فاطمه طاری بخش، خبرنگار:شیوهنامه انتخابات نمایندگان کمیته ناظر بر نشریات دانشگاه‌ها پس از سال 98 دوباره امسال مورد تغییر و اصلاح قرار گرفت. انتخابات نشریات در دانشگاه به جهت تکمیل اعضای کمیته‌های ناظر و از بین مدیران مسئول نشریات فعال برگزار می‌شود. شیوهنامه این انتخابات در 7 فصل به نگارش درآمده است. از شیوهنامه جدید دو فصل و 18 ماده کم شده است و به نظر می‌رسد تا حدی در راستای تسهیل راه انتخابات برای نمایندگان کمیته ناظر است. برای مثال فاصله بین زمان اتمام فرآیند اطلاع‌رسانی ثبت‌نام نامزدها تا آغاز ثبت‌نام که در شیوهنامه قبلی نباید کمتر از 3 روز کاری باشد در این شیوهنامه نباید کمتر از 1 روز کاری بشود. این انتخابات که هرساله در بهمن‌ماه برگزار می‌شود، امسال تاخیر در ارسال ابلاغیه، موجب شده تا فرآیند آن هم با کمی تاخیر آغاز شود. یونس فرزین‌فرد، عضو شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم،تحقیقات‌و‌فناوری در گفت‌وگو با «فرهیختگان» ابعاد مختلف تغییرات این شیوهنامه جدید را تشریح کرده است. مشروح گفت‌وگوی او را در ادامه می‌خوانید.
یونس فرزین‌فرد، عضو شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم درباره نحوه تغییر شیوهنامه انتخابات بیان کرد: «تغییرات شیوهنامه پس از اخذ نظرات کارشناسان انجام و در جلسات شورای مرکزی در حد 7 الی 8 ساعت در دو جلسه بررسی و تصویب شد.»
او در ادامه توضیح داد: «این شیوهنامه در 17 بهمن ماه 1401 و در دهمین جلسه شورای مرکزی تصویب شد. شورای ناظر بر نشریات از یک ماه و نیم گذشته و به صورت مداوم، با کارشناسان برخی از نشریات دانشگاه‌های مختلف کشور از جمله دانشگاه مراغه، علامه‌طباطبایی، شیراز و علم‌و‌صنعت در ارتباط بود. ابتدا از کارشناسان نظرخواهی کردیم تا ایرادات و معضلات شیوه‌نامه‌های قبلی را بگویند و بعد از آن نظرات را جمع‌آوری کردیم. با توجه به نظرات کارشناسان شیوهنامه را تغییر دادیم.»
الکترونیکی شدن انتخابات در شیوهنامه جدید
فرزین‌فرد در ادامه درباره تغییرات شیوهنامه انتخابات نمایندگان کمیته‌های ناظر بر نشریات دانشگاه‌ها گفت: «از مهم‌ترین تغییرات می‌توان به الکترونیکی شدن انتخابات اشاره کرد که از طریق سامانه نشریات دانشجویی وزارت علوم انجام می‌گیرد. البته پارسال نیز به صورت الکترونیکی انتخابات انجام شد اما در آیین‌نامه به صورت واضح و کامل ذکر نشده بود. در شیوهنامه جدید روی انجام الکترونیکی انتخابات تاکید شده است. سال‌های پیش نشریات، صندوقی می‌گذاشتند و تعرفه رای تهیه می‌کردند و مدیران مسئولی که دارای حق رای بودند، اسامی کاندیدهای مدنظر را می‌نوشتند اما امسال تماما به صورت الکترونیکی و در ساعت مشخص انجام می‌شود.»
امکان کاندیداتوری مدیران مسئول نشریات در شرایط خاص
او در ادامه درباره آسان‌تر شدن شرایط کاندیداتوری افزود: «ما برای کاندیداها، غیر از اینکه شرط نشریه فعال مدنظر بود، تبصره‌ای نیز اضافه کردیم که مدیران مسئول نشریات فعال می‌توانند در انتخابات نامزد شوند و ثبت‌نام کنند. درواقع ما شرایط را آسان‌تر کردیم که تعداد بیشتری در دانشگاه‌ها شرط کاندیداتوری داشته باشند.»
