمایندگان در گرو طرح شفافیت قوای سهگانه است.
ببینید این قانون است؛ قانون می‌گوید شفافیت قوای سهگانه و سایر نهادها. بنابراین شفافیت [بین اینها] تفاوتی نمی‌کند. طرح شفافیت قوای سهگانه خیلی از موضوعاتش تصویب شده است و این دو مورد باقی‌مانده هم به مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌رود تا تعیین‌تکلیف شود.
منظورتان کدام موارد است؟
من عرض کردم که دو موضوع بوده: ماده 2 و ماده 3. مجلس اصرار کرده هیات عالی نظارت و سه قوه باید شفاف باشند.
یعنی اگر ماده 2 تصویب شود، مجلس هم شفافیت را اعمال می‌کند؟
بله.