فرزاد جهان بین، معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد:می‌خواهم اشاره کنم به نقش دانشگاه در فرآیند پنج‌گانه تمدن نوین اسلامی که درخصوص آن بحث زیاد شده است. وقتی ما از تمدن نوین اسلامی سخن می‌گوییم، دنبال آن هستیم که براساس فرهنگ اسلامی یک عینیت را در یک کانون یا محوری ایجاد کنیم که این عینیت در میدان خود به میزان کشش فرهنگ، گسترش پیدا می‌کند. به عبارتی دیگر برخلاف تعاریف اولیه‌ای که از تمدن مطرح بوده که آن را در یک محدود خاص می‌دانستند در تاریخ جدید قلمرو جغرافیایی وسیع هم به موضوع تمدن اضافه و البته چند فرهنگی دیده می‌شود. همه این موارد در چهارچوب اسلام اتفاق می‌افتد. بنابراین یک عینیتی براساس فرهنگ اسلامی در یک نقطه‌ای شکل می‌گیرد و بعد در یک قلمرو جغرافیایی وسیع تکثیر می‌شود و در آن شاهد تنوع فرهنگی هستیم. برای اینکه این تمدن نوین اسلامی اتفاق بیفتد، به صورت منطقی 5 مرحله برای آن ذکر شده است. مرحله اول انقلاب اسلامی و مرحله دوم نظام اسلامی است که در آن هندسه کلی شکل می‌گیرد. مثلا ما در اصل 4 قانون اساسی داریم که همه قوانین باید ابتنای بر اسلام داشته باشد. وقتی این مفهوم مطرح می‌شود، قانون اساسی عدم تغایر را مطرح می‌کند؛ کأنه ما یک کف و سقفی داریم که در کف عدم تغایر توسط شورای نگهبان سنجیده می‌شود و در سقف هم ابتنا را در نظر می‌گیریم. فاصله بین عدم تغایر و ابتنا فاصله بسیار طولانی است. هندسه کلی شکل گرفته اما اجزای کلی این هندسه باید در مورد زمان جایگزین یا تکمیل شود. پس از این مرحله دولت اسلامی را داریم که در آن باید کارگزاران و فرآیندها اسلامی شوند و هم ابتنا اتفاق بیفتد. به هر میزان که این مرحله محقق شود سر ریز آن را در جامعه اسلامی می‌توان دید. امیرالمومنین فرمودند «فَلَیسَتْ تَصْلُحُ الرَّعِیةُ إِلَّا بِصَلَاحِ الْوُلاَةِ» یعنی تا والیان صالح نشوند، جامعه صالح نمی‌شود «وَلَا تَصْلُحُ الْوُلاَةُ إِلَّا بِاسْتِقَامَةِ الرَّعِیةِ» و اگر جامعه نایستد و استقامت نکند والیان نمی‌توانند صلاح ایجاد کنند. نکته اینجاست که جامعه باید اجمالا اسلام‌خواه باشد تا پذیرای دولت اسلامی باشد و هر میزان که دولت تفصیلا اسلامی شود، جامعه را هم تفصیلا اسلامی خواهد کرد. وقتی جامعه اسلامی شکل گرفت، بحث تکثیر مطرح می‌شود.
نکته‌ای که می‌خواهم کوتاه عرض کنم، بحث فاصله‌ای است که ما بین نظام اسلامی تا شکل‌گیری دولت اسلامی داریم. برای دولت اسلامی باید روش‌ها اسلامی شود. باید براساس نظریه‌های اسلامی پیش رفت و هم کارگزاران اسلامی باشند. اما یک نکته مهمی که وجود دارد، بین نظام اسلامی و دولت اسلامی باید 5 اتفاق بیفتد. اولین آن تولید فکر و نظریه است. دوم تولید علم، سوم کاربست خرد علم است که همزمان با آن گفتمان‌سازی صورت می‌گیرد و سپس با حمایت دولت کاربست کلان پیدا می‌کند و نهایتا در سایه کاربست کلان توفق گفتمانی پیدا می‌کند و به ریل جامعه تبدیل می‌شود و مدارهای جامعه براساس آن تنظیم خواهد شد. مبنا اما تولید فکر و تولید علم است. بحثی مانند ابتنا در قانون اساسی باید در حوزه و دانشگاه اتفاق بیفتد. فکر که می‌گوییم منظور مبانی مانند انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی، هستی‌شناسی، روش‌شناسی است. براساس این موارد در حوزه‌های مختلف نظیر مدیریت اقتصاد، سیاست، مدیریت و معماری باید تولید علم صورت گیرد. من معتقد نیستم که این علم باید یکباره در مدار عملکرد و کنش وارد شود، این تولیدات باید ابتدای کاربست خرد پیدا کند و بعد اگر خودش را نشان داد مورد حمایت قرار بگیرد و کاربست کلان پیدا کند تا مسیر توفق گفتمانی را طی کند. اینجا هم تولید و فکر و علم و هم موضوع توفق گفتمانی را مورد تاکید قرار دادیم. دانشگاه در این وهله نقش اساسی دارد. یکی از کارهایی که دانشگاه باید انجام دهد بحث تولید علم است که این تولید علم از یک سو با تولید فکر ارتباط دارد و از یک سو با کاربست. دانشگاهی که از مباحث فکری منقطع باشد و دانشگاهی که از مباحث عینی و عملیاتی دور باشد، درک درستی از مسائل نخواهد داشت و راه‌حل‌های آن هم ناظر به عمل نخواهد بود.
مهم‌ترین هدف انقلاب اسلامی، تمدن نوین اسلامی است. اگر تمدن نوین اتفاق نیفتد و مطرح نشود، انقلاب قابل مطرح کردن نیست. مساله، اسلام حداکثری و عینیت‌بخشی به این اسلام است و اگر این موضوع را ما کنار بگذاریم، موضوع اسلام فردی صرفا مطرح می‌شود که از آن انقلاب و نظامی در نمی‌آید.
دانشگاه جایگاه بسیاری مهمی دارد. قوه عاقله و موتور محرک کشور است و اگر دانشگاه در این جریان قرار نگیرد و پیشرو در این زمینه نباشد نمی‌توان امیدوار بود که تمدن نوین اسلامی تحقق پیدا کند.
تکاپوهایی از سال‌های قبل آغاز شده و منتج به کارهای ارزشمندی شده است. موضوع هفته علمی تمدن نوین اسلامی را سال‌ها پیگیری کردیم. البته در موضوع دانشگاه و تمدن نوین اسلامی جای کار بسیار است که با ابتکار موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی این همایش مطرح شد. حدود 60 چکیده مقاله به دبیرخانه همایش رسیده بود که از این تعداد 40 مقاله کامل شد و در همایش فعلی حدود 12 مورد آن ارائه می‌شود.