جلسات معرفی نامزدها حتی‌الامکان حضوری برگزار می‌شود
فرزین‌فرد درمورد کاهش 15 ماده‌ای این شیوهنامه عنوان کرد: «ما شیوهنامه را از 73 ماده به 58 ماده تقلیل دادیم، چراکه بسیاری از این ماده‌ها اضافه بود و کارشناسان را اذیت می‌کرد. هرساله برمبنای تعداد نشریات فعال و تعداد آرای کسب‌شده، در کمیته ناظر بر نشریات دانشگاه‌ها حق رای به دانشگاه برای انتخابات شورای مرکزی ناظر بر نشریات می‌دهند. پارسال برخی از دانشگاه‌ها که 79 نشریه فعال داشتند، 8 حق رای داشتند. حتی دانشگاه‌هایی بودند که تنها دو حق رای داشتند. امسال به دانشگاه‌ها توصیه شد که حتما جلسه معرفی کاندیدها را به صورت حضوری برگزار کنند و اگر شرایط آن فراهم نبود، با هماهنگی با وزارت علوم به صورت مجازی انجام بگیرد.»
تعداد حق رای‌ها در انتخابات شورای مرکزی تغییر کرد
او در ادامه درباره این موضوع توضیح داد: «آخرین تغییر نیز پیرامون حق رای دانشگاه‌ها در شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم است. برمبنای جدولی که در داخل شیوهنامه آورده شده است، دانشگاه‌هایی که یک تا 10 حق رای در انتخابات کمیته ناظر داشته باشند، به صورت اتوماتیک برای انتخابات شورای مرکزی ناظر بر نشریات نیز حق رای دارند و به ازای هر 10 حق رای، حق رای دیگری برای آنها اضافه می‌شود. مثلا اگر دانشگاهی 15 حق رای برای انتخابات کمیته داشته باشد، برای انتخابات نمایندگان دانشگاه، 4 حق رای دارد.»
آغاز فرآیند انتخابات دانشگاه‌ها از 23 بهمن
فرزین‌فرد با تاکید بر اینکه زمان‌بندی انتخابات از نیمه بهمن‌ماه تا نیمه اول اسفندماه است، بیان کرد: «با توجه به اینکه ابلاغیه انتخابات کمی دیرتر صورت گرفت، قرار است که انتخابات از بازه 23 بهمن‌ماه تا 26 اسفندماه انجام بگیرد و طبق شیوهنامه این بازه به هیچ عنوان قابل تمدید نیست.»
عضو شورای کمیته ناظر بر نشریات درباره ایرادات و معضلات شیوهنامه مصوب 98 گفت: «یکی از مهم‌ترین ایراداتی این شیوهنامه در مورد تبصره 2 مکرر ماده 1 است. در این تبصره جدولی آمده که برمبنای آن، نشریات دانشجویی باید در طول یک‌سال نشریات خود را منتشر می‌کردند. اگر قرار بود طبق این جدول پیش برویم بسیاری از نشریات با مشکل مواجه می‌شدند. به این دلیل که دانشگاه‌ها از اردیبهشت ماه امسال حضوری شدند و به‌تازگی و در زمانی که کرونا فروکش کرد، نشریات دانشجویی، جنب‌وجوشی در خودشان دیدند که دوباره فعال شوند.»
تلاش کردیم تا در همه دانشگاه‌ها کمیته ناظر شکل بگیرد
فرزین‌فرد با اشاره به اینکه تعداد نشریات منتشر‌شده دانشگاه‌ها پایین‌تر از شیوهنامه 98 است، افزود: «اگر نشریه دانشجویی مجوز خود را قبل از شهریور ماه امسال و ترم اردیبهشت گرفته باشد و اگر تنها یک شماره منتشر کرده باشد، می‌تواند در انتخابات کاندید شود. برای روزنامه 35 مورد، و برای هفته‌نامه 5 و دوهفته‌نامه نیز 3 شماره در نظر گرفتیم. مبنای ما امسال این بود که تلاش کنیم تا در دانشگاه‌های سراسر کشور کمیته ناظر شکل بگیرد. اگر کمیته ناظر بر نشریات در داخل دانشگاه وجود نداشته باشد، مسئولیت نشریات داخل دانشگاه و صدور مجوزها با شورای فرهنگی دانشگاه است که بسیار زمان‌بر است و چالش‌های زیادی دارد.»
او در ادامه درباره تسهیل شرایط انتخابات با شیوهنامه جدید گفت: «شرایط را به نحوی تسهیل کردیم تا کمیته ناظر در دانشگاه تشکیل شود. تا مانند سال گذشته ابطال انتخابات داشته باشیم.»
برخی دانشگاه‌ها کارشناس نشریات ندارند
عضو شورای مرکزی ناظر بر نشریات ادامه داد: «امیدوار هستیم که در دانشگاه‌ها انتخابات نظم بیشتری داشته باشد. شیوهنامه بسیار دیر و در روز یکشنبه 23 بهمن‌ماه به دانشگاه‌ها ابلاغ شد. به این دلیل که دیر ابلاغ شد مانعی برای کارشناسان نشریات است. به‌خصوص که در بسیاری از دانشگاه‌ها کارشناس نشریات وجود ندارد و کارشناسان دیگر با حفظ مسئولیت بحث نشریات را نیز پیگیری می‌کنند. یا در برخی از دانشگاه‌ها به تندی این کارشناسان تغییر می‌کنند. دانشگاه‌هایی هستند که ظرف 4 سال گذشته 3 بار کارشناس نشریات خود را تغییر دادند. این دانشگاه‌ها در سطح یک کشوری قرار دارند.»
فرزین‌فرد با اشاره به اینکه مسئولان فرهنگی وزارت علوم به نشریات نگاه درستی ندارند، بیان کرد: «در واقع مسئولان نشریات دانشگاهی را در سطح بالایی نمی‌‌بینند که برای آنها وقت بگذارند. مشکلی که ما داشتیم این بود که شیوهنامه بسیار دیر تصویب شد. دکتر کلانتری، معاون فرهنگی وزیر وقت نداشتند و به دلیل عدم حضور وی جلسه به حد نصاب نرسید و رسمیت نداشت. درنتیجه ما با مشکل مواجه شدیم. مشکل این است که سیاستگذاری نشریات در کل کشور، در دستگاه‌ها به صورت پراکنده انجام می‌گیرد. یعنی وزارت بهداشت، دانشگاه‌های آزاد و وزارت علوم به صورت جداگانه نظارت می‌کنند. در حال حاضر ما در وزارت علوم پیشنهاد دادیم که طرحی را با عنوان خانه نشریات به تصویب برسانیم تا کمی اوضاع سامان بگیرد.»
او در پایان خاطرنشان کرد: «متاسفانه برنامه‌ریزی برای نشریات ما بسیار پراکنده هستند و برنامه‌ریزی دقیقی نیز برای آنها صورت نمی‌گیرد. در نتیجه ما می‌بینم حتی هنوز دستورالعمل جشنواره تیتر داده نشده است. دستورالعمل این جشنواره چندماه پیش بازنویسی شد و در اختیار وزارت علوم اختیار گرفت اما به دلیل کم‌کاری مسئولان وزارتخانه ازجمله معاون فرهنگی، با این وجود که قرار بر ابلاغ 3 ماه پیش به دانشگاه‌ها بود، هنوز ابلاغیه‌ای ارسال نشده است. برگزاری این برنامه برعهده وزارت علوم است.»